İznin hükmüne gelince, onun hükmü, şer'ı manasıdır. Tebyîn'de de böyledir.

Bir efendi, kölesine; bir gün veya bir ay izin verdiğinde, onu ta­sarruftan men etmediği müddetçe, o köle izinli sayılır.

Keza, hâkim ve vasî, yetimin kölesine ticaret izni verebilirler.

Bunlar akıllı sabiye de izin verebilirler. Hazânetü'l-Müftin'de de böyledir.

Tasarrufa izin, bize göre; izin mahcur bir köleye tesadüf ederse; ancak husûsî bir izin olur.

İzin, izinli bir köleye tesadüf ederse, hususîlik kesbeyler.

Meselâ: Bir velî, ticâret için bir köleye izin verdikten sonra, ona mal verir ve: "Bununla, bana buğday al." dediği hâlde, izinli köle, onunla bir köle satın alırsa; onu kendi nefsi için almış olur. İmâm Muhammed (R.A.): "Bu, me'zuniyette hastır." buyurmuştur.

Aldığı bir şeyin parasını, bu nıe'zun köle, kendi malından öder. Efendisinin malından veremez.

Bununla beraber, efendisinin malından verse bile alınan o şey, ye­ni efendisinin olmaz.
Efendi, köleye tâbi olmaz; fakat, satıcısına ittiba ederek, kölesini verir ve parasını alır. Zehıyre'de de böyledir. [4]