a) Mükâtebin   vereceği   şeyin,   mal   olmasıdır.   Bu   da   akdin şartlarındandır.

Meyte, lâşe ve kan karşılığında mükâtebe akdi yapılmaz.

Köle bunları verse bile, azâd olmuş olmaz.

Ancak, efendisi: "Sen bunları, bana ödersen, artık hürsün." der ve o da onu öderse; işte o zaman —bu şart sebebiyle— azâd edilmiş olur. Efendisi, onun kıymetini almak için müracaat edemez.

b) Mükâtebin verdiği şeyin helâl ve sağlam olması gerekir. Bu da sıhhatinin şartîarındandır.

Bir müslümanm, müslüman bir köleyi veya zımmî bir köleyi, içki veya domuz karşılığında mükâtep yapması sahih olmaz.

Bir zimmînin de, müslüman bir köleyi, içki ve domuz karşılığında mükâtep yapması caiz olmaz. Şayet müslüman, bunları verirse; azâd ol­muş olur. Ancak, sonradan nefsinin değerini vermesi de gerekir.

Bir zimmînin, kâfir olan bir kölesini, içki ve domuz karşılığında mükâtebe yapması caizdir.

Bir zimmî, kâfir olan kölesini bu şartla mükâtebe ettikten sonra, bunlardan birisi müslüman olsa, mükâtebe yine mükâtebedir. Şart ko­şulan kıymetini öder.

c) Şart koşulan malın nev'inin ve miktarının belirli olması da ge­rekir. Bu malın sıfatının belirli olup olmaması müsavidir. Bu da akdin şartlarındandır.

Şayet malın miktarı ve nev'i belirli olmazsa akid yapılmış sayılmaz. Eğer, miktarı ve nev'i belli olursa; sıfatının belirsiz.olması mükâtebeye .  mâni değildir, bu kitabet caizdir.

Aslolan, cehalet, kitabetin cevazına (şayet cehalet fazla olursa) mâ­nidir; böyle değilse mâni olmaz.

d) Kitabet akdinde, kitabet bedelinin, efendinin maiı olmaması ge­rekir. Bu da akdin şartlarındandır. Efendinin mallarından biri karşılı­ğında mükâtebe yapılsa, bu caiz olmaz. Keza, mükâtebe vaktinde, kö­lenin elinde kazanç bulunur ve onu mükâtebe bedeli olarak verirse; bu da caiz olmaz. Zira o, aslında efendisinindir.
Bedelin borç olması, kitabetin caiz olmasının şartıdır. [6]