Ortaklığın Bozulması

Ortaklık, bazı şartlarla bozulur, bazıları ile bozulmaz:

San'atkâra kâr üstünlüğü şart koşulunca, ortaklık bozulmaz.

Ortaklıkta, "onda biri, bir ortağa olacak" şartı fâsiddir. Zehıyre'de de böyledir.

Şirket, ortaklardan birinin ölmesi ile bozulur. Ölüm, hâkimin hükmü ile sabit olmuşsa, bu şahsın öldüğünü,

ortağının bilip bilmemesi arasında bir fark yoktur.

Hakimin hükmü yoksa, bir mürtedin,  —dâr-i harbe— iltihâkı sebebiyle ortaklık bozulmaz; beklenir.                         

Eğer,  bu mürted,  hâkimin hüküm vermesinden önce dönerse, şirkette kalır.                  

Bu mürted, ölür veya öldürülürse, ortaklığı sona ermiş olur. Nehru'l-Fâik'ta da böyledir.

Şayet mürted, dâr-i harbe iltihâk etmemişse, müfâveda ortaklığı, beklemek üzere, kesilir.

Eğer, hâkim, bu mürted tekrar müslüman olana kadar, "ortaklığın' bozulmasına" hüküm vermezse, bu durumda, ortaklıkları devam eder.

Bu mürted ölürse, ortaklıkları, irtidad ettiği günden itibaren bozulmuş olur.

Müfâveda ortaklığı, beklemek üzere bozulunca, înân ortaklığına dönüşmez mi?

İmâm Ebû Hanîfe (R.A.) ye göre, bu durumda, müfâveda ortaklığı, inan ortaklığına dönüşmez.

İmâmeyn'e göre ise, bu ortaklık, mân ortaklığı olarak baki kalır.

Bunu, Velvâlicî zikretmiştir. Fethu'l-Kadîr'de de böyledir.

Bu mürted ölmediği halde, ortaklardan biri, bu ortaklığı fesheder, diğeri ise, bu durumu bilmezse, bu ortaklık, feshedilmiş olmaz.

Diğer ortak da, bu feshedilme mes'elesini bilir ve sermâye dirhemler veya dinarlardan meydana gelmiş olursa, bu durumda şirket feshedilmiş olur.

İmâm Tahâvî: "Fesih esnasında, sermâye eşya ise, bu ortaklık, fesholunmuş olmaz." demiştir. Hulâsada da böyledir.

Bâzı âlimler: "Her ne kadar, sermâye eşya olsa bile, bu şirket feshedilmiş olur." demişlerdir. Muhtar olan da budur. Fethu'l-Kadîr'de de böyledir.

Ortaklardan birisi, ortaklığı inkâr eder ve şirketin sermâyesi de eşya olursa; bu şirket, feshedilmiş sayılır. Zahîriyye'de de böyledir.

Üç ortaktan biri ölürse, ölenin ortaklığı feshedilmiş olur. Kalan iki ortağın,ortaklığı devam eder. Muhıyt'te de böyledir.

İki ortaktan birisi, diğerine: "Seninle ortaklaşa çalışmıyorum." dese; bu: "Ortaklığı feshettim." demesi yerine geçer. Zehıyre'de de böyledir.

Müfâveda ortağı olan üç kişiden birisi kaybolunca, kalan iki ortak, bu ortaklığı feshetmek isteseler bile, kayıp ortak bulunmayınca, bu ortaklık feshedilenler.
Ortaklardan bir kısmı bulunmayınca, diğerleri, ortaklığı feshede-mezler. Zahîriyye'de de böyledir. [37]

Eser: Fetvayı Hindiye

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Fetvayı Hindiye

 

Son eklenen ruyalar

Sitemizde yer alan soruların cevapları özenle islami eserlerden seçilerek yazılmaktadır.
..