İlâ : Kocanın, nefsini, nikâhlısı olan kadından, Allah adı­na (veya, talâk, hâk, oruç, hac ve benzeri bir şeyle) yemin ederek, miiekkedert men etmesidir.

Mutlak veya muvakkaten hür olan kadına, dört ay, cariyeye iki ay, —yemin etmeden, yaklaşmamak mümkün iken, onu yalnız bı­rakmadan— ona yaklaşmamak da âdir. Fetâvâyi Kâdîhân'da da böyledir.

ft Eğer koca, yemin müddetinde, kadına cima ederse, keffâ-rcli icâb eder. İster, Allahu Teâlâ'nm sıfatlarından birisi ile yemin etsin; isterse, zatıyla yemin etsin müsavidir. Kadına, cima'dan son­ra yemin düşer. Eğer, yemin müddeti İçine cima' etmezse, bir bâin. talâk, boş olur. Bürcendî'de de böyledir.

Eğer koca, dört ay üzerine yemin ederse, gerçekten yemin düşer.

Eğer «ebediyyen» diye, yemin eder ve : «Vallahi sana ebediyyen cima' ey İçmeyeceğini.)» veya «Vallahi, sana cima' eylemeyeceğim» der, «ehediyyen» demezse; yemin, baki kalır.

Ancak, o nikâhtan önce tekrar eylemez ve eğer o kadını ikinci defa nikâhlar ve ona cima' ederse; yemin avdet eder. Ancak, dört ay geçmesiyle vakitlerse, bir talâk daha boş olur. Bu yeminin baş­langıcı, nikâh zamanından itibârendir. Eğer, üçüncü defa nikâh ey­lerse, ilâ yine avdet eder ve dört ay geçince kadına, cima' etmezse; bir başka talâk daha vâki olur. Kâfî'de de böyledir.

Koca, bu karısını, bir başka kocaya gittikten sonra nikah­larsa; talâk ilâsı avdet etmez. Yemin baki kalır. Eğer, kadına cima' ederse; yemininden dolayı keffârei gerekir.   Hidâye'de de böyledir.

Bir kadın, îla sebebiyle, bir talâk veya iki talâk bâin olun­ca; başka kocaya gider, sonra da öncekine dönerse; üç talâk avdet eder w bu kadın, her dört ay geçtikçe, üç talâk, ondan açıklanana kadar, bir talâk boş ölür. İkinci ve üçüncü de, sonuna kadar, hep böyle olur. Tebyîn'de de böyledir.

Zimmî olan bu kimse; Allah'ın isimlerinden veya sıfatla­rından biriyle ilâ yapsa; İmâm Ebû Hanîfe (R.A.) 'ye göre, o da, ye­min etmiş olur. îmâmeyn'e göre, yemin etmiş olmaz.

Fakat zimmî, talâk veya Hakla yemin ederse; bil-icma', yemin etmiş olur.

Ve eğer, hac, umre, oruç veya, sadaka gibi şeylerle yemin eder­se; yine bil-icma, yemin etmiş olmaz.

Keza, zimmî karısına : «Eğer, sana cima' eylersem; sen, bana anamın sırtı gibisin.» dese; yemin etmiş olmaz.
Zimmînin îlâsı sahih olursa; bu durumda zimmî, hüküm bakı­mından, müslim. gibidir. Ancak, zimmî Allah adı ile yemin edip son­ra da cima' ederse; keffâret lâzım olmaz. Sirâcül - Vehhâc'da da böyledir. [9]