Abdestin sünneti; nevîlerinin farklılığı ile beraber yapılması hâlin­de mükâfatlandırılan ve terki hâlinde kınanılan şeydir. Müstehâb ise, yapılması hâlinde mükâfatlandırılıp terki hâlinde kınanılmayan şey­dir.
1- Niyetle başlamaktır. Yâni abdeste kalb ile kasd (niyyet) et­mektir. Veya abdestin başlangıcında, hadesin giderilmesine ve emre sa­rılmasına kasd etmektir.
2- Abdestten önce Besmele çekmektir. Yani: (Bismillâhilazim velhamdülillâhi ala dînil İslâmi) demektir. Her ne ka­dar Hidâye'de, esah olan kavi Besmelenin müstehâb olmasıdır, denmiş ise de, bu Besmelenin, sünnet olması tercih edilmiştir. [40] Çünkü sünnet olması, Kudûrî'nin, Tahâvî'nin ve Kâfî sahibinin tercihleridir. İhtiyaten, istincâdan yâni pislikden temizlenmeden önce ve on­dan sonra niyetle ve Besmele ile başlamaktır. Çünkü bazı Meşâyihe göre, Besmele çekmek istincâdan sonradır. İmdi en ihtiyatlı olan, iki­sini birden yapmaktır. Fakat avretin açılması hâlinde değil.
3- Abdest alan kimsenin, gerek uykudan uyanmış olsun, gerek­se olmasın, iki elleri bileklere kadar yıkamakla başlamasıdır. Bu iki eli yıkamak, iki dirsekler ile beraber olursa farz yerine gelmiş olup iadesi lâzım gelmez.
4- Mis vâki anmaktır. Sivâk, misvâklanılan ağaç mânâsına ge­lir. Masdar mânâsına'da gelir. Burada murâd, masdar mânâsıdır. Sivâ-km isti'mâlini (kullanılmasını) takdire hacet yoktur.

Misvak sağ elle kullanılır. Çünkü tevarüs yoluyla bize nakledi­len, sağ elle kullanmaktır. Abdest alan, misvakı dilediği gibi yâni, ya üst, ya alt dişlerinden^ ya sağ tarafından veya sol tarafından başlayıp boyuna veya enine, veya hem boyuna hem enine dilediği gibi kullanır. Misvak bulunmadığı vakitte, parmaklarla oğar. Bunun hük­mü misvâkda geçen hüküm gibidir.
5 - Ağzı yıkamaktır. Yâni suyu ağzının tamamına ulaştırmaktır.
6- Burnu yıkamaktır. Yâni suyu burnun yumuşak yerine ulaş­tırmaktır.  Kullanılmamış sular ile yıkamaktır.  Şafiî   (Rh.A.)   bunun aksi görüştedir.
7- Ağzı ve burnu yıkamada mübalağa etmektir. Ağzı yıkamakta mübalağa, suyu boğazın başlangıcına kadar ulaştırmaktır. Burnu yıkamakta mübalağa ise, burnun yumuşak yerine suyun geçmesidir. Hulâsa'da böyle zikredilmiştir.

Ancak, eğer abdest alan oruçlu olursa, orucu bozulmak ihtimâli olduğu için mübalağa yapmaz.
8- Sakalı hilâllamakdır. Bu sakalı hilâllama (tahlil), sakal ile be­raber yüzü üç kere yıkadıktan sonra, elin parmaklarını sakalın altın­dan üstüne doğru sokmaktır.
9- Parmaklan  hilâllamakdır.  Yâni iki elinin  ve   iki ayağının parmaklarını üçer kere yıkadıktan sonra hilâllamakdır. İki ellerde hi-lâllamanın keyfiyeti, ikisinin parmaklannı birbirine kenetlemektir. İki ayakta hilâllamanın (tahlilin) keyfiyeti; sol elinin küçük parmağı ile sağ ayağının altından ve küçük parmağından başlayıp sıra ile sol aya­ğının küçük parmağında hilâllemeyi bitirmektir.
10- Abdest uzuvlarını üçer defa yıkamaktır.
11- Başının hepsini bir kere mesh etmektir. Bunun yapılışı şöy­ledir : İki elinin ayalarını ve parmaklarım başın önü üzerine koyup, başın tamamını kaplayacak şekilde kafasına (ense) varıncaya kadar çekmektir. Sonra iki kulakları, kullanılmamış su ile mesh etmektir. Çünkü başı bir tek su ile kaplamak, ancak bu yol ile olur.

Fukahâdan bazısının; isti'malden kaçınarak iki avuç içini boş bı­rakır, demesi fayda sağlamaz. Çünkü ellerin ayalarını koymak ve çek­mek lâzımdır. Eğer su, ilk koyuş ile müsta'mel (yâni kullanılmış) olur­sa, ikinci koyuş ile de müsta'mel olur. Geeiktirilnıesi fayda vermez. Ni­tekim Zeylaî (Rh.A.) de böyle demiştir.

Ben derim ki: Fukahâ, suyun uzuvda kaldığı müddetçe müsta'­mel olmadığında da ittifak etmişlerdir.
12- İki kulakların iç taraflarım baştan artan su ile şehâdet par­maklan dışarılarını da baş parmaklan ile mesh etmektir.
13- Abdest âyetinde belirtilen tertibe riâyet etmektir.
14- Vilâ da abdestin sünnetidir. Vilâ : Vâv'ın kesriyle uzuvları birbiri ardınca yıkamak demektir. Öyleki: Mutedil bir havada, ilk yı­kanan uzuv, abdest tamamlanmadan önce kurumamalıdır. [41]