Şer'an meşrutlarda (kendisi için şart koşulan şeyler) aranılan şartlar iki kısımdır:
a) Teklif hitabına yönelik olanlar. Bunlar da   ya namaz için taharetin bulunması, iyi elbiseler giyilmesi, elbisenin te­miz olması vb. gibi yapılması istenilen şeylerdir. Ya da bi­rinci kocanın tekrar dönüşü için. şart olan hülle nikâhı; ze­kat vermemek için şart olan farklı olanların toplanması, toplu olanların dağıtılması [27] vb. gibi ortaya konulması ya­sak olan şeyler olurlar. Bu kısımda Şâri'in gözettiği kasıd açıktır. Birinci türden olanların yapılması, ikinci türden olanların da terki maksûddur. Hakkında muhayyer olunan şart da —-eğer olursa[28] aynı şekildedir: Şâri'in bu gibi şartlardaki kasdı mükellefi muhayyer bırakmaktır; eğer mükellef dilerse o şartı yerine getirir ve meşrut meydana gelir; dilerse de yerine getirmez ve böylece meşrut da vücû­da gelmez.

b) Vaz' hitabına yönelik olanlar: Zekatta yılın dolması, zinada muhsanlık, el kesmede hırz (muhafaza altına alınmış ol­ma) vb. gibi. Bunların şart olmaları için, Şâri'in yapılması ya da terki bakımından bir kasdı bulunmamaktadır. Mese­la nisabın zekât vâcib oluncaya kadar bir sene boyunca bekletilmesi, yapılması istenilen bir şey değildir. Keza ze­katın vâcib olmaması için nisabın harcanması ve tüketil­memesi de istenilmemektedir. Muhsanlık da aynı şekilde­dir: Zina ettiği zaman recm gerekmesi için muhsan olması (bu yüzden evlenmesi) talep edilir demlemeyeceği gibi, zi­na ettiği zaman üzerine recm gerekmemesi için muhsan ol­maması (bu yüzden evlenmemesi) istenilir de denilemez. Eğer bu türden olan şartlarda bir talep bulunsaydı o za­man vaz'î hitap (vaz'î hükümler) dahilinde bulunmazdı. Oysaki, biz bunların vaz'î hükümler içerisinde olduğunu kabul ediyoruz. Tabiî bu durumda bir çelişki olacaktı. Bu konuda hüküm açıktır.
Mükellef şart) yapmak ya da terketmek üzere ona yöneldiği zaman ne olacaktır? Bu durumda şartın mükellefin kudreti dâhilin­de bulunan bir fiil olması açısından mutlaka üzerinde durulması gerekecektir: [29]