Açıklama
Velîme: Nikâh, sünnet gibi mutlu bir olaydan dolayı verilen ziyafettir.Fakat bu kelime daha ziyade duğun yemeği anlamında kullanılmakta meşhur olmuştur.
Ayrıca davet kelimesi de "ziyafet vermek" anlamında kullanılır.
Mevzumuzu teşkil eden bu babdaki hadislerde ifade buyurulan meseleleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Bir müslüman bir ziyafete çağırıldığı zaman hemen davete icabet ederek o ziyafete gitmeli, oruçlu değilse verilen yemekten yemeli, oruçlu ise yemekten yemeyip yemek veren kişinin hane halkına dua etmekle yetinmelidir.
2- Çağrılan ziyafete icabet etme hususunda verilen yemeğin düğün yemeği olmasıyla akîka yemeği, ya da benzeri bir yemek olması arasında bir
fark yoktur.
3- Davete uymayan kimse Allah'a ve Rasûlüne karşı gelmiş olur.
4- Davetsiz olarak bir ziyafete giden kimse çağrılanların arasına gizlenerek gelmesi cihetiyle hırsızlara benzediği gibi, karnını doyurduktan sonra gizlenme ihtiyacı duymaksızın çıkıp gitmesi cihetiyle de başkalarının malını gözler önünde zorbalıkla gasb ve talan eden çapulculara benzetilmiştir.
5- Ziyafetlerde verilen yemeklerin en kötüsü sadece zenginlerin çağırılıp da fakirlerin çağrılmadığı yemektir. Davete icabet esas itibariyle bütün davetlere şümûlu olan dinî bir vecibe ve içtimaî bir vazifedir.[8]
Davet edilen ziyafetlere gitmenin hükmü konusunda merhum Ahmed Davudoğlu şöyle demektedir:
"Davete icabet Sâri'"hazretlerinin emridir. Ancak bu emrin vücub mu yoksa nedb mi ifade ettiği ulema arasında ihtilaflıdır. Nevevî'nin beyanına göre Şâfiîler'den bu hususta üç kavi rivayet olunmuştur. Bunların esah olanına göre, davete icabet etmek farzdır. Yalnız bazı özürler dolayısıyla bu farz sakıt olur. İkinci kavle göre davete icabet etmek farz-ı kifâye, üçüncü kavle göre ise menduptur. Bu hüküm düğün davetine mahsustur. Sair davetler hususunda dahi Şâfiîler'den iki kavil rivayet olunmuştur. Birinci kavle göre, bütün davetler düğün daveti hükmündedir. Yani hepsine icabet va-cibtir. İkinci kavle göre sair davetlere icabet menduptur.
Kadı Iyaz, düğün davetine icabetin bütün ulemaya göre vacib olduğunu söylemiş, sair davetler hakkında ihtilâf edildiğini; İmam Mâlik ile cumhuru ulemaya göre onlara icabetin vacib olmadığını bildirmiştir.
Zahirîler her nevi davete icabetin vacib olduğuna kaildirler.
Hanefî imamları, "Bir kimsenin velîme davetine icabet etmesi gerekir. Gitmezse günahkâr olur. Şayet oruçlu bulunursa davete gider ve dua eder, oruçsuz olursa yemek de yer" demişlerdir. Mamafih onlara göre düğün davetine icabet vacib değil, sünnettir.
Nevevî'nin beyanına göre, davete icabeti ıskat eden Özürler; yemeğin şüpheli olması, yalnız zenginlere tahsis edilmesi, davet yerinde huzurundan eziyet duyulacak bir kimsenin bulunması, şerrinden korkulduğu veya makamına tamaan davet edilmesi, içki, çalgı vesaire gibi münkerâtın bulunması gibi şeylerdir. Bu takdirde davet sahibinden özür dilemek caizdir.[9]
Hanefî ulemasından Bedrüddin el-Aynî, bu hususta şöyle diyor:
"Hanefî mezhebine göre, davete İcabet sünnettir. Bu hususta verilen yemeğin düğün yemeği olmasıyla bir başka yemek olması arasında fark yoktur. Bu görüş İmam Ahmed (r.a) ile İmam Mâlik'den de rivayet olunmuştur. İmam Şafiî (r.a)'ye göre ise, düğün yemeği davetine icabet etmek farz, onun dışındaki yemek davetlerine icabet etmekse müstehabtır.[10]
Binaenaleyh, düğüne davet edilen bir kimsenin bu davete uyması gerekir. Eğer düğüne gitmezse günahkâr olur. Düğün sahibinin izni olmadan düğün yemeklerinden bir şey alınıp götürülemez ve isteyene de verilemez.
Bir düğüne davet edilen, orada oyun, eğlence olduğunu biliyorsa gitmez. Haberi olmadan gidip orada bir oyun ile karşılaşmışsa gücü yettiğinde bu oyunlara mani olur. Gücü yetmiyorsa ve oyun da sofraya karşı yapılıyorsa sofraya oturmaz. Davet edilen bu kimse; kendisine uyulan, ilerde gelen bir kimse ise, oyun sofra yanında olmasa bile o sofraya oturmaz. Böyle birisi değilse bu durumda oturmasında bir mahzur yoktur.[11]
Yemeğe davet edilen kimsenin oruçlu olması halinde, eğer tutmakta olduğu oruç farz ve vacib oruçlardan biri ise orucunu bozmaz. 3737 numaralı hadis-i şerifte açıklandığı gibi ev halkına dua etmekle yetinir.
Fakat tuttuğu oruç nafile oruçlardansa, onu bozarak yemekten yiyebilir. Bu hususta Ö. Nasuhi Bilmen efendi şöyle diyor:
"Ziyafet vermek veya ziyafete davet olunmak nafile oruçları açmak hususunda bir özür sayılabilir. Binaenaleyh bilâhare kaza edeceğinden emin olan kimse vereceği veya çağırıldığı bir ziyafetten dolayı nafile olarak tutmuş olduğu orucunu bozabilir. Çünkü orucuna devam ettiği takdirde bir müslüman kardeşini gücendirmesi melhuzdur.
Bir kavle göre, nafile oruç ziyafet için zevalden evvel açılabilirse de zevalden sonra açılamaz. Meğer ki bu orucun açılmaması ananın veya babanın hukukuna riayetsizliği müstelzim olsun. O zaman açılabilir."[12]
Eser: Ebu Davud
Ebu Davud
- 26. YİYECEKLER BOLÜMÜ
- 1. Davete İcabet Konusundaki Hadisler
- Açıklama
- 2. Evlenirken Yemek Ziyafeti Vermek İyidir
- Açıklama
- 3. Düğün Yemeğinin Kaç Gün Verilmesi İyidir?
- Açıklama
- 4. Bir Yolculuktan Gelince Yemek Vermenin Hükmü
- Açıklama
- 5. Misafirlik Konusunda Gelen Hadisler
- Açıklama
- Açıklama
- Açıklama
- 6. Misafirin (İzinsiz Olarak) Başka Birinin Malını Yemesi Neshedilmiştir
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 7. Üstünlüklerini Ortaya Koyabilmek İçin Birbiriyle Yarışan Kimselerin Yemeğini Yemenin Hükmü
- Açıklama
- 8. Beraberinde Dinen Çirkin Sayılan Fiillerin Bulunduğu Bir Davete İcabet Etmenin Hükmü
- Açıklama
- 9. Bir Kimseyi İki Kişi Birden Davet Edince Hangisi İcabete Daha Müstahaktır?
- Açıklama
- 10. Namaz (Vakti) Gelip Sofra Hazır Olunca Nasıl Hareket Edilir?
- Açıklama
- 11. Yemekten Önce Elleri Yıkamanın Hükmü
- Açıklama
- Yemekten Önce El Yıkamanın Hükmü[61]
- Açıklama
- 12. Beklenmedik Bir Anda Üzerine Varılıveren Bir Yemeği Yemenin Hükmü
- Açıklama
- 13. Yemeği Kötülemenin Çirkinliği
- Açıklama
- 14. Yemeği Toplu Halde Yemek
- Açıklama
- 15. Yemeğe Başlarken Besmele Çekmek
- Açıklama
- Açıklama
- Açıklama
- 16. (Bir Yere) Dayanarak Yemek Yeme Konusundaki Hadisler
- Açıklama
- 17. Yemeği Tabağın Ortasından Yemekle İlgili Hadisler
- Açıklama
- 18. Üzerinde Yenmesi Haram Olan Bir Takım Yiyecek Veya İçecek Bulunan Bir Sofraya Oturmak
- Açıklama
- 19. Yemeği Sağ Elle Yemek
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 20. Et Yeme Hakkındaki (Hadisler)
- Açıklama
- Açıklama
- Açıklama
- 21. Kabak Yemek
- Bazı Hükümler
- 22. Tirit Yemek
- Açıklama
- 23. Bazı Yiyeceklerin Temiz Olup Olmadığı) Hususunda Şüpheye Düşmenin Doğru Olmadığı
- Açıklama
- 24. Pislik Yiyen Hayvanların Etlerini Yemek Ve Sütlerini İçmek Yasaklanmıştır
- Açıklama
- 25. At Eti Yemenin Hükmü
- Açıklama
- 26. Tavşan Eti Yemek
- Açıklama
- 27. Keler (Etini) Yemek
- Açıklama
- 28. Toy Kuşunun Etini Yemek
- Açıklama
- 29. Yerde Yaşayan Küçük Hayvanları Yemek
- Açıklama
- 30. (Kitap Ve Sünnette) Haram Olduğuna Dair Bir Açıklama Bulunmayan Şeylerin Hükmü
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 31. Sırtlan Eti Yemek
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 32. Yırtıcı Hayvanlar(ın Etlerini Yemek) Yasaklanmıştır
- Açıklama
- 33. Ehli Eşeklerin Etini Yemek
- Açıklama
- 34. Çekirge Yemenin Hükmü
- Açıklama
- 35. (Suda Kendi Kendine Zahiren Sebepsiz Olarak Ö1üp) Suyun Yüzüne Çıkan Balıkları Yemenin Hükmü
- Açıklama
- 36. Leş Yemek Zorunda Kalan Kimse
- Açıklama
- 37. Bir Sofraya İki Çeşit Yemeği Birden Koymanın Hükmü)
- Açıklama
- 38. Peynir Yemek
- Açıklama
- 39. Sirke Hakkında Gelen Hadisler
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 40. Sarmısak Yemek
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 41. Hurma Yemek
- Açıklama
- 42. (İçerisinde) Kurtlu Hurma (Bulunan Hurmaları) Yerken (İçlerinde Kurt Bulunup Bulunmadığını İyice
- Açıklama
- 43. (Toplu Halde) Yemek Yerken İki Hurmayı Birden Yemek
- Açıklama
- 44. Bir Sofrada İki Sebze Ve Meyveyi Birlikte Bulundurmak
- Açıklama
- 45. Ehli Kitabın Kaplarında Yemek Yemek
- Açıklama
- 46. Deniz Hayvanlarının Etlerini) Yemek
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 47. İçine Fare Düşen Yağı Yemenin Hükmü
- Açıklama
- 48. İçine Kara Sinek Düşen Bir Yemeği Yemek
- Açıklama
- 49. Yere Düşen Lokma(Yı Yemek)
- Açıklama
- Bazı Hükümler
- 50. Hizmetçinin Efendi(si) İle Birlikte Yemek Yemesi
- Açıklama
- 51. (Yemekten Sonra Eli) Mendil(le Silmek)
- Açıklama
- 52. Kişi Yemeğini Yiyince Nasıl Dua Eder?
- Açıklama
- 53. Yemekten (Sonra) El Yıkama
- Açıklama
- 54. Yemekten Sonra Yemek Sahibine Dua Etmek
- Açıklama
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum