Cumanın Vücûbunun Şartları:
1- Cuma Namazının musallî üzerine vâcib olmasının şartı, şehirde ikâmet etmesidir.
2 - Yine timsalimin sağlıklı, hür, erkek, âkil ve baliğ olması, iki gözü ve ayağı sağlam olmasıdır.
Zikredilen bu şartlan ve benzerini yitirene Cuma vâcib değildir.
Meselâ, zâlim sultandan gizlenen kimse veya zindanda mahbûs olan kimse gibi. Eğer bunlar Cuma Namazım kılsalar, vaktin farzı düşer. Çünkü Cuma'nın şartlarım "yitiren kimseden düşmesi hafifletmek içindir. Bu bakımdan, şayet (şartlan) yitiren kimse o düşeni (farzı) yük-lense, vaktin farzı yerine caiz olur. Müsâfirin (yolcunun) oruç tutması gibi.
Cuma Namazı, şehrin bir kaç yerinde caiz olur. 8u cevaz, İmâm A'zam' (Rh.A.) in ve İmâm Muhammed' (Rh.A.) in sözüdür. Esah kavi
budur. Çünkü büyük bir şehirde bir tek yerde insanların toplanmasında güçlük vardır. Güçlük ise kaldırılmıştır. Cuma Namazından başka namazda imamete uygun olan kimse, Cuma Namazında da uygundur.
Cuma Namazı müsâfir, köle ve hasta için caizdir. İmâm Züfer (Rh.A.), caiz olmaz, demiştir. Çünkü Cuma Namazı, çocuk ile kadına vâcib olmadığı gibi, onlara da vâcib değildir. Bizim kanaatimiz şudur ki: Şüphesiz onlar imamete ehildir. Onlardan vucûbun düşmesi ruhsatı tahfif içindir. Bu durumda, onlar şayet Cuma Namazında hâzır olsalar, vaktin farzı yerine geçer. Müsâfirin oruç tutması gibi. Çocuk bunun hilafıdır. Çünkü çocuk imamete ehil değildir. Kadın da, müsâfir, köle ve hastanın aksidir. Çünkü kadın, ehil değildir. Yâni erkeklere imâm olmaya uygun değildir.
Cuma Namazı, müsâfir, köle ve hastanın hâzır olmasıyle de yerine getirilir. Hattâ bunlardan başka kimse hâzır olmasa, Cuma caiz olur.
Cuma gününde şehirde; özürlü, tutuklu ve müsâfir olan ve şehir halkından Cuma Namazını kaçırmış olanların Öğle Namazını cemâat ile kılmaları mekruhtur. Şehir (mısr) kaydı, sevâd (şehrin kenarındaki köy) ı ayırdetmek içindir. Mekruh olmasının sebebi, onda Cuma Namazını ihlâl bulunduğu içindir. Çünkü Cuma Namazı pek çok cemâatleri biraraya toplayıcıdır. Köy halkı bunun aksinedir. Çünkü onlara Cuma vâcib olmaz. Eğer Cuma'yı kaçıran özürlü, tutuklu ve müsâfir, Öğle Namazım cemâat ile kılsalar, Öğle Namazının şartları toplandığı için namazları caiz olur. Özürlü olanın hükmünden, özürlü olmayanın Öğle Namazının mekruh olması daha iyi anlaşılır.
Özürlü, tutuklu ve müsâfirden başkasının Öğle Namazını, Cuma Namazından önce kılması, yukarıda geçen sebebden dolayı, Cuma Namazına halel verdiği için, mekruhtur. Eğer o Cuma'dan önce Öğle Namazını kılan kimse pişman olup, imâm Cuma Namazında iken Cu-ma'ya gitse, O'nun Cuma'dan önce kıldığı Öğle Namazı, sâdece o Cu-ma'ya gitmekle bâtıl olur. Gerek o kimse Cuma Namazına yetişsin (başlasın), gerekse yetişmesin (başlamasın) müsavidir.
înıâmeyn demişlerdir ki : Onun Öğle Namazı, hattâ imâm ile beraber Cuma'ya.dâhil olsa da, bâtıl olmaz. Çünkü Cuma'ya sa'y (yâni hemen gitmek) öğle Namazının aşağısıdır. Öyleyse Öğle Namazının tamâm olmasından sonra sa'y (yâni hemen gitmek) Öğle Namazını, bozmaz. Halbuki Cuma, Öğle Namazının üstüdür. Şu hâlde Cuma, Öğle Namazını bozar. Bu durumda o kimse, imâmın ayrılmasından sonra Cuma'ya yönelmiş gibi olmuştur.
İmâm A'zam (Rh.A.) için delîl şudur: Şüphesiz Cuma'ya hemen gitmek (sa'y) Cuma'nın husûsiyetlerindendir. Bu durumda, o sa'y ihtiyaten Öğle Namazının bozulması hakkında Cuma menzilesine indirilir. İmâmın Cuma'dan ayrılmasından sonra olan sa'y bunun hilâfınadır. Çünkü ayrılmasından sonra olan sa'y (hemen gitme), Cuma'ya sa'y değildir. Sa'y anlamına da değildir.
Cuma Namazına teşehhüdde veya sehv secdesinde yetişen kimse, o Cuma Namazını tamamlar. Çünkü Cuma gününde imâma yetişen kimse, yetiştiği namazı imâm ile beraber kılar, ve Cuma'yı onun üzerine biriâ eder (tamamlar). Bu İmâm A'zam (Rh.A.) ile İmâm Ebû Yûsuf-(Rh.A.) e göredir. Çünkü Resûlullah (S.A.V.) : i-
«Sizler namazdan yetiştiğinizi kılın ve kaçırdığınızı da kaza edin.»
buyurmuştur.
İmâm Muhammed (Rh.A.) demiştir ki: «Eğer musallî, Cuma Namazında imâm ile beraber ikinci rekatın çoğuna, meselâ, imâm rükûda iken yetişse, Cuma'yı onun üzerine bina eder. Eğer ikinci rek'atın daha azma, meselâ, imâm rükûdan başını kaldırdıkdan sonra yetişse, Öğle Namazını onun üzerine bina eder.» [88]
Eser: Dürer
Dürer
- Nafile Namazlar :
- Teravih Namazı
- Farz Namaza Yetişme (İdrâk) Babı
- Vakti Gecen Namazların Kazası Babı
- Hastanın Namazı Babı
- Hayvan Üzerinde Namaz Babı
- Gemide Namaz Babı
- Müsâfirin Namazı Babı
- Cuma Namazı Babı
- Cuma Namazının Sıhhatinin Şartları :
- Cumanın Vücûbunun Şartları:
- Hutbenin Hükümleri :
- Bayram Namazları Babı [98]
- Ramazan Bayramı Namazı:
- Kurban Bayramı Namazı :
- Teşrik Tekbîri :
- Küsûf Namazı Babı [113]
- İstiskâ Babı
- Korku Namazı Babı
- Ka'be'de Namaz Babı
- Şek Ve Sehv Secdesi Babı Sehv Secdesi:
- Namazda Şüphenin Hükümleri :
- Tilâvet Secdesi Babı
- Cenazeler Babı
- Meyyiti Kefenlemek :
- Cenaze Namazi Kılınmayan Kimseler ;
- Cenaze Namazının Kılınışı Ve Duaları :
- Şehid Bâbı
- Zekât Bölümü
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum