logo logo

Yeni nesil güncel konularla ilgili sorular ve cevaplar!

Fetvalar.Com

Yeni Nesil Fetvalar

Sistemimize üye olarak sitemizi daha aktif olarak kullanabilirsiniz.

Üyelik için tıkla

Fetvalar.Com

Güncel sorular ve cevapları

Komutana İtaat

İmâm Muhammed (R.A.) şöyle buyurmuştur:

Komutan bir şey emrettiği zaman, askerin buna itaat etmesi gerekir. Ancak, emredilen şey mâsiyet (= günâh) ise, ona itaat edilmez. Bu mes'elenin üç ayrı yönü vardır:
1) Eğer, askerler,  komutanın bu emrinde menfâatlerinin bulunduğunu biliyorlarsa; bu durumda, —emir, mâsiyet olsa bile— itaat ederler.

Şöyleki:

Komutan, bu durumda, askere: "Savaş yapılmayacak!" diye emir verir; asker de, bu durumda savaşı bırakmakta fayda olduğunu yakînen bilirse, meselâ: Düşmana güçlerinin yetmiyeceğini ve onlara ikinci bir yardım geldiğini anlarlarsa; ve savaşı terk etmekte askerler için menfâat olduğu anlaşılan her durumda, komutanın bu emrine itaat edilir.
2) Şayet, askerler, savaşı bırakmakta, kendileri için zarar olduğunu bilirlerse; bu   durumda, —komutanın:   "Savaş   yapılmayacaktır!" şeklindeki— emrine itaat etmezler.

Şöyleki: Askerler, şu anda, düşmana güç yetirememelerine rağmen, İslâm askerlerine, takviye gücünün katılacağını bilirlerse; bu durumda, komutana itaat etmezler.
3) Şayet, askerler, bu durumda, şüpheye düşerler ve bu emrin men­fâatlerine mi, zararlarına mı olduğunu bilmezlefve görüşlerine göre, iki ihtimâl de eşit olursa; yine, komutanın emrine itaat edip, savaşı bırakırlar.

Keza, komutan, "düşmanla savaşmayı" emreder; asker de, bunun faydalı olacağını yakînen bilir veya bu hususta şüphe içinde bulunur­larsa; yine, komutanın emrine itaat ederler.

Ancak, bunun faydalı olmayacağını, bilâkis zararlı olacağını yakî­nen biliyorlarsa; bu durumda, komutana itaat etmezler.

Şayet, askerler görüş ayrılığı içinde bulunurlar; bir kısmı, bu durumda: "Savaşmakta helak var." diğer bir kısmı ise: "... necat var." der ve bu şüphede, bir tarafın zannı, diğer tarafın zannına ağır bas­mazsa; yine, komutanın emrine itaat etmeleri gerekir.

Komutan, askerlere bir şey emrettiği zaman, onlardan biri, bu emre isyan ederse; komutan, onu, ilk hamlede te'dip eylemez. Ona, eski, itaatkâr hâline dönmesi için, Öğüt verir. Bundan sonra, yine âsî olursa; komutan, o askerin cezasını verir.

Fakat, asker, karşı gelişindeki özrünü açıklarsa, bu durumda komutan, o askerin yolunu açık bırakır.
Asker, Allaha yemin ederek: "Ben, bunu özrümden dolayı yaptım." derse; bu yemini ile birlikte, söylediği söze inanılır. [19]