Mekfûlün Bih'e Râcî Şartlar
Kefaletin sahih olması için, mekfûlün"bih'e (= kefilin Ödenmesini veya teslim edilmesini üzerine aldığı şey'e) de, tealluk eden bazı şartlar vardır:
1) Mazmun (= mekfûlün bih), teslim edilmesi bakımından, asîl olan şahsın (= mekfûlün anh'ın) icbar edilmesi gereken bir şey olmalıdır. Zehıyre'de de böyledir.
Satılan şeye, borca, gasbolunan şeye, kocanın elinde bulunan mehre, kadının yanında bulunan ve boşanma bedeli olan mala, sulh bedeline ve fâsid olarak satımı yapılan şeyin teslimine kefalet caizdir. Tebyîn'de de böyledir.
Emânetlere kefalet caiz değildir. Çünkü bunlar mazmun ( = Ödenmesi lâzım gelen şey, borç) değildir. Müdarebe ve ortak mallan gibidirler. Zehıyre'de de böyledir.
Rehinler, icâreler ve ödünçler de böyledir. Yani, bunlara da, kefalet caiz değildir. Kâfî'de de böyledir.
Emânet bırakılan şeyin temkini için kefalet caizdir ve sahihtir.
Zehryre'de de böyledir.
Keza, rehin bırakılan şeyin, sonradan sahibine teslimine ve kârın müstecire verilmesine kefalet de caiz ve sahihtir. Kâfî'de de böyledir.
İmâm Muhammed (R.A.)'in Cami* isimli eserinde: "Ödünç alınan şeyin teslim edilmesine kefalet, nassan sahihtir." denilmiştir. Zehıyre'de de böyledir.
Füsûlü Imâdiyye'de: "Şahidi, hâkimin huzuruna getirmek için kefil olmak, caiz değildir." denilmiştir.
2) Kefaletin sahih alınması için, mekfûlün bih'i kefilden almaya güç yetirmek de şarttır.
Bir kimse, başka bir kimsenin bilinen bir evini yapmayı veya bilinen bir arazisini sürmeyi kabullenip, ona bir kefil verirse; mutlak ameli şart koşmuş olması hâlinde, bu kefalet caiz olur.
Şayet, iş veren bizzat o şahsın yapmasını şart koşmuş; kefil de, işin (= amelin) kendisine kefil olmuşsa; bu durumda kefalet caiz olmaz.
Şayet, nefsini teslim etmeye kefil olmuşsa, bu kefalet caiz olur.
Keza, bir yerden, başka bir yere gitmek üzere, bir deve kiralandığında, kiraya veren, kiracıdan, devenin teslim edileceği hususunda kefil almış olursa; bu kefalet sahih olur. Bu deveye yük yükletmek sahih olmaz. Zehiyre'de de böyledir.
Keza, bir kimse, hizmet için bir köle kiraladığı zaman, başka bir şahıs da, o kölenin hizmet edeceğine kefil olsa; bu kefalet de bâtıl (= geçersiz) olur. Hidâye'de de böyledir.
Keza, kısasa ve hadlere kefil olmak da bâtıldır.
Yeri bilinmeyen bir şahsa kefil olmak da böyledir. Yani, bu kefalet de sahih değildir.
3) Kefaletin sahih olması için gereken şartlardan biri de, borcun sahih olmasıdır.
Kitabet bedeline[10] kefalet caiz değildir. Nihâye'de de böyledir.
Kazanç bedeli de,' kitabet bedeli gibidir. Herhangi bir şahsın buna kefil olması sahih olmaz. Çünkü, bu da kitabet gibidir.
Bu, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göredir.
İmâmeyn'e göre ise, mükâtep hür gibidir; borcu ise sahihtir. Kâfî'de de böyledir.
Mekfûlün bih'in miktarının ma'lûm olması şart değildir. Bahru'r-Râık'ta da böyledir. [11]
1) Mazmun (= mekfûlün bih), teslim edilmesi bakımından, asîl olan şahsın (= mekfûlün anh'ın) icbar edilmesi gereken bir şey olmalıdır. Zehıyre'de de böyledir.
Satılan şeye, borca, gasbolunan şeye, kocanın elinde bulunan mehre, kadının yanında bulunan ve boşanma bedeli olan mala, sulh bedeline ve fâsid olarak satımı yapılan şeyin teslimine kefalet caizdir. Tebyîn'de de böyledir.
Emânetlere kefalet caiz değildir. Çünkü bunlar mazmun ( = Ödenmesi lâzım gelen şey, borç) değildir. Müdarebe ve ortak mallan gibidirler. Zehıyre'de de böyledir.
Rehinler, icâreler ve ödünçler de böyledir. Yani, bunlara da, kefalet caiz değildir. Kâfî'de de böyledir.
Emânet bırakılan şeyin temkini için kefalet caizdir ve sahihtir.
Zehryre'de de böyledir.
Keza, rehin bırakılan şeyin, sonradan sahibine teslimine ve kârın müstecire verilmesine kefalet de caiz ve sahihtir. Kâfî'de de böyledir.
İmâm Muhammed (R.A.)'in Cami* isimli eserinde: "Ödünç alınan şeyin teslim edilmesine kefalet, nassan sahihtir." denilmiştir. Zehıyre'de de böyledir.
Füsûlü Imâdiyye'de: "Şahidi, hâkimin huzuruna getirmek için kefil olmak, caiz değildir." denilmiştir.
2) Kefaletin sahih alınması için, mekfûlün bih'i kefilden almaya güç yetirmek de şarttır.
Bir kimse, başka bir kimsenin bilinen bir evini yapmayı veya bilinen bir arazisini sürmeyi kabullenip, ona bir kefil verirse; mutlak ameli şart koşmuş olması hâlinde, bu kefalet caiz olur.
Şayet, iş veren bizzat o şahsın yapmasını şart koşmuş; kefil de, işin (= amelin) kendisine kefil olmuşsa; bu durumda kefalet caiz olmaz.
Şayet, nefsini teslim etmeye kefil olmuşsa, bu kefalet caiz olur.
Keza, bir yerden, başka bir yere gitmek üzere, bir deve kiralandığında, kiraya veren, kiracıdan, devenin teslim edileceği hususunda kefil almış olursa; bu kefalet sahih olur. Bu deveye yük yükletmek sahih olmaz. Zehiyre'de de böyledir.
Keza, bir kimse, hizmet için bir köle kiraladığı zaman, başka bir şahıs da, o kölenin hizmet edeceğine kefil olsa; bu kefalet de bâtıl (= geçersiz) olur. Hidâye'de de böyledir.
Keza, kısasa ve hadlere kefil olmak da bâtıldır.
Yeri bilinmeyen bir şahsa kefil olmak da böyledir. Yani, bu kefalet de sahih değildir.
3) Kefaletin sahih olması için gereken şartlardan biri de, borcun sahih olmasıdır.
Kitabet bedeline[10] kefalet caiz değildir. Nihâye'de de böyledir.
Kazanç bedeli de,' kitabet bedeli gibidir. Herhangi bir şahsın buna kefil olması sahih olmaz. Çünkü, bu da kitabet gibidir.
Bu, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göredir.
İmâmeyn'e göre ise, mükâtep hür gibidir; borcu ise sahihtir. Kâfî'de de böyledir.
Mekfûlün bih'in miktarının ma'lûm olması şart değildir. Bahru'r-Râık'ta da böyledir. [11]
Konular
- 19- MÜDÂRİP VE ORTAĞININ ÎKRARI
- 20- VASÎ'NİN, ÖLEN ŞAHSIN MALINI ALDIĞINI İKRAR ETMESİ
- 21- VÂRİSİN VEYA KENDİSİNE VASİYET EDİLMİŞ BULUNULAN KİMSENİN ÖLEN ŞAHSIN MALININ, KENDİ ELİNDE BULU
- 22- KATL VE CİNAYETİN İKRAR EDİLMESİ KATL İKRARI
- Cinayet İkrarı
- 23- İKRAR'LA İLGİLİ ÇEŞİTLİ MES'ELELER
- KİTÂBÜL-KEFÂLE
- (KEFALET)
- 1- KEFALETİN TARİFİ, RÜKÜNLERİ VE ŞARTLARI KEFALETİN TARİFİ
- Kefaletin Rüknü
- Kefaletin Şartları
- Kefile Râci Şartlar
- Asîl'e Râci Şartlar
- Mekfûlün Leh'e Râcî Şartlar
- Mekfûlün Bih'e Râcî Şartlar
- 2- KEFALET LAFIZLARI KEFALETİN KISIMLARI, HÜKÜMLERİ VE BUNLARLA İLGİLİ KONULAR
- 1- Kefalet Lafızları
- 2- Nefis (= Can) Ve Mal Kefaleti
- 3- Kefaletten Berâet (- Kurtulmak)
- Mehre Kefalet
- Kefaletten Berâeti Şarta Bağlamak
- 4- Kefalette Müracaat
- 5- Kefalette Ta'lîk Ve Te'cil
- Borcun Te'hir Edilmesi
- Vadeli Borca Kefalet
- 3- KEFALETTE DÂVA VE HUSÛMET
- 4- BİR ŞEYE İKİ KİŞİNİN KEFİL OLMASI
- 5- KÖLE VE ZİMMÎ'NİN KEFALETİ