Taksimin Mânâsı:

Takâm:Müteaddid kimselerin, bir şeydeki hisse-i şayialarını, bir mik-vâs ile tayin ve tahsis etmektir.
Meselâ: Mekîlâttaki hisse-i şayia keyl ile; mezrûattaki hisse-İ şayia 5e zira ile temyiz ve ifraz edilir.

Taksim, mübadeleyi mütezammındır. Çünkü, tarafların ortak bu­lundukları şeyde, belirli bir parça yoktur.

Bu durumda taksim, ancak iki hisse üzerine müştemildir. Böyle bir taksim yapmaları hâlinde, birbirinin hissesini almış olurlar; yarısı biri­nin mülkü, diğer yansı da diğerinin mülkü olur. Birbirin hizasına ter-ketmiş olurlar, ve bunlar birbirine bedel olur.

İfraz ve temyiz, ölçülen, tartılan ve sayılan şeyler(adediyyat) gibi nıîslî şeylerde söz konusu olur.

Ercah ve ezhar olan budur. Çünkü, onlardan herbiri, diğerinin his­selinin benzerini almış ve böylece de kendi haklarına kavuşmuş olurlar. Bu durumda da, bizzat haklarını almış sayılırlar. Fakat, asıl kendi his-selirini almış olmazlar. Bunun için, bir birlerinin haklarını rızasız almış  ve bu taksimden kaçınmaya zorlanırlar. Mübadele (değiştirme) . emsal sahibi olmayan şeylerde söz konusu olur.  ve ezhar olan da budur.
Mübadele, ya hakkiki olur; veya hükmî olur. Ödünç vermede olğu  gibi, olan şeylerde, ifrâzü'1-ayn hükmen elhaktır.

Bunun içindir ki meyvenin, yetişmeden satışı caiz değildir. Bu, mislî olan şeylerde caizdir. Ancak, taksimden kaçınırsa, taksime zorlanır. Zira menfatın tekmili vardır.
Mübadele de, -diğerinin hakkına sahip olması bakımından, başka türlü vasıl olamıyor, ve ancak, öyle vasıl oluyorsa; icbar caizdir. Müş­terinin, şüf'a hakkını, şefi'â teslim etmesi için cebredilmesi gibi... Eğer ona teslimden kaçınırsa, borcunu ödemesi için, malı cebren satılır.Se-rahsî'nin Muhıyn'nde de böyledir. [1]

Eser: Fetvayı Hindiye

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Fetvayı Hindiye

 

Son eklenen ruyalar

Sitemizde yer alan soruların cevapları özenle islami eserlerden seçilerek yazılmaktadır.
..