1) Müdebberin hayatında cari olan hükümler.
2) Müdebberin vefatından sonra cari olan hükümler.Müdebberin hayatında cari olan hükümler şunlardır: Efendinin mutlak

tedbir ile miidebber kıldığı kölesi, Hanefilere göre köle ancak efendisinin ölümüyle hürriyetlerine kavuşmuş olacağından efendisi onu asla satamaz. İmam Şafii'ye göre ise, köle bu nevi tedbir ile asla hürriyet hakkım kazan­mış olmayacağından efendisi onu istediği zaman satabilir. Çünkü bu köle

hürriyetini ancak efendisinin ölümünden sonra kazanacak tır, bu ise şimdilik yoktur.

Ancak mukayyed tedbir ile müdebber kılınmış olan köleyi satmanın caizliğinde ulema ittifak etmiştir.
Hafız Zeylaî'nin açıklamasına göre, bu babda geçen hadislerde Hz. Peygamber'in satılmalarına izin verdiği kölelerden maksat; tedbir-i mu­kayyed ile müdebber kılınmış köleler olabileceği gibi, bu kölelerin satıl­masından maksat gerçekten satılmaları olmayıp kiraya verilmeleri olma­ları da mümkündür.[60]

Bu hususta Hamleleri dayandıkları deliller şunlardır:
1. Darekulni'nin ibn Ömer'den rivayet ettiği müdebber kölenin satılma­yacağını ifade eden zayıf hadisler.[61]
2. Cabir b. Abdullah'dan rivayet edilen Hz. Peygamber'in müdebber kölenin satılmasını yasaklayan hadislerin ifadeleri.
3. Hz. Ömer, Osman, Zeyd b. Sabit, Abdullah b. Mes'ud, Abdullah b Abbas, Abdullah b. Ömer (r.a)'ın müdebber kölenin satılmayacağı görü­şünde olduklarına dair haberler.[62]