Hz. Peygamber, söz, fiil ve takrirleri[2] ile, açıklamakla görevli olduğu konuları beyan etmekteydi: "Sana da insanlara gönderileni açıklayasın diye Kur'ân'ı indirdik" [3]
Hz. Peygamber sözlü beyanda bulunurdu. Meselâ talâkla ilgili hadislerinde: "Allah'ın, dikkate alınarak kadınları bo­şanmasını emrettiği iddet işte budur" [4]buyurması gibi. (Rasûlullah, hesaba çekilen kimsenin azap göreceğini ifade etmesi ü-zerine) Hz. Âişe, kendisine "Amel defteri kendisine sağından veri­len kimse, kolay geçireceği bir hesaba çekilir'[5] âyeti hakkında ne demeli?" diye sormuştu. Buna: "O sadece arzdır" buyurarak açıkla­ma getirdi.[6]"Münâfıkın alâmeti üçtür:" sözünden ne kastettikleri­ni soran birine de: "Ondan size ne? Ben onunla şunu şunu kastet­tim. .." demiştir.[7]
Aynı zamanda fiilleri ile de beyanda bulunuyordu[8] "Ona be­nim öyle yaptığımı bildirseydin ya'[9] Allah Teâlâ da şöyle buyurur:
"Onu seninle evlendirdik ki, evlatlıkları eşleriyle ilgilerini kestikleri zaman onlarla evlenmek konusunda mü'minlere bir sorumluluk ol­madığı bilinsin"[10] Hz. Peygamber namazın nasıl kılına­cağını, haccın nasıl yapılacağını fiilleri ile açıklamış ve konuyla ilgi­li olarak: "Beni nasıl namaz kılıyorken görüyorsanız siz de öyle kı­lın" "Hac vecibelerinizi benden alın" buyurmuştur.[11]
Hz. Peygamberdin ikrarı da aynı şekilde beyan oluyor­du. Bir fiilin işlendiğini bilir ve ona karşı —bâtıl ya da haram olma­sı halinde— tepkisini göstermeye de imkânı bulunur ve buna rağ­men onu onaylarsa, bu da bir beyan çeşidi olur. Meselâ usûlcülerin Müdlicli Mücezziz meselesi[12] hakkında ortaya koydukları gibi. Bü­tün bunlar usûl kitaplarında açıklanmıştır. Ancak biz, buradan hareketle bir başka noktaya gelmek istiyoruz ki o da şudur: [13]