1- Yıkamak:
Necaseti, (pisliği) su ile veya kendisi ile necasetin, giderilmesi mümkün olan, sirke, gül suyu ve benzeri gibi her nevi temiz mâi (akıcı şey) lerle temizlemek caizdir.
Sıkıldığı zaman, sikılabilen ve suyu çıkan şeyler de, temizleyici olanlardandır. Hidâye'de de böyledir.
Yağ gibi sıkılmıyanlarla, pisliği temizlemek, (necaseti gidermek) caiz değildir. Kâfi de de böyledir.
Pekmez ve süt gibi, sıkılabilenlerle de necasetin giderilmesi caiz değildir. Tebyİn'de de böyledir.
Mâ-i müstamel (kullanılmış su) da akıcılardandır. Bu, Tmâm-ı A'zam (R.A.)'dan İmâm Muhanuned (R.AA'in rivayet ettiği kavildir. Fetva da bunun üzerinedir. Zâhidü'de de böyledir.
Pisliğin giderilmesi: Eğer pislik, görünen bir pislikse, onun ü;i ^ e i-ilmesi, kendisinin ve esirinin giderilmesidir. Eğer pislik, eseri giderilen bir şey ise, onda sayıya, miktara itibar edilmez, Muhıyt'te de bövledir.
Pisliğin kendisi, bir defa yıkanmakla giderilmiş olsa, onun-ia iktifa edilir. Fakat; bir defada giderilmez ise, üç defa yıkanır ve yıkamaya, pislik giderilene kadar devam edilir. Sirâciyye'de de böyledir.
Ve eğer, necasetin eserinin, temizlenip giderilmesi, kolay olmaz ve bu ancak, meşakkatle mümkün olan bir jş olur ve onun temizlenmesi için de, suyun gayrinde, sabun gibi başka bir şeye ihtiyaç hissedilirse; kişi, onun giderilmesi ile teklif olunmaz. (Mükeİlef olmaz) Tebyin'de de böyledir.
Bu durumda olan kimse, kaynar su ile yıkamakla da teklif olunmaz. Sirâcü'l - Vehhâc'da ıda böyledir.
Bir adam, elbisesini veya elini boyasa, veya necfcs ipis) bir kına ile kmalansa, o şeyi, yakidığı su, safi olana kadar yıkar. O şey, rengin durulması ile birlikte, temizlenmiş olur. Fethü'J - Kadirde de böyledir.
Bir kimse, elini pis olan bir yağın .içine daldırsa veya bu yağ elbisesine bula$sa; bu kimse, sonra da, elini veya elbisesini, sadece su ile.(sabunsuz) yıkamış olsa; yağın eseri, elinde veya elbisesinde baki kalmış olsa bile, eli ve elbisesi temizlenmiş olur. Ebû'î - Leys' de, bu görüşü ihtiyar etmiştir. Esahh olan da budur. Zehıyre'de ûe böyledir.
Bu şekilde yıkanan şeyin> her defasında, sıkılması da şart kılınır ki, içinde olan sıkılmış olsun. Sıkmanın, üçüncü defada yapılanında, mübalağa edilir. Hatta, bu üçüncü defada, o kadar sıkılır ki, bundan sonra bir daha sıkılacak olsa, sıkılan o şeyden su akmaz.
Sıkma hususunda, her şahsın kendi kuvvetine itibar edilir.
Bazı rivayetlerde de: «Bir defa sıkmak yetişir.» denilmiştir. Bu kolay bir yoldur. NevâzÜ'de de, fetva buna göredir. Tatarhâniyye'-de de böyledir. Fakat, ahvat olan ise, önceki görüştür.
Kuvveti yetiştiği halde, elbise daha fazla yıpranmasın düşüncesi veya onu korumak maksadı ile, sıkarken mübalağa etmemiş olan kimsenin, bu şekilde yıkaması caiz olmaz. Fetâvâyî Kâni-hân'da da böyledir.
Bir kimse, eğer, üç defa yıkadığı ve her defasında da sıktığı halde, o şeyden, sonra damlalar düşer ve bir şeye dokunursa; bu durumda, eğer üçüncü sıkışını gücü yettiği! kadar yapmışsa; şayet kendisi sıktığı zaman o şeyden su akmayacak kadar sıkmış ise o elbise de, o şahsın eli de, sonradan düşen damlalar da temizclir. Aksi takdirde hepsi de pistir; Muhıyfte de böyledir.
Tarif edilen bu şekil, yıkanacak olan şeyin, pisliği içine çok çektiği zamanda uygulanır. Yıkanacak şey, eğer, pisliği içine almaz veya pek az alırsa, o zaman bu şey, üç defa yıkamakla temizlenmiş olur. Muhıyfte de böyledir.
Bir kadın, içkinin içinde, buğday veya et pişirse, o kabın temiz olması için îmâm Ebû Yûsuf (R.Â.) 'a göre, içinde üç defa su kaynatır ve her defasında, kabın içindeki suyu iyice boşaltır. İmâmı A'zam Ebû Hanife (R.A.) 'ye göre ise, o kap, ebediyyen temiz olmaz. Fetva da bunun üzerinedir. Nısâb ve Kübrâ'dan naklen Muzmârâi' ta da böyledir.
Kendisine isabet eden necaseti, içine çeken bir şeyin pislenmesi; bir bıçağa pis su verilmesi, yeni yapılmış olan çanak, çönaleK gibi şeylerin içlerine içki bulaşması; kendisine içki bulaşmış ve bunu emmiş bulunan, buğday gibi sıkılması mümkün olmayan şeylere necaset bulaşması ile pislenen şeyler, İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)' a göre, şöyle temizlenir : .
Pis su verilmiş olan bıçağa, yeniden üç defa temiz su verilir. Toprak kaplar, üç defa yıkanır ve her defasında kurutulur.
Buğdaya gelince: içkiyi emip şiştiği gibi, üç defa, suyu emip şişene kadar yıkanır, her defasında da iyice kurutulur.
Bu işlemler yapılınca, mezkûr şeylerin temiz olduğuna hükmo-lunur.
Buğday, eğer içki isabet edince şişmemişse, üç defa yıkamakla temizlenir. Her defasında kurutmak gerekir. Böylece buğdayın temizlenmiş sayılması, onda içkinin tadının ve kokusunun bulunmadığı vakittedir. Muhıyfte de böyledir.
Topraktan yapılmış olan (kiremit) kap, eğer eski ise, onu bir defa da üç kerre yıkamak kafi gelir. Hulâsa'da da böyledir.
Bal pislenmiş olursa, bir tencere veya tavaya konarak üzerine su doldurulur ve bu vaziyette, bal aslî ağırlığına inene kadar kaynatılır. Bu iş, üç defa tekrarlanınca, bal temizlenmiş olur.
«Pekmezin de, temizleme işi, aynı şekilde yapıHır.» denilmiştir.
Pislenmiş olan yağ üç defa yıkanır. Yağın yıkama işlemi şöyle yapılır: Yağ bir kaba konur: üzerine de kendi ağırlığı kadar su döküîür ve karıştırılır. Sonra hâli üzere, yağ, suyun üzerine çıkana kadar bırakılır. Bu iş tamamlanınca, suyun üzerindeki yağ alınır. Veya kabın altı delinerek, altta bulunan su boşaltılır. Bu durum, üç defa tekrarlanırsa, yağ temizlenmiş olur. Zâhîdî'de de böyledir.
Pis elbise, üç defa yıkanır ve kurutulur. Veya bir defada üç kerre yıkanır; her defasında sıkılır. Bu şekilde temizlenmiş olur. E-ğer, böyle olmamış olsaydı, insanlar için elbette zor olacaktı,
îçinde temiz olmayan bir uzuv yıkanmış olan kap ve is-tincâ etmeksizin, içinde cünüp bir kimsenin yıkanmış olduğu kuyu, elbise gibidir; bu su da, suyun bulunduğu kap veya kuyu da, pi'slen-miştir.
Elbisede olan dördüncü su temizdir; azadaki ise, temiz değildir. Çünkü o su ile, yakınlık ikâme edilmiştir. Kâfi'de de böyledir.
Bir şeye dokununca, o şey, üç defa yıkanınca temizlenen . veya bir şeye dokununca, o şey, iki defa yıkanınca temizlenen; veyahut da bir şeye -dokununca, o şey, bir defa yıkanınca temizlenen, mâilerin (suların) üçü de pistir; düzensizdir. Serahsî'nin Muhıyt'ir-de ve Tenvîr'de de böyledir.
Bir suda, birinci elbise yıkandığı zaman, o suyun hükümü ne ise, ikinci elbise yıkandığı zaman da, hükmü odur. Serahsî'nin Muhıyt'inde de böyledir.
Yıkanan şeye tabi olarak, üçüncü kap temiz olur. Bakır kabın kulpunun, kaba tâbi olarak veya içindeki içki, sirkeye dönüştürülen küpün, temiz olması gibi... Zahidî'de de böyledir.
Boğazı, ham bezden yapılmış olan bir mestin içine, pis su girmiş olsa, mest elle ovalanarak yıkanır. Sonra da, içine üç defa su doldurulur ve boşaltılır. Yalnız bu şekil, mestin sıkılmasının kolay olmadığı zaman tatbik edilir. Bu durumda, artık mest temizlenmiş olur. >İevâzÜİİ Muhtar'da da : O «mest, her defasında darr lalar kesilinceye kadar bırakılır.» dâhilmiştir. Tatarhâniyye'de de böyledir,
iplikle işlenmiş ve dış târafk tamamen bükülmüş iplikten yapılmış olan meste, Horasan mesti elenir. Bu mestin altına pislik dokunursa, o mest, üç defa yıkanır ve her defasında da kurutulur.
Bazıları da: «Bu mest, yıkanır ve suları, tamamen damlaymca-ya kadar terk edilir. Sonra, ikinci ve üçüncü defa da böylece yıkanır, demişlerdir. Doğru olan da budur. Evvelkisi ise, ihtiyata daha uy^ gundur.
Toprağa (yeryüzüne) ve ağaca pislik isabet ettiği zaman, yağmur yağar ve bu sebeple, onlarda pislik eseri kalmazsa, temizlenmiş olurlar.
Odun da böyledir. Oduna necaset isabet edince, yukardaki gibi kendisine yağmurun isabet etmesi ile, temizlenmiş olur. Bu durum, yıkama yerine geçer.
Yer, idrarla pislendiği zaman, insanların onu temizlemeye ihtiyâo olunca; eğer yer, (toprak) yumuşak olursa üzerine üç defa su dökmekle temizlenmiş olur.
Fakat, «eğer yer (toprak) sert ise, üzerine su dökülerek ovalanır.» demişlerdir. Sert toprak, bundan sonra da, yün veya bezle kurulanır ve bu iş, üç defa yapılır. Böylece o yer de temizlenmiş olur.
Şayet, o yerin üzerine bol.miktarda sü dökülür ve pislik, oradan rengi de, kokusu da kahnıyacak şekilde oradan ayrılmış olursa; o yer, kuruyunca temizlenmiş olur. Fetâvâyi Kadîhân'da da böyledir.
Bir hasıra isabet eden necaset eğer, kuru ise, onu elbette ovalamak gerekir ki, yumuşasın. Ve eğer, bu necaset yaş ve hasuda, kamıştan veya ona benzer oir şeyden yapılmışsa, bu hasır, yıkamakla temizlenmiş olur. Başka bir şey yapmaya ihtiyaç yoktur. Muhıyt'te de böyledir.
Bu durumdaki hasırın, yıkamakla temizlenmiş olacağı hususunda, görüş ayrılığı yoktur. Çünkü o, necaseti emmez ve içine çekmez. Fetâvâyi Kâdihân'da da böyledir.
Eğer hasır berditden veya ona benzer bir şeyden yapılmışsa, kendisine necaset isabet edince üç defa yıkanır ve her defasında da kurutulur. İmâm Ebû Yûsuf (R.A.) 'a göre ancak bu şekilde temizlenmiş olur. Münyetü'l - Musaüîî'de de böyledir. Fatvâ da bunun üzerinedir.
Berdiden yapılmış olan hasıra, Önceden pis su bırakılmış olsa, üç defa yıkanır ve her defasında da sıkılır veya kurutulur. İmâm Ebû Yûsuf (R.A.) ve diğer bazı meşayih'e göre bu hasır, böylece temzlenmiş olur. Kâdihân'ın «Hamam» bölümünde de böyledir.
Pislenmiş olan sergi, (=yaygı) nehre bırakılarak bir gece üzerinden su akmış olursa, temizlenir. Hulâsa'da da böyledir. Sahih olan da budur. Münyetü'l - Musallî'de de böyledir.
içindeki içki bulunan toprak bir kabın temizlenmesi için, İmâm Ebû Yûsuf (R.A.) 'a göre, eğer kap yeni ise, içkiyi döküp, birer saat ara ile kabın dçine, üç defa su doldurmak (ve süre sonunda bunu boşaltmak) lâzımdır. Hulâsa'da da böyledir,
îçki kabı eski ve kullanılmış ise, îiç defa yıkanıca temizlen^ miş olur. Kâdihân'da da böyledir. Bu kabın temizlenmiş sayılması için, kendisinde, içki kokusu kalmamış olması gerekir. Kübrâ'dan naklen Tatarhânîyye'de de böyledir.
Kendisine necaset isabet etmiş olan, dibağlanmış deri, eğer sert ve sertliğinden dolayı pisliği emmemışse, yıkamakla temizlemnir.
Bu deri, eğer pisliği emmiş ve şayet sıkma imkânı da varsa, üç defa yıkanır ve her defasında da sıkılır. Bu deri, böylece temizlenmiş olur. Şayet, sıkma imkânı yoksa. İmâm Ebû Yûsuf (R.A.) 'a göre, üç defa yıkanır ve her defasında ve bu elbisenin, temiz olduğuna hükmedilir. Muhtar olan da budur.
da kurutulur. Fetâvâyü Kâdîhân'da da böyledir.
Elbisenin bir tarafı pislenir ve ne tarafının pislenmiş.olduğu unutulursa, araştırmaksızm, her hangi bir tarafı yıkanır Bir kimse, bu şekilde yıkanmış olan bir elbise ile bir kaç vakit namaz kılmış ve Sonra da necasetin, yıkanan yerde değil de bir başka tarafta olduğu açığa çıkmış olsa; o kimse, o elbise ile kılmiş olduğu namazları, yeniden kılar. Hulâsa'da da böyledir. îhtiya. ta uygun olan, o elbisenin tamamını yıkamaktır.
Yakasının birine, necaset isabet eden ve fakat hangi yakasına isabet ettiğini bilmeyen kimse de, her iki yakasını da yıkar. Serahsî'nin Muhıyt'inde de böyledir.
Bir elbise, pislendiği zaman, onu üç defa yıkamak vacip o-lur. Bir kimsenin, böyle bir elbiseyi bir gün bir defa, başka bir gün de iki defa yıkaması caizdir. Çünkü, bu durumda da, maksad hasıl olmaktadır. Kâdîhân'ın «Kuyuya düşenler hakkındaki bölümünde de, böyle beyan edilmiştir. [125]
Eser: Fetvayı Hindiye
Fetvayı Hindiye
- FETEVAY-İ HİNDİYYE
- (Fetâvâyi Alemgiriyye)
- Sunar...
- Önsöz
- Giriş
- KÎTÂBUT -TAHARET
- (Temizlik Kitabı)
- 1- ABDEST
- 1- Abdestîn Farzları
- 1- Yüzü Yıkamak
- Yüzün Hududu
- 2- Elleri Yıkamak
- 3- Ayakları Yıkamak
- 4- Başı Meshetmek
- 2- Abdestin Sünnetleri
- 1- Besmele Çekmek
- 2- Önce Bileklere Kadar Elleri Yıkamak
- Eller Nasıl Yıkanır
- 3- Ağzı Yıkamak[16]
- 4- Burnu Yıkamak
- 5- Misvak
- 6- Parmakların Aralarını Ovmak (Hilallemek)
- 7- Sakalı Hilallemek
- 8- Yıkanması Gereken Uzuvları Üçer Defa Yıkamak:
- 9- Başın Tamamını Bir Defa Defa Meshetmek
- 10- Kulakları Meshetmek
- 11- Niyet
- 12- Tertibe Riayet Etmek
- 13- Müvâlât
- Abdestin Müstehapları
- 1- Abdest Alırken, Uzuvları Yıkamaya Sağdan Başlamak.
- 2- Abdest Alırken, Enseyi Meslıetmek.
- Abbestin Âdabı
- Abdestîn Çeşitleri :
- 1- Farz Olan Abdest:
- 2- Vacib Olan Abdest:
- 3- Mendub Olan Abdest:
- Abdestin Mekruhları
- Abdesti Bozan Şeyler
- 1- Sebîleynden[36] İdrar, Dışkı, Yel, Vedi[37], Nıezi[38], Meni[39], Kurt Ve Taşcıklar
- II- Sebileyden (Ön Ve Arkadan) Başka Bir Yerden, Çıkipta, Etrafa Dağılan Kan, İrin, San Su Ve Hastal
- III- Kusmak.
- IV- Uyku.
- Uyuklama Hâli :
- V- Baygınlık, Delirmek, Aklın Gitmesi Ve Sarhoşluk
- VI- Kahkaha İle Gülmek
- Kahkaha Teyemmümü Bozar mı?
- VII- Mübâşeret
- Erkeğin Kadına, Kadının Erkeğe Dokunması Abdesti Bozar mı?
- Abdest Alırken Şübheye Düşmek
- 2- GUSÜL
- Guslün Farzları
- Tırnak Arasındaki Hamurun Durumu :
- Kadınların Örülü Saçlarının Durumu:
- Göbeğe Su Ulaştırmak:
- Guslün Sünnetleri
- Guslü İcab Ettiren Haller
- 1- Meninin, Dıfk İle (Atılarak), Dokunma Sebebi İle Girme, Olmaksızın Şehvetle Birine Bakmaktan Dol
- İhtilâm Olan Kimsenin Durumu :
- Bayılan Kimsenin Durumu :
- 2- îlâc (Girmek)
- Guslün Çeşitleri
- Farz olan gusüller ;
- Sünnet Olan Gusüller :
- Müstehab Olan Gusül :
- Mendub Olan Gusüller :
- Gusülle İlgili Bazı Meseleler:
- 3- SULAR VE HÜKÜMLERİ
- Kendisi İle Abdest Caîz Olan Sular
- 1- Akarsular:
- İçine Pislik Atılan Suyun Durumu :
- Hava- Sağır = Küçük Havuzun Durumu :
- Akar Suyun Vasıflarından Birinin Bozulması :
- 2- Durgun Sular :
- Küçük Havuzun Ölçüsü :
- Ark Ve Su Oluğu
- 3- Kuyu Suları :
- Kuyuya Koyun ve Deve Kığısı Düşmesi :
- Kuyuya Bir Canlı Düşerse :
- Kaynayan Kuyunun Suyunu Boşaltmak:
- Tavuk, Kedi, Güvercin ve Benzerlerinin Kuyuya Düşmesi :
- Kuyudan çıkarılması müstehab olan suların miktarı:
- Kendisi İle Abdest Almanın Caiz Olmadığı Sular
- Ma-İ Müstamel (Kullanılmış Su)
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Meseleler
- 4- TEYEMMÜM
- Teyemmüm Hakkında Bilinmesi Zorunlu Olan İşler
- Teyemmümde Ellerî İki Defa Vurmak
- Teyemmüm Edilen Azaların Tamamını Meshetmek
- Kendisi Île Teyemmüm Yapılan Temiz Toprakla İlgili Meseleler
- Toz İle Teyemmüm Nasıl Yapılır:
- Toprağın Bir Başka Şeyle Karışık Halde Bulunması:
- Teyemmüm Ederken Üç Parmakla Meshetmek
- Suyu Kullanmaya Gücü Yetmeme, Teyemmümün Sebeplerindendir
- Mil, Nasıl Bir Uzunluk Ölçüsüdür :
- Teyemmümün Sıhhati İçin, Talep De Gereklidir
- Teyemmümü Bozan Şeyler
- Teyemmümle İlgili Çeşitli Meseleler
- Teyemmümün Yapılışı :
- 5- MESTLER ÜZERİNE MESHETMEK
- Meshin Caiz Olması İçin Gereken Şeyler :
- Meshin Yapılacağı Yer:
- Mesh Nasıl Yapılır :
- Hangi Halde Mestler Üzerine Meshedîlir :
- Meshin Müddeti :
- Mestlerin Delik, Yırtık Veya Sökük Olması:
- Meshi Bozan Şeyler :
- Sargılar Üzerime Meshetmek :
- 6- KADINLARA MAHSUS BAZI HALLER
- Hayız
- Hayzın Müddeti :
- Nifas
- İstihâze
- Hayız, Nifas Ve-İstıhâze Hakkındaki Hükümler :
- Hayız Ve Nifas Hakkında Müşterek Olan Sekiz Hüküm:
- 1- Namaz.
- 2- Oruç Tutmak.
- 3- Mescide Girmek
- 4- Kabeyi Tavaf
- 5- Kuran Okumak
- 6- Kurana Dokunmak
- 7- Cima
- 8- Kan Kesilince Gusul
- Hayza Mahsus Hükümler :
- İstihâza Kanı :
- Özürlü İle İlgili Bazı Hükümler :
- 7- NECASET VE HÜKÜMLERİ
- Necasetleri (Pislikleri) Temizlemek
- 1- Yıkamak:
- 2- Silmek:
- 3- Ovalamak:
- 4 - Sürtmek:
- 5- Kurumak :
- 6- Yakmak:
- 7- Bir Şeyim Mahiyetini Değiştirerek, Temizlemek:
- Temizleme İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler :
- Görünen Necaset (Pislikler)
- 1- Necaset-iGalîza :
- 2- Necaset-i Hafîfe (Hafif Pislikler)
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Meseleler :
- İstincâ
- İstinca Çeşitleri
- Tuvalete Girileceği Zaman :
- Heladan, Çıkıldığı Zaman.
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum