Abbestin Âdabı
Alimlerimize göre abdestin edepleri ve bunlarla ilgili diğer bazı sünnetler de vardır. Şöyle ki :
1- Ayakları yıkarken su kabı, sağ elle tutulur. Sağ ayağın Ön tarafından başlanılarak su dökülür ve sol el ile ovalanır. Bu şekilde üç defa yıkanır. Sonra su, sol ayağın Önünden dökülerek, o da yukarıdaki şekilde ovularak üç defa yıkanır. Sünnet olan budur. Muhıyt'te de böyledir.
2- Elleri ve ayaklan yıkamaya, parmak uçlarından başlamak da sünnettir. Fethül - Kadîr'de de böyledir. Keza, Muhıyt'te de böyledir.
3- Başı meshederken, ön tarafından başlamak sünnettir. Bu husus Zâhidî'de de böyledir.
4- Mazmaza ve istinşakta da tertib (bunları sıra ile yapmak) sünnettir. Hulâsa'da da böyledir.
5- Mazmaza ve istinşakta mübalağa da sünnettir. Yani ağza ve burna suyu bol bol vermelidir- Kâfî'de de, Tahâvî Şerhi'nde de böyledir.
Yalnız, abdest alan kimse oruçlu olduğu zaman, mübalağa etmek sünnet değildir. Tatarhânîye'de de böyledir.
Mazmazada mübalağa, suyu ağızda gargara etmekle olur. Kâfi'de de böyledir.
îstinşakta mübalağa ise, suyu acı duyacak kadar burnun üst tarafına . genize şiddetle çekmekle olur. Ta ki su, yukarıya kadar çıkmış olsun, Muhiyt'te de böyledir.
6- Abdest alırken suyu israf etmemek ve onu pek az bir miktarda kullanmamak da edebdendir. Hülâsa'da da böyledir. Bir kimse, nehir başında ahdest alıyor olsa ve hatta kendisi nehrin {yani akarsunun) sahibi bulunsa bile, abdest alırken israf etmemesi gerekir.
Hatta su, temizlenmek veya abdest alınmak için vakfedü-mişse, bu sudan fazla almak veya israf etmek hilafsız olarak haram olur. Bahrü'r - Râik'te de böyledir.
7- Abdest azalarını yıkarken konuşmamalı ve her uzvu yıkarken. (Eşhedü enlâ ilahe Ülellahu vahdehû lâ şerîkeleh ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve Resûlühû) demelidir. Muiuyt'te de böyledir.
Fakat, abdest alırken, zarurete binâen konuşmak edebsizlik sayılmaz. Bahrü'r - Raık'te de böyledir.
8- Abdest alan kimsenin, abdestle ilgili işleri bizzat kendisinin yapması,
9- Abdest bittikten sonra. (Sübbâneke AUahümme ve bi hamdik. Eşhedü enlâ ilahe illâ ente. Esteğfirüke ve etûbü ileyk- Ve eşhedü enlâ ilahe iîlellahü ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlühû) demesi,
10- İstinca yerlerini sildiği bezle, abdest uzuvlarını silme-mesi,
11- İstinca dan sonra, abdest almak için kıbleye karşı oturması,
12- Abdest aldıktan sonra veya abdest esnasında,
(AUahümme'calnî mine't - tevvâbîne vec'alnî minel mütetahhi-rîn) demesi,
13- Kerâhat vakti değilse iki rek'at namaz kılması,
14- Abdest aldıktan sonra mutâkıb namaz için su kabını doldurması, Muhıyt'te de böyledir.
15- Abdestten artan sudan, ayakta oîduğu halde ve kıbleye dönerek biraz içmesi,
16- Abdesti topraktan yapılmış bir kapla alması,
17- Abdest alırken damlaların elbisesine dökülmesinden ve sıçramasından sakınması, Zahîdî'de de böyledir.
18- Abdest alırken ellerini çırpmaması, Sirâcül - Vehhâc'da da böyledir.
19- Mazmaza ve istinşakı sağ eli ile yapıp, sol eli ile sümkür-mesi gibi, yukarıda saydığımız hususların hepsi de abdestin âdâ-bındandır-
20- Ebu'l - Leys'in Hazânetü'l - Fıkhı'nda, ayrıca Halef bin Eyyub'tan naklen şöyle denilmiştir. Kış günü abdest almakta olan bir kimsenin, abdest uzuvlarını, Önce bir su ile yağlar gibi ıslatması, sonra da üzerine su dökmesi uygun olur. Çünkü, kışın abdest azalarında yarılmalar olabilir. Bedâi'de de böyledir.
21- Abdest azalarını ovalamak,
22- Küçük parmaklan, kulakların deliklerine sokmak,
23- Abdesti vaktinden Önce almak,
24- Suyu çarpmadan yüzüne yaymak ve
25- Abdest alırken yüksekçe bir yerde oturmak gibi yukarıda saydığımız hususlar da abdestin âdâbındandır. Tebyîn'de de böyledir.
Ayrıca, şu sayacağımız hususlar da abdestin âdâbındandır :
26- Su kabının kulpunu üç defa yıkamak,
27- Abdest alırken pek acele etmeyip, uzuvları yavaş yavaş yıkamak:,
28- Bir uzvu yıkarken, ovalarken, parmak aralarını hilâllerken hassas davranmak,
29- Yüz ve eller yıkanırken, bunların tarif edilen hadleri geçilir ki, kalb mutmain olsun. Mi'râcü'd - Dirâyelde de böyledir.
30- Yüzü yıkamaya üst kısmından başlanır. Nehrül-Fâik'te de böyledir.
31- Abdest temiz yerde alınır. Çünkü abdest suyuna, saygı göstermek gerekir. Bu husus Nehrü'l - Fâifc'te de böyledir ve bu kitaba da Muzmarât'tan nakledilmiştir.
32- Küçük kabla, bu kabdan su dökülerek abdest almıyorsa, kab sol tarafa konur. Ve eğer büyük kabla abdest almıyor ve bu kabtan su avuçla almıyorsa bu kab sağ tarafa konur-
33- Kalben niyyet edilirken, bu niyyet dil ile de ifade edıTJT:
34- Her aza yıkanırken «Bismillah» denir.
35- Mazmaza vaktinde, Aflahümme e'nî 'alâ tilâveti! - Kur'âni ve zikrifce ve şükrike ve hüsnü ıbâdetilce) denir.
36- îstinşak zamanında : Allahümme rıhnî râihatel-cenneti ve lâ tünhnî râihate'n-nârJder.
37- Yüz yıkamrken :'Allahümme beyyıd vechî yevme tebyaddu vücûhün ve tesved-dü vücuh) der.
38- Sağ kokr .ı yıkarken : (Allahümme a'tmî kitabî bi yemimi ve hâsibnî hisâben yesîrâ) der.
39- Sol kolunu yıkarken : (Allahümme lâ ta'tmî kitabi bi şimalî ve lâ min verâi zahrî) der.
40- Başına meshederken : (AÜâhümme, ezıllenî tahte zilli arşıke yevme lâ zille 91la zillearşeke) der.
41- Kulaklarını meshederken :
(Allâhümme'c'alnî min el tezine yeştemi'ûnel - kavle feyette-biûne ahsenehû) der.
42- Ensesini meshederken :(Allahümme'tik rafcabetî mine'n - nâr) der.
43- Sağ ayağını yıkarken : (Allahümme sebbit kademeyye ales - sıratı yevme tezüîlü'l ıü)- der.
44- Sol ayağını yıkarken ise :Alîahümnıecalnî zenbi mağfûranve sağyi meşkûrun ve ticâreti lejn tebûr.) der.
Ve her azasını yıkadıktan sonra da Peygamber (S.A.V.) Efendimizin üzerine salavct-ı şerife okur.
Abdest suyunu bir müd'den noksan eylemez. (Noksanlaşmış^ sa suyu ikmâl eder.) Tebyîn'de de böyledir-[30]
Eser: Fetvayı Hindiye
Fetvayı Hindiye
- FETEVAY-İ HİNDİYYE
- (Fetâvâyi Alemgiriyye)
- Sunar...
- Önsöz
- Giriş
- KÎTÂBUT -TAHARET
- (Temizlik Kitabı)
- 1- ABDEST
- 1- Abdestîn Farzları
- 1- Yüzü Yıkamak
- Yüzün Hududu
- 2- Elleri Yıkamak
- 3- Ayakları Yıkamak
- 4- Başı Meshetmek
- 2- Abdestin Sünnetleri
- 1- Besmele Çekmek
- 2- Önce Bileklere Kadar Elleri Yıkamak
- Eller Nasıl Yıkanır
- 3- Ağzı Yıkamak[16]
- 4- Burnu Yıkamak
- 5- Misvak
- 6- Parmakların Aralarını Ovmak (Hilallemek)
- 7- Sakalı Hilallemek
- 8- Yıkanması Gereken Uzuvları Üçer Defa Yıkamak:
- 9- Başın Tamamını Bir Defa Defa Meshetmek
- 10- Kulakları Meshetmek
- 11- Niyet
- 12- Tertibe Riayet Etmek
- 13- Müvâlât
- Abdestin Müstehapları
- 1- Abdest Alırken, Uzuvları Yıkamaya Sağdan Başlamak.
- 2- Abdest Alırken, Enseyi Meslıetmek.
- Abbestin Âdabı
- Abdestîn Çeşitleri :
- 1- Farz Olan Abdest:
- 2- Vacib Olan Abdest:
- 3- Mendub Olan Abdest:
- Abdestin Mekruhları
- Abdesti Bozan Şeyler
- 1- Sebîleynden[36] İdrar, Dışkı, Yel, Vedi[37], Nıezi[38], Meni[39], Kurt Ve Taşcıklar
- II- Sebileyden (Ön Ve Arkadan) Başka Bir Yerden, Çıkipta, Etrafa Dağılan Kan, İrin, San Su Ve Hastal
- III- Kusmak.
- IV- Uyku.
- Uyuklama Hâli :
- V- Baygınlık, Delirmek, Aklın Gitmesi Ve Sarhoşluk
- VI- Kahkaha İle Gülmek
- Kahkaha Teyemmümü Bozar mı?
- VII- Mübâşeret
- Erkeğin Kadına, Kadının Erkeğe Dokunması Abdesti Bozar mı?
- Abdest Alırken Şübheye Düşmek
- 2- GUSÜL
- Guslün Farzları
- Tırnak Arasındaki Hamurun Durumu :
- Kadınların Örülü Saçlarının Durumu:
- Göbeğe Su Ulaştırmak:
- Guslün Sünnetleri
- Guslü İcab Ettiren Haller
- 1- Meninin, Dıfk İle (Atılarak), Dokunma Sebebi İle Girme, Olmaksızın Şehvetle Birine Bakmaktan Dol
- İhtilâm Olan Kimsenin Durumu :
- Bayılan Kimsenin Durumu :
- 2- îlâc (Girmek)
- Guslün Çeşitleri
- Farz olan gusüller ;
- Sünnet Olan Gusüller :
- Müstehab Olan Gusül :
- Mendub Olan Gusüller :
- Gusülle İlgili Bazı Meseleler:
- 3- SULAR VE HÜKÜMLERİ
- Kendisi İle Abdest Caîz Olan Sular
- 1- Akarsular:
- İçine Pislik Atılan Suyun Durumu :
- Hava- Sağır = Küçük Havuzun Durumu :
- Akar Suyun Vasıflarından Birinin Bozulması :
- 2- Durgun Sular :
- Küçük Havuzun Ölçüsü :
- Ark Ve Su Oluğu
- 3- Kuyu Suları :
- Kuyuya Koyun ve Deve Kığısı Düşmesi :
- Kuyuya Bir Canlı Düşerse :
- Kaynayan Kuyunun Suyunu Boşaltmak:
- Tavuk, Kedi, Güvercin ve Benzerlerinin Kuyuya Düşmesi :
- Kuyudan çıkarılması müstehab olan suların miktarı:
- Kendisi İle Abdest Almanın Caiz Olmadığı Sular
- Ma-İ Müstamel (Kullanılmış Su)
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Meseleler
- 4- TEYEMMÜM
- Teyemmüm Hakkında Bilinmesi Zorunlu Olan İşler
- Teyemmümde Ellerî İki Defa Vurmak
- Teyemmüm Edilen Azaların Tamamını Meshetmek
- Kendisi Île Teyemmüm Yapılan Temiz Toprakla İlgili Meseleler
- Toz İle Teyemmüm Nasıl Yapılır:
- Toprağın Bir Başka Şeyle Karışık Halde Bulunması:
- Teyemmüm Ederken Üç Parmakla Meshetmek
- Suyu Kullanmaya Gücü Yetmeme, Teyemmümün Sebeplerindendir
- Mil, Nasıl Bir Uzunluk Ölçüsüdür :
- Teyemmümün Sıhhati İçin, Talep De Gereklidir
- Teyemmümü Bozan Şeyler
- Teyemmümle İlgili Çeşitli Meseleler
- Teyemmümün Yapılışı :
- 5- MESTLER ÜZERİNE MESHETMEK
- Meshin Caiz Olması İçin Gereken Şeyler :
- Meshin Yapılacağı Yer:
- Mesh Nasıl Yapılır :
- Hangi Halde Mestler Üzerine Meshedîlir :
- Meshin Müddeti :
- Mestlerin Delik, Yırtık Veya Sökük Olması:
- Meshi Bozan Şeyler :
- Sargılar Üzerime Meshetmek :
- 6- KADINLARA MAHSUS BAZI HALLER
- Hayız
- Hayzın Müddeti :
- Nifas
- İstihâze
- Hayız, Nifas Ve-İstıhâze Hakkındaki Hükümler :
- Hayız Ve Nifas Hakkında Müşterek Olan Sekiz Hüküm:
- 1- Namaz.
- 2- Oruç Tutmak.
- 3- Mescide Girmek
- 4- Kabeyi Tavaf
- 5- Kuran Okumak
- 6- Kurana Dokunmak
- 7- Cima
- 8- Kan Kesilince Gusul
- Hayza Mahsus Hükümler :
- İstihâza Kanı :
- Özürlü İle İlgili Bazı Hükümler :
- 7- NECASET VE HÜKÜMLERİ
- Necasetleri (Pislikleri) Temizlemek
- 1- Yıkamak:
- 2- Silmek:
- 3- Ovalamak:
- 4 - Sürtmek:
- 5- Kurumak :
- 6- Yakmak:
- 7- Bir Şeyim Mahiyetini Değiştirerek, Temizlemek:
- Temizleme İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler :
- Görünen Necaset (Pislikler)
- 1- Necaset-iGalîza :
- 2- Necaset-i Hafîfe (Hafif Pislikler)
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Meseleler :
- İstincâ
- İstinca Çeşitleri
- Tuvalete Girileceği Zaman :
- Heladan, Çıkıldığı Zaman.
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum