51- ŞUFA DA'VÂSININ KAYDI
Da'vacı ve da'vâlı gelirler. Da'vâcı huzurda bulunan da'vâlıya karşı şöyle der: "Bu zat, filan şehrin, filan mahallesinin, şu sokağında bulunan ve bir hududu benim evime bitişik; ikinci, üçüncü ve dördüncü hudutları da şöyle şöyle olan yeri, ağırlığı yedi vezin olan, şu kadar dirheme satın aldı. Şufa hakkımı vermedi. Ben aynı evin parasını hazırladım. Satılan evi talep ediyorum."
Bu da'vâlı, Öyle olduğunu isbat ederse; o yeri satın alanın parası verilerek, o yerin şefi'a teslim edilmesine hükmedilir.
Bundan sonra durum, şu iki halden hâli olmaz.
1) Da'vâlı bu hudutlar içinde olan o yeri, o değere satın aldığım ikrar edip; iddiacının şefi olduğunu ise inkâr eder. Bu durumda, hâkimin iddiacının şahitlerini dinlemesi gerekir. Ve hâkim bunu kabul eder ve şahitlerini dinlemesi gerekir. Ve hâkim bunu kabul eder ve şahitleri dinler. Onların şehâdeti okunur.
Şahitler: "Biz şehâdet ederiz ki, gerçekten şu şu hudutlu yer, da'vâcının dediği gibidir. Satılan ev, da'vâcının komşusudur. Bu ev, da'vâlı, satın almadan önce ve da'vâcının kendi mülküdür. Bu güne kadar kendi eli altındadır." derler.
Bundan sonra bakılır: Eğer da'vâlı da'vâcımn talebini ikrar ederse; da'vâcı için başka beyyineye (şâhid dinletmeye) ihtiyaç kalmaz.
Eğer, da'vâlı, bu iddiayı inkâr ederse; o zaman, iki şahit, şehâdette bulunurlar ve "da'valınm haklı olduğunu, iddiasının doğru bulunduğunu" teferruatıyla haber verirlerse, da'vâcının müşteriden o yeri alması, kendisi için bir hak olur.
2) Şayet, da'vâlı olan zat, o yeri satın aldığını inkâr eder ve geri kalanını ikrar ederse; bu defa da, onun o yeri satın aldığını isbat eteıesi gerekir.
Bu durumda kayid defterine şöyle yazılır: Hâkim da'vâlıya sorar: "Filan zat, senin şu hudutlu yeri satın aldığını iddia ediyor ve orayı teslim aldığını söylüyor. Ne dersin?''
Bunun üzerine da'vâlı, "satın aldığım ve teslim aldığını" inkâr ederse; o zaman da'vâcı filan filan şahitlerini getirir. Onlar da şehâdeîte bulunarak: "Biz şehâdet eyleriz ki, da'vâlı filan oğlu filan, söylenilen bu hudutlu yeri, filan oğlu filandan şu kadar bedelle satın alıp o yeri teslim de aldı. Şu anda elindedir. Bu da'vâcı, şuf a sebebiyle daha haklıdır. Satılan ev, onun evinin yanıdır. Ve şehâdet ederiz ki da'vâcı evin satıldığını haber alır almaz, hiç ihmal etmeden ve vakit geçirmeden, şufa hakkını da'vâhdan istemiştir." derler. Bu durumda da, o yer da'vâciya hükmedilir.
Eğer da'vâcı da'vâ ederek; "satılan yerdeki ortaklığı sebebiyle şufa hakkı" isterse; kayıd defterine şöyle yazılır:
Da'vâîı ve da'vâcı huzura geldiler. Da'vâlı taksim olunmayan bir yerin yarısını satın almıştır. O yerin yarısı kendisinin olan ortak, o yere şufa hakkı olarak daha haklıdır ve hak da'vacınmdır. [106]
Bu da'vâlı, Öyle olduğunu isbat ederse; o yeri satın alanın parası verilerek, o yerin şefi'a teslim edilmesine hükmedilir.
Bundan sonra durum, şu iki halden hâli olmaz.
1) Da'vâlı bu hudutlar içinde olan o yeri, o değere satın aldığım ikrar edip; iddiacının şefi olduğunu ise inkâr eder. Bu durumda, hâkimin iddiacının şahitlerini dinlemesi gerekir. Ve hâkim bunu kabul eder ve şahitlerini dinlemesi gerekir. Ve hâkim bunu kabul eder ve şahitleri dinler. Onların şehâdeti okunur.
Şahitler: "Biz şehâdet ederiz ki, gerçekten şu şu hudutlu yer, da'vâcının dediği gibidir. Satılan ev, da'vâcının komşusudur. Bu ev, da'vâlı, satın almadan önce ve da'vâcının kendi mülküdür. Bu güne kadar kendi eli altındadır." derler.
Bundan sonra bakılır: Eğer da'vâlı da'vâcımn talebini ikrar ederse; da'vâcı için başka beyyineye (şâhid dinletmeye) ihtiyaç kalmaz.
Eğer, da'vâlı, bu iddiayı inkâr ederse; o zaman, iki şahit, şehâdette bulunurlar ve "da'valınm haklı olduğunu, iddiasının doğru bulunduğunu" teferruatıyla haber verirlerse, da'vâcının müşteriden o yeri alması, kendisi için bir hak olur.
2) Şayet, da'vâlı olan zat, o yeri satın aldığını inkâr eder ve geri kalanını ikrar ederse; bu defa da, onun o yeri satın aldığını isbat eteıesi gerekir.
Bu durumda kayid defterine şöyle yazılır: Hâkim da'vâlıya sorar: "Filan zat, senin şu hudutlu yeri satın aldığını iddia ediyor ve orayı teslim aldığını söylüyor. Ne dersin?''
Bunun üzerine da'vâlı, "satın aldığım ve teslim aldığını" inkâr ederse; o zaman da'vâcı filan filan şahitlerini getirir. Onlar da şehâdeîte bulunarak: "Biz şehâdet eyleriz ki, da'vâlı filan oğlu filan, söylenilen bu hudutlu yeri, filan oğlu filandan şu kadar bedelle satın alıp o yeri teslim de aldı. Şu anda elindedir. Bu da'vâcı, şuf a sebebiyle daha haklıdır. Satılan ev, onun evinin yanıdır. Ve şehâdet ederiz ki da'vâcı evin satıldığını haber alır almaz, hiç ihmal etmeden ve vakit geçirmeden, şufa hakkını da'vâhdan istemiştir." derler. Bu durumda da, o yer da'vâciya hükmedilir.
Eğer da'vâcı da'vâ ederek; "satılan yerdeki ortaklığı sebebiyle şufa hakkı" isterse; kayıd defterine şöyle yazılır:
Da'vâîı ve da'vâcı huzura geldiler. Da'vâlı taksim olunmayan bir yerin yarısını satın almıştır. O yerin yarısı kendisinin olan ortak, o yere şufa hakkı olarak daha haklıdır ve hak da'vacınmdır. [106]
Konular
- 41- YOKSULLUĞA DÜŞÜP İFLÂS EDEN BİR ŞAHSIN, BUNU İSBAT ETMESİ DA'VÂSININ KAYDI
- İflas Da'vâsının Tescili
- 42- RAMAZAN HİLÂLİNİ İSBAT DA'VÂSINDA TUTULMASI GEREKEN KAYIT
- 43- HÜKÜM MECLİSİNDE, DIŞARI ÇIKMAYAN ÖRTÜLÜ BİR KADINI DA'VÂ EDEN BİR KİMSENİN TALEBİNİ, BU KADININ
- 44- KİTÂBÜ'L-KÂDÎ İLE'L-KÂDÎ (= KİTÂB-I HÜKMÎ) YOLUYLA, GAİBE KARŞI ALACAK DA'VÂSINDA KAYDA GEÇİRİLM
- Kitâb-ı Hükmî'nin Cevabında Bulunması Gereken Hususlarla İlgili Bir Örnek
- 45- KİTÂB-I HÜKMÎ İLE, HUDUTLU BİR MÜLKÜN TESBİT DA'VÂSINDA KAYIT
- 46- SERMAYE VE MÜDÂRABE DA'VÂSINDA KİTÂB-I HÜKMÎ İLE BEYYİNE İKÂMESİNİN KAYDI
- 47- VÂRİSE KARŞI MÜDÂRABE MALI DA'VÂSININ KAYDI
- 48- HAYVAN ALIM SATIMINDA İNAN ORTAKLIĞINI KİTÂB-I HÜKMÎ İLE İSBAT HUSUSUNDA KAYIT
- 49- BİR DA'VÂNIN KİTÂB-I HÜKMÎ İLE İSBATT
- Kitâb-ı Hükmî've Başka Bir Örnek
- 50- BİR HÜKMÜN, HÂKİMİN KÂTİBİ TARAFINDAN TESCİL EDİLMESİ
- Hükmün, Hâkimin Kâtibi Tarafından Tescil Edilmesine Diğer Bir Örnek
- Hükmün, Hâkimin Kâtibi Tarafından Tesciline Başka Bir Örnek
- 51- ŞUFA DA'VÂSININ KAYDI
- Şuf'a Da'vâsının Tescili
- 52- MÜZÂRAA DA'VÂSININ KAYDI
- Müzâraa Davasının Tescili
- 53- İCÂREYİ ÎSBAT DA'VÂSININ KAYDI
- İcâreyi İsbat Da'vâsının Tescili
- İcâreyi İsbat Da'vâsının Tesciline Başka Bir Örnek
- İcâreyi İsbat İçin Diğer Bir Örnek
- 54- HÎBEDEN RÜCÜ' (= BAĞIŞTAN DÖNME) DA'VÂSININ KAYDI
- Hîbeden Rücû' Da'vâsının Tescili
- Hibeden Rücû'u Men Da'vâsının Kaydı
- 55- REHNİ İSBAT DA'VÂSININ KAYDI
- 56- SANATKARA BİR ŞEY YAPTIRMA DA'VÂSININ KAYDI
- 57- AKAR DA'VÂSINDA KİTÂB-I HÜKMÎ
- 58- KAÇAN BİR KÖLE HAKKINDA, KİTÂB-I HÜKMÎ