Müzâraa Davasının Tescili
Şayet, münazaa, ziraatçı tarafından oluyorsa; hâkim şöyle yazdırıp, da'vâyı tescil eder:
Filân şahıs -önceki gibi- hüküm yerine geldi ve mahkemede konuştu. Onun âdil şahitlerini, sonuna kadar dinledim. Onların şehâ-detleri sebebiyle bence şu husus sabit oldu: Da'vâcı, sahih olarak ekilen o hudutlu yerlerin tamamını, zirâatciden almış. Da'vâlı ise, da'vâcıyı hakkından men eylemiş ve onun hakkı olanı vermemiş. îşte bu durumda, ben de bu şartlar altında bulunan ziraatı, zikredilen şartların mevcûdiyeti sebebiyle ikisinin arasında hükmederek, da'vâcmın mes'elesini ikisine tevcihle ibram (= sağlam hüküm) eyleyip; da'vâlınm o araziyi, da'vâciya teslimine karar vererek, tescil yaptırdım."
Şayet, münazaa hasaddan sonra vâki olursa; hüküm meclisinde (- mahkemede) şöyle yazılır: "Ben, filan oğlu filan da'vâlıya, da'vâcmın mes'elesini söyledim ve bence, filan ve filan âdil şahitlerin şehâdetleri gereğince sabit olan kanaate göre "da'vâlıya, iddiacının nasibini (hissesini) vermesini" (ki o, mahsûlün yansıdır) emreyledim. Çünkü, bu mahsûlde müzâraa şartları tamamen mevcuttur. Böylece, tescil tamam oldu."
Şayet, arazi sahibi "ekimden önce, tohumun arazi sahibinden olacağının" ziraatci tarafından isbat edilmesini da'vâ ederse; bu durumda da'vâcı, da'vâli hakkında da'vâ açar ve da'vâlı o yerde çalışmadan ekmeden ve tohumdan önce imtina edip müzâraa akdini reddederse; bu hakka sahiptir; reddedebilir.
Şayet, müzâraa akdini ekimden ve mahsul çıktıktan sonra yaparsa; da'vâ çıkan mahsul hakkında vâki olur ve da'vâlı hakkında yazılır.
O takdirde da'vâlı, da'vâcmın iddiasını reddeder ve onun tohum hissesini teslimden imtina eder. [109]
Filân şahıs -önceki gibi- hüküm yerine geldi ve mahkemede konuştu. Onun âdil şahitlerini, sonuna kadar dinledim. Onların şehâ-detleri sebebiyle bence şu husus sabit oldu: Da'vâcı, sahih olarak ekilen o hudutlu yerlerin tamamını, zirâatciden almış. Da'vâlı ise, da'vâcıyı hakkından men eylemiş ve onun hakkı olanı vermemiş. îşte bu durumda, ben de bu şartlar altında bulunan ziraatı, zikredilen şartların mevcûdiyeti sebebiyle ikisinin arasında hükmederek, da'vâcmın mes'elesini ikisine tevcihle ibram (= sağlam hüküm) eyleyip; da'vâlınm o araziyi, da'vâciya teslimine karar vererek, tescil yaptırdım."
Şayet, münazaa hasaddan sonra vâki olursa; hüküm meclisinde (- mahkemede) şöyle yazılır: "Ben, filan oğlu filan da'vâlıya, da'vâcmın mes'elesini söyledim ve bence, filan ve filan âdil şahitlerin şehâdetleri gereğince sabit olan kanaate göre "da'vâlıya, iddiacının nasibini (hissesini) vermesini" (ki o, mahsûlün yansıdır) emreyledim. Çünkü, bu mahsûlde müzâraa şartları tamamen mevcuttur. Böylece, tescil tamam oldu."
Şayet, arazi sahibi "ekimden önce, tohumun arazi sahibinden olacağının" ziraatci tarafından isbat edilmesini da'vâ ederse; bu durumda da'vâcı, da'vâli hakkında da'vâ açar ve da'vâlı o yerde çalışmadan ekmeden ve tohumdan önce imtina edip müzâraa akdini reddederse; bu hakka sahiptir; reddedebilir.
Şayet, müzâraa akdini ekimden ve mahsul çıktıktan sonra yaparsa; da'vâ çıkan mahsul hakkında vâki olur ve da'vâlı hakkında yazılır.
O takdirde da'vâlı, da'vâcmın iddiasını reddeder ve onun tohum hissesini teslimden imtina eder. [109]
Konular
- 43- HÜKÜM MECLİSİNDE, DIŞARI ÇIKMAYAN ÖRTÜLÜ BİR KADINI DA'VÂ EDEN BİR KİMSENİN TALEBİNİ, BU KADININ
- 44- KİTÂBÜ'L-KÂDÎ İLE'L-KÂDÎ (= KİTÂB-I HÜKMÎ) YOLUYLA, GAİBE KARŞI ALACAK DA'VÂSINDA KAYDA GEÇİRİLM
- Kitâb-ı Hükmî'nin Cevabında Bulunması Gereken Hususlarla İlgili Bir Örnek
- 45- KİTÂB-I HÜKMÎ İLE, HUDUTLU BİR MÜLKÜN TESBİT DA'VÂSINDA KAYIT
- 46- SERMAYE VE MÜDÂRABE DA'VÂSINDA KİTÂB-I HÜKMÎ İLE BEYYİNE İKÂMESİNİN KAYDI
- 47- VÂRİSE KARŞI MÜDÂRABE MALI DA'VÂSININ KAYDI
- 48- HAYVAN ALIM SATIMINDA İNAN ORTAKLIĞINI KİTÂB-I HÜKMÎ İLE İSBAT HUSUSUNDA KAYIT
- 49- BİR DA'VÂNIN KİTÂB-I HÜKMÎ İLE İSBATT
- Kitâb-ı Hükmî've Başka Bir Örnek
- 50- BİR HÜKMÜN, HÂKİMİN KÂTİBİ TARAFINDAN TESCİL EDİLMESİ
- Hükmün, Hâkimin Kâtibi Tarafından Tescil Edilmesine Diğer Bir Örnek
- Hükmün, Hâkimin Kâtibi Tarafından Tesciline Başka Bir Örnek
- 51- ŞUFA DA'VÂSININ KAYDI
- Şuf'a Da'vâsının Tescili
- 52- MÜZÂRAA DA'VÂSININ KAYDI
- Müzâraa Davasının Tescili
- 53- İCÂREYİ ÎSBAT DA'VÂSININ KAYDI
- İcâreyi İsbat Da'vâsının Tescili
- İcâreyi İsbat Da'vâsının Tesciline Başka Bir Örnek
- İcâreyi İsbat İçin Diğer Bir Örnek
- 54- HÎBEDEN RÜCÜ' (= BAĞIŞTAN DÖNME) DA'VÂSININ KAYDI
- Hîbeden Rücû' Da'vâsının Tescili
- Hibeden Rücû'u Men Da'vâsının Kaydı
- 55- REHNİ İSBAT DA'VÂSININ KAYDI
- 56- SANATKARA BİR ŞEY YAPTIRMA DA'VÂSININ KAYDI
- 57- AKAR DA'VÂSINDA KİTÂB-I HÜKMÎ
- 58- KAÇAN BİR KÖLE HAKKINDA, KİTÂB-I HÜKMÎ
- 59- VAKIFLAR HAKKINDA KİTÂB-I HÜKMÎ
- Vakıf İçin Kayyım Olanlar Hakkında Kitâb-ı Hükmî
- Kayyımlık İle İlgili Kitab-ı Hükmî'nin Cevabı