Bu hadis-i şerif, daha insanlar yaratılmadan önce insanların dünyada işleyecekleri bütün işlerin Allah tarafından bilinip, tesbit ve tayin edildiği ve dolayısıyle daha insanlar yaratılmadan önce kimlerin Allah'ın rızasına uygun işler yaparak cennet­lik olacakları, kimlerin de Allah'ın rızasına aykırı ve gazabını gerektiren işler yapıp cehennemlik olacakları takdir edildiği ifâde edilmektedir.
Ancak bir önceki hadis-i şerifin şerhinde de açıkladığımız gibi insan­ların hareketleri bu ezeli takdir ve tesbite bağlı değildir. Bilakis tesbit, in­sanların yapacakları hareketlere bağlıdır. Bir başka ifâdeyle ilim ma'lu-mata tabidir. Bir astronomi alimi bir sene önceden ayın ya da güneşin tu­tulacağını bildiği için bu tesbiti yapmıştır. Bu tesbit hiçbir zaman ayın ve­ya güneşin hareketini etkilemez. İşte bu tesbite kader diyoruz. Nitekim (4612) numaralı hadis-i şerifin şerhinde açıklamıştık.[149]
4616... Halid el-Hazzâ dedi ki: Hasan-ı Basrî (r.a.)'e "Ona karşı ce­henneme girecek olanlardan başka hiç kimseyi fitneye sürükleyebile­cek değilsiniz."[150] ayetlerini sordum da (şeytanlar) "Ancak Allah'ın ce­henneme girmesini takdir ettiği kimseyi (saptırabilirler)" cevabını verdi.[151]