Birinci Mesele: Sıhhatin Anlamı
"Sıhhat" sözcüğü iki anlamda kullanılır:
a) [1]Amelin üzerine neticelerinin dünyada terettüp etmesi mânâsında. Mesela ibâdetler hakkında "sahihtir" dediğimizde bu "o ibâdet yeterlidir, zimmeti temize çıkarıcı vasıftadır, kazası olanlarda kazayı düşürücü özelliktedir" ve benzeri[2] bu mânâyı ifâde eden sözler mânâsına gelir. Keza muamelât hakkında "sahihtir" dediğimizde, bu "Şer'an mülkiyeti gerektirir, evlilikte kadının kadınlığından istifâdenin helalliğini, şâir akitlerde akit konusu şeylerden faydalanmanın mübâhlığmı [3]ağlar" ve daha başka bu mânâya gelen diğer şeyler demek olur.
b) Amelin üzerine neticelerinin âhirette terettüp etmesi mânâsında: Mesela sevabın terettübü gibi. Mesela "Bu sahih bir ameldir." denilir. Bh kullanılış şeklinde cümlenin mânâsı "Âhirette ondan dolayı sevab umulur.[4] demek olur. İbâdetler konusunda bu çıktır. MtıAmelât[5] konusuna gelince, sevap bu amelle Şâri'in em-rino imtitmle niyet etmesi ve emir ya da nehyin gereğini kasdetmiş olması açısından olur. Muhayyer kılınan bir şeyin yapılması durumunda da, teşrîden gafil olarak ve mücerred kendi hazzını değil de Şâri'in o konuda kendisini muhayyer kılmış olması kasdını bulundurması yönünden sevaba nail olur. Bu da bu açıdan "sahih amel" diye isimlendirilir. Bunlar fukahânın üzerinde durmadığı garîb bir kullanış şekliyse de, üzerinde Gazzâlî vb. gibi ahlâk âlimleri tarafından yeterince durulmuştur. Bu konu selefin üzerinde titizlikle durdukları bir husustur. Bu konuda Gazzâlî'nin niyet ve ihlâs konusunda naklettikleri üzerinde düşünmek gerekir. [6]
a) [1]Amelin üzerine neticelerinin dünyada terettüp etmesi mânâsında. Mesela ibâdetler hakkında "sahihtir" dediğimizde bu "o ibâdet yeterlidir, zimmeti temize çıkarıcı vasıftadır, kazası olanlarda kazayı düşürücü özelliktedir" ve benzeri[2] bu mânâyı ifâde eden sözler mânâsına gelir. Keza muamelât hakkında "sahihtir" dediğimizde, bu "Şer'an mülkiyeti gerektirir, evlilikte kadının kadınlığından istifâdenin helalliğini, şâir akitlerde akit konusu şeylerden faydalanmanın mübâhlığmı [3]ağlar" ve daha başka bu mânâya gelen diğer şeyler demek olur.
b) Amelin üzerine neticelerinin âhirette terettüp etmesi mânâsında: Mesela sevabın terettübü gibi. Mesela "Bu sahih bir ameldir." denilir. Bh kullanılış şeklinde cümlenin mânâsı "Âhirette ondan dolayı sevab umulur.[4] demek olur. İbâdetler konusunda bu çıktır. MtıAmelât[5] konusuna gelince, sevap bu amelle Şâri'in em-rino imtitmle niyet etmesi ve emir ya da nehyin gereğini kasdetmiş olması açısından olur. Muhayyer kılınan bir şeyin yapılması durumunda da, teşrîden gafil olarak ve mücerred kendi hazzını değil de Şâri'in o konuda kendisini muhayyer kılmış olması kasdını bulundurması yönünden sevaba nail olur. Bu da bu açıdan "sahih amel" diye isimlendirilir. Bunlar fukahânın üzerinde durmadığı garîb bir kullanış şekliyse de, üzerinde Gazzâlî vb. gibi ahlâk âlimleri tarafından yeterince durulmuştur. Bu konu selefin üzerinde titizlikle durdukları bir husustur. Bu konuda Gazzâlî'nin niyet ve ihlâs konusunda naklettikleri üzerinde düşünmek gerekir. [6]
Konular
- Vaz'î Hükümlerin İkinci Nevi: Şart
- Birinci Mesele
- İkinci Mesele
- Üçüncü Mesele
- Dördüncü Mesele
- Beşinci Mesele
- Altıncı Mesele
- Yedinci Mesele
- Sekizinci Mesele
- Vaz'î Hükümlerin Üçüncü Nevi: Mâni (Engel)
- Birinci Mesele
- İkinci Mesele
- Vaz'î Hükümlerin Dördüncü Nevi: Sıhhat Ve Butlan (Sahîh Ve Bâtıl)
- Birinci Mesele: Sıhhatin Anlamı
- İkinci Mesele: Butlan (Bâtıl)
- Üçüncü Mesele
- Vaz'î Hükümlerin Beşinci Nevi: Azimet Ve Ruhsat
- Birinci Mesele:Azimet
- İkinci Mesele
- Ruhsatın Hükmü:
- Üçüncü Mesele
- Dördüncü Mesele
- Beşinci Mesele
- Altıncı Mesele
- Yedinci Mesele
- Sekizinci Mesele
- Dokuzuncu Mesele