Şahid Talebi
Şâhid talebi, talebin varlığının âcüen te'kid edilmesi için, müvâ-sebe isteğine şahitlik yapmaktır.
Şahitlik yapmak, isteğin sıhhatında şart değildir; fakat, şüf a hakkının tevsikında şarttır.
Eğer müşteri, inkâr ederek, şüf a talebimde: "Şüf a istemedin." der; şefi de: "İstedim." derse; o zaman, müşterinin sözü geçerli olur. Bu durumda şahit gerekir; ancak şahit istemekle hak yerini bulacaktır. Müşterinin huzurunda veya satıcının yahut satılanın yanında şahit olacaktır. Bunların herhangi birinin yanında şahit: "Gerçekten filan bu yeri satın aldı." der ve dört tarafının hududunu da söyler; şefi de: "Ben, şüf a sahibiyim; şüf amı istedim; şimdi de istiyorum; sizlerde şâhid olunuz." der; sonra da temekkün (= kuvvetlendirmek) için şehâdet talebinde bulunursa; bu durumda o şeylerin yanında şahitler hazır olurlar; fakat, şefi talebde bulunmazsa; şüf ası müşteriden zararı def için, onlardan en yakın olanı terk eder ve uzak bir yere giderse bâtıl olur.
Eğer, bunların hepsi de bfr şehirde iseler, istihsanen şef ün hakkı bâtıl olmaz. Fakat, birisi başka bir şehirde veya köyde ise; aynı şehrin köyünde olsa bile şüf a bâtıl olur. Çünkü şehir köyleriyle beraber sayılır.
Eğer, satılan şey teslim edilmediyse, şefi muhayyerdir: îsterse, şüfa hakkını istediğini (satıcının yanında olsun; satın alanın yanında olsun; satılan yanında olsun) isbat eder.
Şayet, satılan şey müşterinin elinde ise, İmanı Kertti, Nevâdir'inde: "Bu durumda satıcıya karşı şahit göstermek sahih olmaz." buyurmuştur.
Bu hususta, İmim Muhammed (R.A.)'in CâmiiTI-Kebîr'inde nas vardır.
Kıyasen değil de iştihsânen, satılanı teslimden sonra da şahit dinletmek sahilidir. Serahri'nin Mnhıyt'nde de böyledir.
Ancak, önce müvâsebe talebine, sonra da şahit göstermeye ihtiyaç vardır.
Şayet, müvâsebe zamanı şahit edinmeye imkan yoksa (Şöyleki: Müşterinin, satıcının satılan yerin gıyabından satıldığını duyarda şüfa hakkı istediğin şâhid bulamaz ise) bu böyledir. Fakat, bunların birinin yanında duyar da şahit edinirse; o kâfi gelir. Hızânetü'l- Müflin'de de böyledir. [7]
Şahitlik yapmak, isteğin sıhhatında şart değildir; fakat, şüf a hakkının tevsikında şarttır.
Eğer müşteri, inkâr ederek, şüf a talebimde: "Şüf a istemedin." der; şefi de: "İstedim." derse; o zaman, müşterinin sözü geçerli olur. Bu durumda şahit gerekir; ancak şahit istemekle hak yerini bulacaktır. Müşterinin huzurunda veya satıcının yahut satılanın yanında şahit olacaktır. Bunların herhangi birinin yanında şahit: "Gerçekten filan bu yeri satın aldı." der ve dört tarafının hududunu da söyler; şefi de: "Ben, şüf a sahibiyim; şüf amı istedim; şimdi de istiyorum; sizlerde şâhid olunuz." der; sonra da temekkün (= kuvvetlendirmek) için şehâdet talebinde bulunursa; bu durumda o şeylerin yanında şahitler hazır olurlar; fakat, şefi talebde bulunmazsa; şüf ası müşteriden zararı def için, onlardan en yakın olanı terk eder ve uzak bir yere giderse bâtıl olur.
Eğer, bunların hepsi de bfr şehirde iseler, istihsanen şef ün hakkı bâtıl olmaz. Fakat, birisi başka bir şehirde veya köyde ise; aynı şehrin köyünde olsa bile şüf a bâtıl olur. Çünkü şehir köyleriyle beraber sayılır.
Eğer, satılan şey teslim edilmediyse, şefi muhayyerdir: îsterse, şüfa hakkını istediğini (satıcının yanında olsun; satın alanın yanında olsun; satılan yanında olsun) isbat eder.
Şayet, satılan şey müşterinin elinde ise, İmanı Kertti, Nevâdir'inde: "Bu durumda satıcıya karşı şahit göstermek sahih olmaz." buyurmuştur.
Bu hususta, İmim Muhammed (R.A.)'in CâmiiTI-Kebîr'inde nas vardır.
Kıyasen değil de iştihsânen, satılanı teslimden sonra da şahit dinletmek sahilidir. Serahri'nin Mnhıyt'nde de böyledir.
Ancak, önce müvâsebe talebine, sonra da şahit göstermeye ihtiyaç vardır.
Şayet, müvâsebe zamanı şahit edinmeye imkan yoksa (Şöyleki: Müşterinin, satıcının satılan yerin gıyabından satıldığını duyarda şüfa hakkı istediğin şâhid bulamaz ise) bu böyledir. Fakat, bunların birinin yanında duyar da şahit edinirse; o kâfi gelir. Hızânetü'l- Müflin'de de böyledir. [7]
Konular
- 4- VÜCUH ŞİRKETİ VE A'MÂL ŞİRKETİ VÜCÛH ŞİRKETİ
- A'mâl Şirketi
- 5- FÂSİD ORTAKLIK
- Ortaklığın Bozulması
- 6- ŞİRKETLERLE İLGİLİ MUHTELİF MES'ELELER
- Boğazlanan Ortak Hayvanların Durumu
- KİTABÜ'Ş-ŞÜFA
- (ŞÜF'A)
- 1- ŞÜFANIN MÂNÂSI, ŞARTI, SIFATI VE HÜKMÜ
- Şüfanın Tarifi
- Şüf'anın Şartları
- Şüf'anın Mahiyeti
- Şüf'anın Hükmü
- 2- ŞÜF'ANIN MERTEBELERİ
- 3- ŞÜFA TALEBİ
- Şahid Talebi
- Mülküyet Talebi:
- Mülkiyet Talebinde Bulunmanın Şekli:
- 4- ŞEFÎ, SATILAN ŞEYİN TAMAMINDA VEYA BİR KISMINDA HAK SAHİBİ OLMASI
- 5- ŞÜFADA DAVALAŞMA VE HÜKÜM
- 6- ŞEFİ'LERİ OLAN BİR YERİN SATILMASI
- 7- MÜŞTERİNİN, BİR YERDE VE ORAYA BİTİŞİK YERLERDE ŞÜFA BULUNDUĞUNU İNKAR ETMESİ
- 8- SATİN AIAN ŞAHSIN, ŞÜFA HAKKI BULUNAN BİR YERDE TASARRUFTA BULUNMASI
- 9- ŞÜF'A HAKKI SABİT OLDUKTAN SONRA, ONU İBTAL EDEN VE ETMEYEN ŞEYLER
- Şüf'a Hakkının Zarurî Olarak İbtâl Olması
- 10- ŞEFİ, MÜŞTERİ VE SATICI ARASINDAKİ İHTİLAF VE ŞÜF'ADA ŞEHADET
- 11- ŞÜF'ADA VEKİL TÂYİN ETMEK; VEKİLİN ŞÜF'AYI TESLİM ETMESİ VE BUNUNLA İLGİLİ MES'ELELER
- 12- KÜÇÜK ÇOCUĞUN ŞÜTASI
- 13- URUZ İLE SATILAN ŞÜFANIN HÜKMÜ
- 14- ŞÜF'ADA SATIŞIN FESHİ VE İKÂLESİ UE BUNLARLA İLGİLİ HALLER