İslâm hilâfet makamının sahibi olmak demek, İslâm mille­tini koruma vazifesiyle mükellef olmak demektir. Aslında in­sanların mühim bir kısmını teşkil eden müslüman kavimleri esaretden kurtarmak, beşerî hukukdan nimetlendirmek me­deniyet ve insaniyet açısından şerefli ve pek büyük bir hiz-metdir. Osmanlı devletinde meşrutiyetin ilânından sonra bir fikir yükselmesi oldu. Bu da ittihad-ı İslâm fikridir. Bunu tak-dis ve uygun bulmamak bir hissizlik, bir mevcudiyetsizliktir. Kahramanlık düşmanlara galip gelmekledir.

Madem ki biz Osmanlılar; îsfâmı koruyanlar nâmına sahi­biz bunun icâb ettirdiği vazifeyi zor da olsa yerine getirmeyi namus borcu bilmeliyiz. Ancak bununda yolu vardır. Yolunca yordamınca hareket edemezsek, müslüman milletleri hâttâ kendimizi daha fazla sıkıntılara, zararlara duçar ederiz. Ma­lumdur ki;mahkûm bir milletin hukuk-u hâki miyetini kurta­rabilmek için:

a)    O milletin hukukuna sahip çıkması hususunda uyandı-rılması lâzımdır.

b)   İhtilâl âletlerinin tedarik edilmesi lâzımdır. (Kansız ihti­lâl olmaz. İhtilâlsiz hâkimiyet alınmaz.)

c)    Dayanılacak görünen bir kuvvete sahib olmak lâzım­dır.

Rusya, Çin, İran topraklarında yerleşmiş olan Türkler'de bir uyanmaklık alametini hamdolsun göstermeğe başaldılar. Bunun çoğalıp yayılmasına şimdiden çalışma ve gayret gös­termeliyiz. Söz konusu kavimlerin kurtulması için dayana­cakları kuvvet ve devlet Osmanlı Devletinden başkası ola­maz. Osmanlı devletinin bu vazifeyi yapabilmesi yukarıdan beri saymaya çalıştığımız düşünce ve fikirleri Arap yarıma­dası insanlarını kazanmakla olabilir.

Özetlersek; gerek Osmanlı Devletinin siyasi hayatta var olabilmesi, gerekse İttihad-ı İslâm fikrinin nazariyeden, tatbi­kata geçebilmesi için Arapları istifade edilecek bir hâle geti­relim. Yoksa istikbalimiz karanlıktır. Ey muhterem okuyucu; feryadım ve istirhamım şudur ki, hissene düşen dini ve milli vazifeyi ifaeyleki, kendini ve ahfadını yâni gelecek nesilleri ve de kardeşlerini esaretden kurtarasın. Bu feryadı mühim-semezsen ahfadın se ni mahkûm ve târih-i âlemde seni, bed­nam edecektir.

Binbaşı Mehmed Şefik