16- ÎCÂREDE ŞÜYÛVMES'ELELERİ VE TA'AT, MEÂSÎ VE MUBAH FULLER İÇİN İSTİ'CAR
İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göre, müşa'nın karesi taksimi kabul etsin veya etmesin fasiddir.
Fetva da bunun üzerinedir. Fetâvâyi Kâdlhân'da da böyledir.
İmâmeyn'e göre, hissesini (nasibini) açıklamak şartıyle caizdir. Eğer muşa sahibinin hissesini açıklamazsa, caiz değildir.
Muğni'l-Fetvâ'da şöyle zikredilmiştir. Müşaın icaresinde, İmâmeyn'in kavli geçerlidir. Tebyîn'de de böyledir.
Ortak olmadığı halde, müşterek evde hissesi bulunan, müşaın hissesinin icare sureti veya yarısı kendsinin olan köle ve hayvanın icare şekli şudur: Alimler şunda içtima etmişlerdir. Ortağın, muşa, taksimi kabul etsin veya etmesin tamamını veya kendi hissesini icare vermesi caizdir. Hulâsamda da böyledir.
Bir adam, muşa bulunan şeyin tamamını icara verdikten sonra, yarısını feshederler veya birisi ölür yahut birinin hissesine, bir hak sahibi çıkarsa, geride kalan hakkında icare baki kalır.
Nısab'da ve Suğra'da müşadaki cevazın yolu şudur: Hakimin hükmü veya hakimin hükmüyle bu caiz olur. Eğer hakime çıkmada mazeret bulunur veya her ikisinin de akdi ile icare yapıldıktan sonra, birisi hissesini feshederse, diğeri yerinde kalır. Müzmarât'ta da böyledir.
Bir adam, iki kişiye icara verse, bu icare caizdir. Onlardan her birisi, o şeyden hisseleri kadar faydalanırlar. Kâfî'de de böyledir.
Arazisi hariç.olmak üzere, bir evi icara vermek, caiz olmaz. İmâm Mu ham m ed (R.A.), Nevâdir'de: "Caiz olur." buyurmuştur. Kadî İmâm Ebû Ali en-Nesefî, bununla fetva verirdi. Alimlerimiz de böyle söylediler.
Keza, bina mülk, arsa vakıf olursa, o binayı icara vermek caiz olmaz. Çünkü şüyu vardır.
'' Bu, caiz olur." da denilmiştir.
Bir adam, bir yurdu icara verir, o yurdun içinde de başkasının icarladığı bir ev bulunursa; bu icare o evin dışında kalanlar için caizdir.
Buna Halvânî'nin bulduğu çare şudur:
Bina bir adamın, arsa da başka bir adamın olur ve ev sahibi, binasını icara verir; arsa sahibi vermezse, bu olur.
Alimler bu hususta ihtilaf etmişlerdir.
Fetva "caiz olması" üzerinedir.
Arsa sahibine, ev sahibi, evini icara verse, bunun cevazında şüphe yoktur; bu caizdir.
Binasız arsayı icarlamakda caizdir. Hulâsa'da da böyledir.
Yetîme'de zîkredildiğine göre, Hasan bin Ali'den sorulmuş:
Bir adam, diğerine: "Muşa olarak şu evin yarısını sana icara verdim." der; bu ev de tamamen boş olursa, bu boş yerin icaresi sahih olur mu, olmaz mı? İmâm şöyle buyurmuş:
Boş olan yer de caiz olur. Tatarhâniyye'de de böyledir. [31]
Fetva da bunun üzerinedir. Fetâvâyi Kâdlhân'da da böyledir.
İmâmeyn'e göre, hissesini (nasibini) açıklamak şartıyle caizdir. Eğer muşa sahibinin hissesini açıklamazsa, caiz değildir.
Muğni'l-Fetvâ'da şöyle zikredilmiştir. Müşaın icaresinde, İmâmeyn'in kavli geçerlidir. Tebyîn'de de böyledir.
Ortak olmadığı halde, müşterek evde hissesi bulunan, müşaın hissesinin icare sureti veya yarısı kendsinin olan köle ve hayvanın icare şekli şudur: Alimler şunda içtima etmişlerdir. Ortağın, muşa, taksimi kabul etsin veya etmesin tamamını veya kendi hissesini icare vermesi caizdir. Hulâsamda da böyledir.
Bir adam, muşa bulunan şeyin tamamını icara verdikten sonra, yarısını feshederler veya birisi ölür yahut birinin hissesine, bir hak sahibi çıkarsa, geride kalan hakkında icare baki kalır.
Nısab'da ve Suğra'da müşadaki cevazın yolu şudur: Hakimin hükmü veya hakimin hükmüyle bu caiz olur. Eğer hakime çıkmada mazeret bulunur veya her ikisinin de akdi ile icare yapıldıktan sonra, birisi hissesini feshederse, diğeri yerinde kalır. Müzmarât'ta da böyledir.
Bir adam, iki kişiye icara verse, bu icare caizdir. Onlardan her birisi, o şeyden hisseleri kadar faydalanırlar. Kâfî'de de böyledir.
Arazisi hariç.olmak üzere, bir evi icara vermek, caiz olmaz. İmâm Mu ham m ed (R.A.), Nevâdir'de: "Caiz olur." buyurmuştur. Kadî İmâm Ebû Ali en-Nesefî, bununla fetva verirdi. Alimlerimiz de böyle söylediler.
Keza, bina mülk, arsa vakıf olursa, o binayı icara vermek caiz olmaz. Çünkü şüyu vardır.
'' Bu, caiz olur." da denilmiştir.
Bir adam, bir yurdu icara verir, o yurdun içinde de başkasının icarladığı bir ev bulunursa; bu icare o evin dışında kalanlar için caizdir.
Buna Halvânî'nin bulduğu çare şudur:
Bina bir adamın, arsa da başka bir adamın olur ve ev sahibi, binasını icara verir; arsa sahibi vermezse, bu olur.
Alimler bu hususta ihtilaf etmişlerdir.
Fetva "caiz olması" üzerinedir.
Arsa sahibine, ev sahibi, evini icara verse, bunun cevazında şüphe yoktur; bu caizdir.
Binasız arsayı icarlamakda caizdir. Hulâsa'da da böyledir.
Yetîme'de zîkredildiğine göre, Hasan bin Ali'den sorulmuş:
Bir adam, diğerine: "Muşa olarak şu evin yarısını sana icara verdim." der; bu ev de tamamen boş olursa, bu boş yerin icaresi sahih olur mu, olmaz mı? İmâm şöyle buyurmuş:
Boş olan yer de caiz olur. Tatarhâniyye'de de böyledir. [31]
Konular
- 6- İKİ ŞARTTAN BİRİ İLE VEYA İKİ YAHUT DAHA ÇOK ŞARTLA YAPILAN İCÂRE
- İcâre Akdinde Vakit İle Yapılan İşin Bir Araya Gelmesi
- 7- MÜSTE'CİRİN İCÂRESİ
- 8- LAFIZSIZ İCÂRE AKDİ YAPMAK VE İCÂREYE MÜNÂFÎ BİR ŞEYİN BULUNMAMASINA RAĞMEN İCÂRE AKDİNİN YAPILMA
- 9- ECÎRİN İŞİ BIRAKMASI HALİNDE TESLİM EDİP ETMİYECEĞİ ŞEYLER
- 10- ÇOCUK BAKICISININ ÜCRETİ
- 11- HİZMET İÇİN İSTİCAR (= ÜCRETLE ADAM TUTMAK)
- 12- İCÂRENİN TAKSİM EDİLME ŞEKLİ
- 13- MÜSTE'CİRİN, KİRAYA TUTTUĞU ŞEYİ, SAHİBİNE VERMESİNE TEALLUK EDEN MES'ELELER
- 14- SAHİH BİR İCÂRE YAPTIKTAN SONRA, BU İCÂREYT YENİLEMEK VE İCÂREDE ARTIŞ YAPMAK
- 15- İCÂREDE CAİZ OLAN VE OLMAYAN ŞEYLER
- 1- İcâre Akdini Bozan Şeyler
- 2- Mekân Şartı Bulunmasından Dolayı Fasid Olan Akidler
- 3- Değirmencinin Ölçeği Ve Bunun Mahiyeti
- 4- İcarlanan Şeyin, Bir Başkası Tarafından Meşgul Bulunması Halinde İcârenin Fesadı
- 16- ÎCÂREDE ŞÜYÛVMES'ELELERİ VE TA'AT, MEÂSÎ VE MUBAH FULLER İÇİN İSTİ'CAR
- Taat Ve İbadet İçin Adam Kiralanır Mı? Bunlar İçin Ücret Verilir Mi?
- İcâresi (= Kiralanması) Caiz Olmayan Şeyler
- İcâre Hususunda Değişik Mes'eleler
- 17- MÜSTE'CİR VE ÂCİRİN YAPMALARI ÎCABEDEN ŞEYLER
- İcâre İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler
- 18- İKİ ORTAK ARASINDA CEREYAN EDEN İCÂRE VE İKİ ECÎRİN İSTİ'CARI
- 19- ÖZÜR SEBEBİYLE İCÂRENİN FESHİ; İCÂREDE ÖZRÜN SALİH OLUP OLMAYACAĞI VE İCÂRENİN FESHİNE TEALLUK E
- 20- ELBİSE, EMTİA, ZÎNET EŞYASI, GÖÇEBE ÇADIRI VE BENZERLERİNİ İCARLAMA
- 21- MÜSTE'CİRE TESLİM EDİLMESİ GEREKMİYEN İCARE
- 22- MÜSTE'CİRÎN MEN EDİLDİĞİ VE ÂCİRİN MEN EDİLMEDİĞİ TASARRUFLAR
- 23- HAMAM VE DEĞİRMEN İCARLAMAK
- 24- ACİR VE MA'KÛDÜN ALEYHE KEFALET
- 25- ÂCİR, MÜSTE'CİR VE ŞAHİTLER ARASINDA MEYDANA GELEN İHTİLÂF
- 1- Âcir, Müste'cir Ve Şahitler Arasında Bedel Hakkındaki İhtilâf