11- YEMİNLE İLGİLİ OLARAK YAPILAN SULH
Bir adam, "diğer bir şahsın üzerinde, malı olduğunu" iddia ettiği halde, o şahıs bu iddiayı inkar eder ve iddia olunanın yemin etmesine karşılık, maldan Vazgeçmek üzere, anlaşma yaparlarsa; iddia olunan zat yemin etse bile bu anlaşma batıl olur. İddia eden şahsın davası devam eder.
Şayet beyyine ibraz ederse, malını ondan alır. Beyyine bulamaz ve yemin etmesini isterse; eğer önceki yemin hakimin yanında yapılmamışsa, hakim ikinci defa yemin verir.
Eğer yemin, önce hakimin huzurunda yapılmışsa, bu durumda hakim, ikinci defa yemin ettirmez. Füsûlü*l-Imâdiyye'de de böyledir.
İki şahıs, davalının yemin etmesine karşılık, davadan vaz geçmek üzere, aralarında anlaşma yaptıklarında, beyyine ibraz edene kadar davalı yemin etse; bu durumda davadan vazgeçilmiş olur mu?
Alimler bu hususta ihtilaf eylediler: Bazıları: ('..,dava düşmez." demişlerdir.
Doğrusu da budur.
Hatta, ikinci defa yemini hakimin huzurunda olsa bile, dava düşmez. Zehıyre'de de böyledir.
Davacının yemin etmesi ve davalının malı tazmin etmesi ( = ödemesi) üzerine anlaşma yapıldığında, davacı yemin ettiği halde, davalı ödeme yapmaktan kaçınır veya ödeme yaparsa, bu durumlarda bir şey gerekmez; anlaşma batıldır.
Keza, her ikisinin de yemin etmesi üzerine anlaşma yaparak, davacıya iddia ettiği şeyin yarısının verileceğini bildirirlerse, işte bu anlaşma da batıldır.
Fetâvâyi Hindiyyc
Eğer davacının bu gün yemin etmesi, bugün geçerse yemin etmeyeceği üzerine anlaşırlar ve davacı o gün geçene kadar yemin etmezse, bu durumda yemin verme hakkı olmaz. Bu durumda dava, devam eder; anlaşma batıldır.
Keza, taraflar davalı yemin etmezse, malı onun ödemesi üzerine anlaşma yaparlarsa, bu anlaşma da batıldır. Mebsût'ta da böyledir.
Bir adam, diğerinde malı (alacağı) olduğunu iddia eder; davalı da bunu inkar eder; ona karşı da beyyinesi olmaz, yemin etmesini ister; hakim de "yeminin gerektiğim" söyler; adam da "belirli dirhemler karşılığında, yemin etmemek için" anlaşma yaparsa, işte bu anlaşma caizdir. O adam da yeminden bendir.
Eğer: "Senin, benim üzerimde olan hakkın için" derse, bu durumda anlaşma caiz olur. Siracü'I-Vehhâc'da da böyledir.
Alacaklı veya borçlu, "iddia olunan malın yansını almak üzere, yemin etmeye" anlaşma yaparlar, veya "alacaklının yahut borçlunun, bugün yemin etmesi" üzerine anlaşma yaparlar ve mezkûr şahıslar, o gün yemin etmezse malı onun vermesi gerekecek" olursa veya alacaklı o gün yemin yaparak, iddia eylediğini alacak olursa; bu anlaşma, tamamı hakkında batıldır. Çünkü, bu şeriate muhaliftir. Kerderî'nin Vecizi'nde de böyledir.
"Alacaklının, talak üzerine yemin etmesi için veya köle azat etmesi yahut hac yapması veya te'kidli yemin etmesi için anlaşma yaparlar ve o da yemin ederse; bu durumda iddia eylediği mal onundur. Borçlunun yapacağı bir şey kalmaz. Alacaklıya da, talak ve ıtak lazım olmaz.
Ancak borçlu beyyine ibraz ederek, o malı ödediğini kanıtlar veya onun vazgeçtiğini isbat ederse; o takdirde alacaklının kölesi azad olmuş; karısı da boş olmuş olur. Çünkü, bu durumda yemininin bozuk olduğu âdil beyyine ile meydana çıkmıştır.
Keza, borçlu, "bu davadan kurtulmak üzre" yemin ederse, borcundan kurtulamaz. Talak ve ıtak da vaki olmaz.
Ancak, alacaklı davasının hak olduğunu beyyine ile isbat ederse, o takdirde talak da itak da vaki olur. Çünkü, adil şehadet sebebiyle borçlunun yemininin asla uymadığı belli olmuştur. Muhıyt'te de böyledir.
En doğrusunu bilen Allah'u Teâlâ'dır. [18]
Şayet beyyine ibraz ederse, malını ondan alır. Beyyine bulamaz ve yemin etmesini isterse; eğer önceki yemin hakimin yanında yapılmamışsa, hakim ikinci defa yemin verir.
Eğer yemin, önce hakimin huzurunda yapılmışsa, bu durumda hakim, ikinci defa yemin ettirmez. Füsûlü*l-Imâdiyye'de de böyledir.
İki şahıs, davalının yemin etmesine karşılık, davadan vaz geçmek üzere, aralarında anlaşma yaptıklarında, beyyine ibraz edene kadar davalı yemin etse; bu durumda davadan vazgeçilmiş olur mu?
Alimler bu hususta ihtilaf eylediler: Bazıları: ('..,dava düşmez." demişlerdir.
Doğrusu da budur.
Hatta, ikinci defa yemini hakimin huzurunda olsa bile, dava düşmez. Zehıyre'de de böyledir.
Davacının yemin etmesi ve davalının malı tazmin etmesi ( = ödemesi) üzerine anlaşma yapıldığında, davacı yemin ettiği halde, davalı ödeme yapmaktan kaçınır veya ödeme yaparsa, bu durumlarda bir şey gerekmez; anlaşma batıldır.
Keza, her ikisinin de yemin etmesi üzerine anlaşma yaparak, davacıya iddia ettiği şeyin yarısının verileceğini bildirirlerse, işte bu anlaşma da batıldır.
Fetâvâyi Hindiyyc
Eğer davacının bu gün yemin etmesi, bugün geçerse yemin etmeyeceği üzerine anlaşırlar ve davacı o gün geçene kadar yemin etmezse, bu durumda yemin verme hakkı olmaz. Bu durumda dava, devam eder; anlaşma batıldır.
Keza, taraflar davalı yemin etmezse, malı onun ödemesi üzerine anlaşma yaparlarsa, bu anlaşma da batıldır. Mebsût'ta da böyledir.
Bir adam, diğerinde malı (alacağı) olduğunu iddia eder; davalı da bunu inkar eder; ona karşı da beyyinesi olmaz, yemin etmesini ister; hakim de "yeminin gerektiğim" söyler; adam da "belirli dirhemler karşılığında, yemin etmemek için" anlaşma yaparsa, işte bu anlaşma caizdir. O adam da yeminden bendir.
Eğer: "Senin, benim üzerimde olan hakkın için" derse, bu durumda anlaşma caiz olur. Siracü'I-Vehhâc'da da böyledir.
Alacaklı veya borçlu, "iddia olunan malın yansını almak üzere, yemin etmeye" anlaşma yaparlar, veya "alacaklının yahut borçlunun, bugün yemin etmesi" üzerine anlaşma yaparlar ve mezkûr şahıslar, o gün yemin etmezse malı onun vermesi gerekecek" olursa veya alacaklı o gün yemin yaparak, iddia eylediğini alacak olursa; bu anlaşma, tamamı hakkında batıldır. Çünkü, bu şeriate muhaliftir. Kerderî'nin Vecizi'nde de böyledir.
"Alacaklının, talak üzerine yemin etmesi için veya köle azat etmesi yahut hac yapması veya te'kidli yemin etmesi için anlaşma yaparlar ve o da yemin ederse; bu durumda iddia eylediği mal onundur. Borçlunun yapacağı bir şey kalmaz. Alacaklıya da, talak ve ıtak lazım olmaz.
Ancak borçlu beyyine ibraz ederek, o malı ödediğini kanıtlar veya onun vazgeçtiğini isbat ederse; o takdirde alacaklının kölesi azad olmuş; karısı da boş olmuş olur. Çünkü, bu durumda yemininin bozuk olduğu âdil beyyine ile meydana çıkmıştır.
Keza, borçlu, "bu davadan kurtulmak üzre" yemin ederse, borcundan kurtulamaz. Talak ve ıtak da vaki olmaz.
Ancak, alacaklı davasının hak olduğunu beyyine ile isbat ederse, o takdirde talak da itak da vaki olur. Çünkü, adil şehadet sebebiyle borçlunun yemininin asla uymadığı belli olmuştur. Muhıyt'te de böyledir.
En doğrusunu bilen Allah'u Teâlâ'dır. [18]
Konular
- Îcap Ve Kabul
- Sulhun Hükmü
- Sulhun Şartları
- Sulhun Nevileri
- 2- BORÇLA İLGİLİ SULH VE BU SULH BEDELİNİ AYNI MECLİSTE VEYA BAŞKA MECLİSTE ALMAYA TEALLUK EDEN MES'
- 3- MEHİR, NİKÂH, HULÛ TALÂK, NAFAKA VE SÜKNÂ HUSUSLARINDA SULH
- Nafakadan Sulh
- 4- EMÂNET, HÎBE, İCÂRE, MÜDÂREBE VE REHİN HUSUSLARINDA SULH
- 5- GASB, SİRKAT, İKRAH VE TEHDİD GİBİ DURUMLARDA YAPILAN SULH
- 6- ÇALIŞANLARIN YAPTIĞI SULH
- 7- BEY' ( = ALIŞ - VERİŞ) VE SELEM HAKKINDA SULH
- Selemde Sulh
- 8- SULHDA MUHAYYERLİK VE MALIN KUSURU DOLAYISİYLE YAPILAN SULH
- 9- KÖLELİK VE HÜRRİYET DAVALARINDA YAPILAN SULH
- 10- AKAR KONUSUNDA YAPILAN SULH VE BUNUNLA İLGİLİ MES'ELELER
- 11- YEMİNLE İLGİLİ OLARAK YAPILAN SULH
- 12- KAN DÖKME VE YARALAMA HUSUSLARINDA YAPILAN SULH
- Kasden Öldürmede Sulh
- 13- ATIYYE HUSUSUNDA YAPILAN SULH
- 14- BAŞKA BİR ŞAHIS ADINA YAPILAN SULH
- 15- MİRAS VE VASİYYET HAKKINDA, VÂRİS VE VASİNİN YAPTIĞI SULH
- 16- MÜKÂTEP VE TİCÂRET YAPMASINA İZİN VERİLMİŞ OLAN KÖLENİN YAPTIĞI SULH MÜKÂTEBİN YAPTIĞI SULH
- Ticaret Yapmasına İzin Verilen Kölenin Yaptığı Sulh
- 17- ZÎMMÎ VE HARBÎ'NİN YAPTIĞI SULH ZİMMÎLERTN YAPTIĞI SULH
- Harbîlerin Yaptığı Sulh
- 18- DA'VACI VEYA DA'VALI ŞAHISLA SULH YAPIP SONRA DA ONUN İBTÂLİNT İSTEYEN KİMSELERİN İKÂME ETTİKLER
- 19- İKRARA TEALLUK EDEN SULH MES'ELELERİ
- 20- SULH BEDELİNİN NASIL TASARRUF EDİLECEĞİ HUSUSUNDA ANLAŞMADAN SONRA ORTAYA ÇIKAN MES'ELELER
- 21- SULH KONUSU İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ MES'ELELER
- KİTÂBÜR-REDÂ