26- VASİYET İŞLEMİ İLE İLGİLİ SERİ ÇARELER
Bir adam, Kûfe'de olan malına birini vasî tayin eder; başka bir adamı da Şam'da olan malına vasî yapar; bir başkasını da Bağ-dad'da bulunan malına vasî kılarsa; İmâm Ebû Hanîfe (R.A.), bu hususta, şöyle buyurmuştur:
Bu vasilerin hepsi de ölen zatın Küfe, Şam ve Bağdad'da bulunan mallarına vasidirler ve vasilikleri sahihtir.
İmâm Ebû Yûsuf (R.A.) ise: "Bunların her biri, ancak tâyin edildikleri yerin vasisidirler." buyurmuştur. İmâm Muhammed (R.A.)'de muztaribdir. Hulâsa, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göre, vasiyetler tahsis kabul eylemezler; yani nev'-i vahide, mekân-i vahide, zamân-i vahide münhasır değildir. Belki de bütün nevî ve mekânlara aittirler.
İmâm Ebû Yûsuf (R.Â.)'a göre, mekân ve nev'e münhasırdırlar. İmâm Muhammed (R.A.) ise muztaribdir. Şeyhu'1-İmâm Şemsü'l-Eimme el-Halvânî, Hassâf in Hıyel Şerhı'nde üç İmamın kavlini de zikreylemiştir. İmâm Muhammed (R.A.), vasiyetin mekâna tahsisi üzerinde durmuş; sonra da, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'nin kavline göre, "vasilerin tek başlarına değil de hepsinin bir tasarruf-da bulunacaklarını" söylemiş ve "Her ne kadar, vasiyetler müteferrik ise de, yapacakları tasarrufâtta müşterek olmaları gereklidir." buyurmuştur.
Onlardan her biri, terekenin tamamında tasarrufa yetkili olmak isterse; buna çâre:
Vasiyet eden zat, onların tamamını terekesinin tamamında vasî kılar ve her birinin tasarrufunu geçerli kabul eylerse; bu takdirde, bi'1-ittifak her biri tasarrufa tek başına da olsa yetkili olurlar. Mûsînin şartı muteberdir.
Şayet vasiyet eden zat, o vasilerden her birinin, hasseten kendisine vasiyet edileni yapmasını murad eder ve diğerine karışmamasını isterse; buna çâre:
Vasî: "Filânı, hasseten BağdadMa olan malıma vasî kılıyorum; diğer yerlerdekilere değil. Filanı da Şam'daki malıma vasî kılıyorum; başkayerlerdekine değil..." der. Bunu böyle söyleyince, onların her biri, ancak vasî kılındıkları yerdeki mala yetkili olurlar; başka yerde olana, bi'1-ittifak yetkileri olmazlar. Vasiyet edenin şartı itibara alınır. Şeyhu'1-İmâm Şemsü'l-Eimme el-Halvânî, şöyle buyurmuştur: Bu çâreye iyi bakmak gerekir. Çünkü, "filana vasiyet eyledim." sözü umûmîdir. Onun, umûmî olarak vasiliğe velayetinin sübûtunu ifâde eder. Sonra da Bağdad'daki malına tahsis etmesi, hususilikten men olur. Umûma izin olunca, husustan men'e itibar olmaz.
Bir efendi kölesine ticâret için, umumî izin verdikten sonra, onu, bir kısım ticarî işlerden men eylese; o men'i, sahih olmaz, Burada da böyledir.
Uygun olanı, husûsi olması değil de umûmi olmasıdır.
îkinci meselede âlimler mütereddiddirler:
Bir adam, birine vasiyet ederek, onu insanlar üzerinde olan alacağını almaya kayyım eylese de, insanların kendi üzerinde olana kayyım eylemese; bazı âlimler: "bu sahihtir." buyurmuşlar; ekserisi ise: "Sahih değildir. O, tamamına vasidir." demişlerdir.
Bir adam, diğerine vasiyet ettiğinde, o, bu vasiyeti kabul eylemese ve başka birini vasî kılsa; işte bu bize göre caizdir. Çünkü vasiyet vekâlet gibidir. Nasıl ki vekil, bir başkasını vekil yaparsa, vasî de bir başkasını vasî yapabilir; bu caizdir.
Ancak vekil, tâyin eylediği vekili, müvekkilinin haberi olmadan az edemez Vasi ise, azl edebilir. Aradaki fark budur. Ve yerini ta r,f edilmiştir. Zehıyre'de de böyledir. [41]
Eser: Fetvayı Hindiye
Fetvayı Hindiye
- KİTÂBÜ'L-HIYEL
- ŞER'Î ÇARELER)
- 1- HİLENİN CAİZ OLUP OLMADIĞI
- 2- ABDEST VE NAMAZ MESELELERİ İLE İLGİLİ ÇÂRELER
- 3- ZEKÂT MESELELERİ İLE İLGİLİ ŞER'Î ÇARELER
- Zekâtla İlgili Başka Bir Çare Örneği
- Zekatla İlgili Seri Çareye Diğer Bir Örnek
- Zekat Miktarınca Tasaddukta Bulunmak İçin Çare
- 4- ORUÇLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'İ ÇARELER
- 5- HACLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- 6- NİKÂHLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'i ÇARELER
- 7- TALÂKLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- Üç Talâk'la Boşanan Bir Kadının, "Kendisini İkinci Kocanın Boşamıyacağından Korkması" Hâli
- Üç Talâkla Boşanan Kadının İkinci Kocası İle İlgili Başka Bir Çare
- Üç Talakla Boşanan Kadınla İlgili Başka Bir Çare
- 8- MUHÂLLÂA İLE İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'l ÇARELER
- Mühâlaa İle İlgili Başka Bir Çare
- 9- YEMİNLERLE İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'İÇARELER
- Yeminle İlgili Diğer Bir Çare
- Alacağı Alma Hakkında Bir Çare
- "Bu Elbiseyi, Filan Adama Satmıyacağım." Diye Edilen Yemine Çareler:
- "Şu Köleyi Satin Alırsam, O Hürdür" Diye Yemin Eden Şahıs İçin Çâreler:
- Yemekle İlgili Yemin Hakkında Bir Çare
- Nafaka İle İlgili Yemine Çare
- Yine Nafaka İle İlgili Yemin Hakkında Çareler
- 10- BİR KÖLEYİ AZÂD ETME, MÜDEBBER VE MÜKATEP KILMA
- 11- VAKIFLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- 12- ORTAKLIKLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- 13- ALIM VE SATIM İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ ÇARELER
- İstibra Meselesi İle İlgili Şer'i Çareler
- 14- HİBE İLE İLGİLİ ŞERİ ÇARELER
- 15- BAZI MUAMELELERLE İLGİLİ SERİ ÇARELER
- 16- KARŞILIKLI BORÇ ALIŞVERİŞİ HAKKINDAKİ ŞERİ ÇARELER
- 17- İCÂRE İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ ŞERİ ÇÂRELER
- 18- DÂVADAN MEN İŞLEMİ İLE İLGİLİ SERİ ÇARELER
- 19- VEKÂLETLERLE İLGİLİ İŞLEMLER HAKKINDA ŞER'İ ÇERELER
- 20- ŞUF'A MESELELERİ İLE İLGİLİ ŞERİ ÇARELER
- 21- KEFALET İŞLEMİ İLE İLGİLİ ŞER'l ÇARELER
- 22- HAYÂLE İŞLEMİ İLE İLGİLİ ŞER'l ÇARELER
- 23- SULH İŞLEMİ İLE İLGİLİ SERÎ ÇARELER
- 24- REHİN İŞLEMİ İLE İLGİLİ SERİ ÇÂRELER
- 25- MÜZÂRAA İŞLEMİ İLE İLGİLİ ŞER'İ ÇARELER
- 26- VASİYET İŞLEMİ İLE İLGİLİ SERİ ÇARELER
- 27- HASTANIN İKRARI İLE İLGİLİ SERİ ÇARELER
- Vasiyette Çare İle İlgili Diğer Bir Örnek
- 28- ŞAKALAŞMAK VEYA BİR KELİMEYİ DEĞİŞİK ANLAMDA KULLANMAK
- 29- SERİ ÇÂRELERLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ MESELELER
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum