Vakfın Şartları
Vakfın şartlan şunlardır:
l) Akıl
2) Buluğ
Mecnûn ve sabinin (= delinin ve buluğa ermemiş çocuğun) vakfı' sahih olmaz. Bfi^âi"de de böyledir.
3) Hürriyet
Vakıfta, islâmiyet şart değildir.
Bir zimmî vakfetmiş olsa bile, bu vakfın menfâatinden, müsluman fakirlere vermek caiz olur. Bu, zimmîlerin fakirlerine de verilebilir.
Vakfeden zimmînin, vakfının menfâatini özellikle, zimmîlerin fakirlerine tahsis etmiş olursa, bu da caiz olur.
Vâkıf zimmî, vakfını bir sınıfa tahsis ederse, diğer sınıflar bundan istifâde edemez.
Meselâ: "Vakıf, yahudilere mahsustur." derse, mecûsîler ve hıristiyanlar, bundan ayrılırlar; yani, bu vakıftan yararlanamazlar.
Bu işlerle meşgul olan şahıs, ( = kayyim) o vakfın menfâatini, başka bir sınıfa verirse, verdiğini tazmin eder.
Şayet, bu zimmî: "Bu vakıf, kâfirlere mahsustur." derse, bu durumda, bütün kâfirler, bir millet olduğundan, bu vakfın menfâati hepsine mahsus olur.
Bu zimmî, evlad ve nesline vakfeder, sonra da: "Fakirler içindir." derse; evlâdlanndan müsluman olanlar, bu vakıftan faydalanamazlar. Çünkü, bu durumda bunlar, mevkufun aleyh (= meşrutun leh = kendisine vakıf ve tahsis edilen şahıs veya mahal)in dışında kalırlar. Ancak, vakfiyede, bunların da, yararlanmasını şart koşarsa, bu müstesnadır.
Bu vâkıf, vakfiyesinde, "kim, nasrâniliğe dönerse..." veya "kim, nasrânilikten (= Hıristiyanlıktan) başkasına naklederse..." diye şart koşarsa; dediği gibi olur. Fethu'l-Kadîr'de de böyledir.
Ebû'I-Leys'in Fetvaları'n da şöyle denilmiştir:
Bir hiristiyan, arazisini, evladlarına, evladlarının evlâdlarına tenasül ettiği (= neslinin devam ettiği) müddetçe vakfeder ve bunların içinden müsluman olanlar bulunursa, bu vakfın menfâatinden, bunlar da faydalanırlar. Mnhiyt'te de böyledir.
4) Vakfın şartlarından biri de, tasarruf zamanı, zâtında bir yakınlığın bulunmasıdır.
Bir müslümanın veya bir zimmînin klişe veya havraya yahut ehl-i harbin menfâatine bir şey vakfetmesi sahih olmaz. Nehru'I-Fâik'ta da böyledir.'
Bir zimmînin, evini hayra, klişe veya ateş evine vakfetmesi de bâtıldır, Muhıyt'te de böyledir.
Keza, bir zimmînin, bu gibi yerlerin tamirine veya lambalarının gaz yağına masraf edilmek üzere, vakıfta bulunması da bâtıldır. (= geçersizdir.)
Ancak, "bu vakıfla, Mescid-i Aksâ'yı aydınlatın" veya "bunu mescid-i Aksâ'nm ıslahına (= tamirine) sarfedin." derse, bu caiz olur.
Keza, bu zimmî, "bu vakfın geliri ile, her sene, bir köle satın alınıp, azâd edilsin." derse, bü da caiz olur. Hâvî'de de böyledir.
Keza, bir zimmî, bir havra ile ilgili vakfı için : "Bu havra harap olursa, onun menfâati, fakir ve miskinlere ait olacak." derse; dediği gibi olur ve başka bir havraya sarfedilmez. Muhıyt'te de böyledir.
Bir zimmî, "iyilik kapılarına" vakfeder ve ona göre de, iyilik kapılan, havraların veya ateş evlerinin onarımı ve fakirlere tasaddukta bulunmak olursa; bu şartlardan, sâdece, fakirlere tasadduk etmek caiz olur; diğerleri ise bâtıldır. (= geçersizdir.) Hâvî'de de böyledir.
Bir zimmî: "Vakfımın geliri, komşulara olsun; sonu da fakirlere verilsin." der ve komşuları da, müslüman, hıristiyan, yahudi ve mecûsî karışık olursa, bu vakıf da caiz olur.
Bu vakfın menfâati, ayırım yapılmadan komşulara verilir.
Vâkıf zimmî, mütevelliye: "Vakfın gelirini ölülerin kefenlenmesin e veya mezar kazdırmaya sarfet." derse, bu vakıf da caiz olur.
Bu vakfın geliri, bu zimmîlerden fakir olanlarının kefenlenin esine ve mezarlarının kazılmasına sarfedilir. Muhıyt'te de böyledir.
Evini müslümanlar için mescid edip, ona göre tanzim eden ve müslümanlann orada namaz kılmasına izin veren bir zimmî, müslümanlar burada namaz kılmaya başladıktan sonra ölürse; bu ev mîras olur ve vârisleri onu alırlar. Bu, bütün âlimlerimizin kavlidir. Cevâhirü'l-Ahlâtî'de de böyledir.
Evini havra, küse veya ateş evi yapan bir zimmî ölünce, bu ev de mîras olur.
İmâm Mtıhammed (R.A.), Ziyâdât'ta böyle zikretmiştir. Muhıyt'te de böyledir.
Bir harbî, dâr-i İslama mtiste'nfen olarak girer ve burada bir şey vakfederse, zimmînin vakfının caiz olması gibi bu da caiz olur. Hâvî'de de böyledir.
5) Vakfın şartlarından birisi de, mahall-i vakfın, vakfedildiği sırada, vâkıfın tam mülkü bulunmasıdır.
Meselâ: Bir gâsıb, bir araziyi gasbettikten sonra,(vakfederse; bilâhare, bu araziyi sahibinden satın alıp arazinin bedelini ödese veya mal mukabili, onunla sulh olsa bile, bu arazi vakıf olmaz. Bahru'r-Râık'ta da böyledir.
Bir kimse, bir araziyi bir şahsa vakfettikten sonra, onu geri alırsa, bu vaksf caiz olmaz.
Bir kimse, başka bir şahsın vasıyyeti üzerine, bir araziyi vakfettikten sonra, vasıyyet eden şahıs ölürse, bu vakıf, vakıf olmaz. ,Fetha'l-Kadîr'de de böyledir. ..
Bir kimse, satıcısı muhayyer olmak üzere, bir yer satın alıp, onu vakfettikten sonra, satıcısı, bu satışa izin verse, bu vakıf da caiz olmaz. Bahru'r-Râık'ta da böyledir.
Ancak, bir kimse, muhayyer olmak üzere, bir yer satın aldıktan sonra, muhayyerlik kalkarsa, vakıf sahih olur.
Kendisine.bir yer bağışlanan şahıs, bunu teslim almadan önce vakfederse, sonradan teslim alsa bile bu vakıf sahih olmaz. Fethu'l-Kadîr'de de böyledir.
Kimsenin, fâsid bir hîbe ile, hibe edilen yeri, teslim aldıktan sonra vakfeden kimsenin, bu vakfı sahih olur. Ancak, bu durumda, vâkıfın, bu şeyin kıymetini vermesi gerekir. Bahru'r-Râık'ta da böyledir.
Fâsid bir satışla, bir ev satm alıp, onu da teslim alan kimse, bunu fakir ve miskinlere vakfederse, bu vakıf caiz olur.
Bu vakfın menfâati fakir ve miskinlere aittir. Ancak, vâkıfın, bu evkı bedelini, satan şahsa vermesi gerekir. Fetâvâyi Kâdîhân'da da böyledir.
Ancak, bu şahıs, evi teslim almadan önce vakfederse, bu vakıf câk olmaz. Muhıyt'te de böyledir.
Bir kimse, bir yeri, caiz bir satın alışla, satın alıp, parasını peşin öder ve bu yeri teslim almadan önce vakfederse, bu işin üzerinde durulur. Eğer, parasını verip, yeri teslim almışsa, bu vakıf caizdir.
Bu şahıs, bu yeri satın alacak mal bırakmadan ölürse, peşin ödememiş olması hâlindebu vakıf bâtıldır. (= geçersizdir.)
Fakıyh Ebû'1-Leys: "Biz, bu görüşü alırız." demiştir. Zehıyre'de de böyledir.
Vakfedilen bu yere, bir başkası sahip çıkarsa, vakıf batıl olur. Satın alan şahıs, bu yeri vakfettikten sonra, buranın bir şef'îsi ( = aynı para ile bu yeri satm alma hakkına sahip olari bir şahıs) gelirse, yine bu vakıf bâtıl olur. Nehru'l-Fâık'ta da böyledir.
İmâmın, sahibi âciz olan bir araziyi vakfetmedi caiz olmaz. Çünkü, o, bu araziye mâlik değildir.
Burada, sahibi âciz olan arazî (='hûz) şujmânaya gelmektedir: Bir kimse ekip biçmekten âciz olur, fakat, arazisinin haracını, imâma vermekte bulunursa, böyle araziye, arazî-i hûz denir. Bahru'r-Râik'ta da böyledir. [8]
Eser: Fetvayı Hindiye
Fetvayı Hindiye
- KİTÂBÜ'L-VAKF
- VAKIFLAR
- 1- VAKİİN TARİFİ, RÜKNÜ, SEBEBİ, HÜKMÜ, ŞARTLARI Ve VAKIFLA İLGİLİ SÖZLER VAKFIN TARİFİ
- İmameyn'e Göre Vakıf
- Vakfın Rüknü
- Vakfın Sebebi
- Vakfın Hükmü
- Vakfın Şartları
- Mürtedîn Vakfı
- İrtidad Eden Kadının Vakfı
- Kiraya Verilen Ve Rehin Bırakılan Şeylerin Vakfedilmesi
- Kendisi İle Vakıf Tamam Olup Olmayan Lafızlar
- 2- VAKFEDİLMESİ CAİZ OLAN VEYA OLMAYAN ŞEYLER VE VAKF-I MÜŞÂ'
- Menkûl Şeylerin Vakfedilmesi
- Kur'ân-ı Kerîm Ve Diğer Kitapların Vakfı
- Altın, Gümüş Ve Paraların Vakfedilmesi
- Dirhemler:
- Yiyecek:
- Giyecek:
- Deva Olan Şeyler
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler
- Vakf-ı Müşâ' (= Taksim Edilmemiş Bir Yerdeki Hissenin Vakfedilmesi)
- 3- MESÂRİF-İ VAKIF (VAKIF GELİRİNİN SARFEDİLECEĞİ YERLER)
- 1- Vakıf Gelirinin Sarfedilmesinin Çâiz Olup Olmadığı Yerler
- 2- Kendi Nefsi, Evladı Ve Nesli İçin Vakfetmek
- 3 - Akrabaya Vakfetmek Akraba Ne Demektir
- Akraba Namına Meşrut Vakıflar
- 4- Fakir Olan Akrabalara Vakfetmek
- Fakir Kimdir?
- 6- Ehl-i Beyt, Âl, Cins Ve Torunlar Namına Yapılan Vakıflar
- 7- Köleler[30], Müdebberler Ve Ümm-ü Veledler Nâmına Yapılan Vakıflar
- 8- Fakirler Nâmına Vakıfta Bulunduğu Halde Kendisi, Evlâdından Bir Kısmı Veya Akrabası Fakir Düşen K
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler
- 4- VAKFIN BÎR ŞARTA BAĞLANMASI VÂKIFIN, VAKFI KENDİ ŞAHSINA MEŞRUT KILMASI
- Vakfedilen Yerin Değiştirilmesi
- Vakfın Satılması
- 5- VAKFIN İDARESİ KAYYIMIN VAKIF VE VAKFIN GELİRİNİN TAKSİMİ HUSUSUNDAKİ TASARRUFU VAKIF GELİRİNİ BA
- Kayyımın Görev Ve Yetkileri
- Mütevellinin Acze Düşmesi
- Mütevelliye Vekil Tâyin Edilmesi
- Vakfın Geliri Nasıl Taksim Edilir? Vakfın Gelirini, Hak Sahiplerinden Bir Kısmı Kabul Eder, Bir Kısm
- Vakıf Gelirini, Hak Sahiplerinden Bir Kısmı Kabul Eder, Bir Kısmı Kabul Etmezse Ne Olur?
- Hak Sahiplerinden Bir Kısmı Ölür Bir Kısmı Sağ Kalırsa Ne Olur?
- 6- VAKIFTA DÂVA VE ŞEHÂDET
- 1- Vakıfta Dâva
- 2- Vakıf Dâvalarında Şehâdet
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler
- 7- VAKFİYE İLE İLGİLİ MES'ELELER
- 8- VAKFI İKRAR VAKFI HABER VERME VE VAKFI KABUL ETME
- 9- VAKFIN ASBEDİLMESİ
- 10- HASTA OLAN KİMSELERİN YAPTIKLARI VAKIFLAR
- 11- MESCID VE MESCİDLE ÎLGİ MES'ELELER
- 1- Bir Yerin, Nasıl Mescid Yapılacağına Dâir Hükümler
- Mütevelliye Teslim Edilen Mescid:
- 2- Mescid Nâmına Yapılan Vakıflar Ve Bu Vakıflarda Kayyımın Ve Diğerlerinin Tasarruf Yetkileri
- 12- Hudud Karakolları, Kabristanlar, Yollar, Sulama İşleri İle Kabristan Ve Vakıf Arazilerde Biten A
- Kabristan Ve Vakıf Arazilerde Biten Ağaçlar
- 13- FAYDALANILAMIYAN VAKIFLAR VAKIFLARIN GELİRİNİ BAŞKA YÖNE HARCAMA
- VE
- KÂFİRLERİN VAKFI
- 14- VAKIFLA İLGİLİ ÇEŞİTLİ MES'ELELER
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum