Bir kimse, imâma teşehhüd'de yetiştiği zaman, imâm, muktedî teşehhüdü (=et-Tahiyyat'ı) okumayı bitirmeden ayağa kalkarsa veya namazın sonunda, muktedî et Tahiyyât'ı okumayı bitirmeden imâm selam verirse, bu durumda muhtar olan görüş, muktedînin imâma uymaması ve teşehhüdü tamamlaması d ir,

Fakat, bu durumda, muktedînin   teşehhüdü tamamlama­ması da caizdir.

İmâm, muktedî teşehhüdü    tamamlamadan önce konuş­muş olsa, bu durumda muktedî, —imâmın selam verdiği zamanda olduğu gibi  teşehhüdünü tamamlar.

Muktedî, teşehhüdünü bitirmeden önce, imâm kasden ab-destini bozmuş olsa/bu durumda, muktedînin namazı bozulmuş olur. Hulâsa'da da böyledir.

Birinci ka'dede, imâm teşehhüdünü okuyup, üçüncü rek'-ate kalkmış bulunsa, arkasında bulunanlardan bazıları da teşeh­hüdü okumayı unutmuş ve ayağa kalkmış olsalar, dönüp yeniden teşehhüdü okurlar ve imâma bundan sonra tabi olurlar. Üçüncü rek'ate yetişemiyeceklerinden   korksalar biîe, böyle yaparlar. Ki-. fâye'de de böyledir.

Muktedî, teşehhüdden sonra veya salavâtlardan önce o-kunan duaları okumadan imâm selam verecek olsa, bu durumda muktedî, o duaları okumayı terk eder ve imâmla birlikte se­lam verir.

Muktedî,  teşbihlerini üçer defa söylemeden önce,  imâm başım rükû'dan    veya secdeden kaldırmış olsa,   bu durumlarda muktedî, imâma tabi olur. Fetâvâyi Kadîhân'da da böyledir.

Muktedî, imâmdan Önce başını rükûdan veya secdeden kaldırmış olsa, geri döner. Ve bu, iki rükû' veya iki secde olmuş olmaz. Hulâsa'da da böyledir.

îmâm secdeyi  fazla  uzatmış olduğundan, muktedî ba­şını kaldırsa ve ikinci secde zannı ile de imâmla birlikte tekrar secde etse; birinci secdeye niyyet etmiş olsa da, olmasa da, yap­tığı bu secde, birinci secdeden olur. Keza, bu durumda, ikinci sec­deye niyyet etse de imâma tâbi olsa, bu secdesi de ikinci secdeden olur. Bu secde de imâma iştirak etmesi caiz olur. Tebyîn'de de böyledir.

Muktedî'nin,,imam alnım yere koymadan, basını ikinci secdeden kaldırması caiz olmaz. Bu muktedî'nin, o secdeyi yeniden yapması gerekir. Eğer, o secdeyi iade edip yeniden yapmaz ise, namaz bozulmuş olur. Fetâvâyî Kâdİhan'da da böyledir.

Muktedî birinci secdeyi uzatsa da; imâm ikinci sec­deyi yapsa, muktedî başmı kaldırsa ve imâmı birinci secdede zan­nederek, ikinci defa secdeye varsa, bu secdesi ikinci secdeden olur. İkinci defa secdeye varırken, birinci secdeye niyyet etmiş ol­sa bile, bu hüküm değişmez. Çünkü, bu durumda niyyet, yerine isabet ermemiş olmaktadır. O kimsenin fiiline ve imâmın fiiline i'tibâr olunmaz, Serahsî'nin Muhiyt'inde de böyledir.

Şu beş şeyi imâm terk    ederse, muktedî de imâma tabi olur ve bu beş şeyi terk eder :
1- Bayram tekbirleri,
2- Birinci oturuş,
3 - Tilâvet Secdesi,
4- Sehiv Secdesi,
5 - Kunut.

îmâm, kunutu, bir rüknün fevt olmasından korktuğu zaman terkedebilir. Eğer böyle bir korkusu olmazsa, kunut eder ve son ra rükû'a varır. Hulâsa'da da böyledir.
1- îmâmin namazda fazla secde yapması,
2- Bayram tekbirlerini,  sahâbîlerin kavillerinde  bulunan miktardan daha fazla getirmesi.
3- Cenaze namazında beş defa tekbir alması,
4- Unutarak, fazla rek'ate kalkması. Kerderî'nin Vecîzi'nde de böyledir.

İmâm, şayet fazla rek'ati, secde ile kayıtlamamış olursa, geri dönüp selam verir. Bü durumda, muktedî de imâmla birlikte selam verir. Fakat, eğer imâm beşinci yani fazla rek'ati secde ile kayıtlamış olursa, muktedî kendi başına selam verir.

îmâm, son oturuşta oturmayıp, fazla rek'ate kalkarsa, muktedî teşehhüdü okur ve selam verir. Fakat imâm, kalktığı fazla rek'atm secdesini yaparsa, hepsinin de namazı bozulur. Hulâsa'da da böyledir.

Şu dokuz şeyi imâm terketse bile, muktedî bunlan yapar:
1- İmâm, tahrîmede   (=iftitâh tekbirinde)   ellerini  kaldır­mayı terkederse,
2- İmâm,  senâ'yı  (=Sübhâneke'yi    okumayı)  terkederse; bu durumda imâm ister Fâtihâ'da olsun, ister zamm-ı sûre'de ol­sun, muktedî, sübhânekeyi okur. İmâm Muhammed (R.A.), ikinci

şıkka muhaliftir
3- îmâm, rükû' tekbirini terkederse,
4- İmâm, secdelerin tekbirlerini terkederse,
5- İmâm, rükû' ve secdelerin tekbirini terk ederse,
6- îmâm, «semi'allahü Iimen hamideh» demeyi terk ederse,
7- îmâm, et-Tahiyyatü'yü okumayı terk ederse,
8- îmâm, selam vermeyi terk ederse,
9- îmâm, teşrik tekbirlerini terk ederse,

muktedî, bunların hepsini de yapar; yani,   bunları terk etmekte imâma uymaz . Vecîzü'ft-Kerderî'de de böyledir.
Muktedî, imâmdan önce secde etmiş olsa da, imâm da ona yetişmiş bulunsa, bu caiz olur. Fakat böyie yapmak, muktedî için mekruh olur. Muhıyt'te de böyledir. [40]