16- MÜKÂTEP VE TİCÂRET YAPMASINA İZİN VERİLMİŞ OLAN KÖLENİN YAPTIĞI SULH MÜKÂTEBİN YAPTIĞI SULH
Bir mükâtep, bin dirhem olan kitabet bedelini ödediğini iddia ettiği halde, efendisi bunu inkar eder ve beş yüz dirheme anlaşma yaparlar ve fazlasını efendi bırakırsa, işte bu anlaşma caiz olur. Muhıyt'te de böyledir.
Mükâtebin. efendisi, zaman gelmeden ödemek üzere, kitabet bedelinin bir kısmını düşürse, işte bu da caiz olur.
Eğer kitabet bedeli bin dirhem olur ve zamanı geçtikten sonra, daha fazla vermesi üzerine anlaşma yaparlarsa bu da caiz olur.
Kitabet bedelinin ödenme müddeti geçtikten sonra, bir kısmını acele ödemek, bir kısmını da sonraya bırakmak üzere, anlaşma yaparlarsa, bu da caiz olur. Bir kimse, evinde bulunan bir kadınla (cariye ile) acele (peşin) vermek üzre, dinarlarla, onu mükâtebe yapmak üzre, anlaşma yaparsa, bu da caiz olur. Şayet veresiye anlaşma yaparlarsa, bu caiz olmaz. Muhıyt'te de böyledir.
Dirhemleri bozup, yerine dinarlar vermek üzere yapılan anlaşma da caiz olur. Onu sonra ödemek üzre anlaşma yapsalar, bu da caiz olur. Mebsût'ta da böyledir.
Taraflar, kitabet bedelinin yazın verilmesi üzere anlaşma yaptıkları halde, sonradan, bir seneye ertelemek üzre anlaşsalar, bu caiz olur. Serahsî'nin Muhıytı'nde de böyledir.
Bir mükâtep, bir adamda alacağının olduğunu iddia ettiği halde, davalı bunu inkar eder ve mükâtep, onun bir kısmını düşmek bir kısmını almak üzere anlaşma yapar ve bu mükâtebin alacağı hakkında beyyinesi bulunursa, o düşürdüğünü de" alabilir.
Şayet beyyinesi yoksa, bu anlaşma caiz olur.
Bu hal, mükâtebin alacağını düşürdüğü vakit böyle olur. Fakat bir kısmını almayı ertelerse, borcun, ödünç vermek olmaması halinde bu caiz olur. Mııhıyt'te de böyledir.
Bir kimse, bir mükâtebde alacağının olduğunu iddia «der; mükâteb de bunu inkâr ettikten sonra, bir kısmını vermek, bir kısmını düşürmek üzere anlaşma yaparlarsa bu da caiz olur.
Mükâtebin oğlu da babası gibidir.
Bir mükâtep, iddia ettiği emanet hakkında, anlaşma yaparsa, bu hür kimsenin anlaşması gibidir. Mebsût'ta da böyledir.
Bir köle kaçtıktan sonra anlaşma yapsalar, eğer kölenin kazancından yanında bir şey yoksa; efendisi hakkında yapılan anlaşma sahih olmaz. Bu anlaşma, azad edildikten sonra, borcunun ödemek üzere, köle ile yapılır köle aciz olmadan önce, beyyinesi olursa sahih olur. Şayet kölenin elinde kazancından bir şey varsa, anlaşma caiz olur.
Bu, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göre böyledir.
tmâmeyn, buna muhaliftir. Serahsî'nin Muhıytı'nde de böyledir.
Bir mükâtebin efendisi, o mükâtebde alacağının olduğunu iddia eder; mükâteb de bir kısmını düşürmek, bir kısmını ödemek üzere, anlaşma yapar ve şayet mükâtep, efendisinde alacağı olduğunu iddia eder, efendisi de bunu inkar eder ve aralarında bir kısmını almak, bir kısmını da düşürmek üzere, anlaşma yaparlarsa; beyyinesinin bulunması halinde bu anlaşma caiz olmaz. Şayet beyyinesi yoksa, bu anlaşma her durumda caiz olur. Muhıyi'te de böyledir. [24]
Mükâtebin. efendisi, zaman gelmeden ödemek üzere, kitabet bedelinin bir kısmını düşürse, işte bu da caiz olur.
Eğer kitabet bedeli bin dirhem olur ve zamanı geçtikten sonra, daha fazla vermesi üzerine anlaşma yaparlarsa bu da caiz olur.
Kitabet bedelinin ödenme müddeti geçtikten sonra, bir kısmını acele ödemek, bir kısmını da sonraya bırakmak üzere, anlaşma yaparlarsa, bu da caiz olur. Bir kimse, evinde bulunan bir kadınla (cariye ile) acele (peşin) vermek üzre, dinarlarla, onu mükâtebe yapmak üzre, anlaşma yaparsa, bu da caiz olur. Şayet veresiye anlaşma yaparlarsa, bu caiz olmaz. Muhıyt'te de böyledir.
Dirhemleri bozup, yerine dinarlar vermek üzere yapılan anlaşma da caiz olur. Onu sonra ödemek üzre anlaşma yapsalar, bu da caiz olur. Mebsût'ta da böyledir.
Taraflar, kitabet bedelinin yazın verilmesi üzere anlaşma yaptıkları halde, sonradan, bir seneye ertelemek üzre anlaşsalar, bu caiz olur. Serahsî'nin Muhıytı'nde de böyledir.
Bir mükâtep, bir adamda alacağının olduğunu iddia ettiği halde, davalı bunu inkar eder ve mükâtep, onun bir kısmını düşmek bir kısmını almak üzere anlaşma yapar ve bu mükâtebin alacağı hakkında beyyinesi bulunursa, o düşürdüğünü de" alabilir.
Şayet beyyinesi yoksa, bu anlaşma caiz olur.
Bu hal, mükâtebin alacağını düşürdüğü vakit böyle olur. Fakat bir kısmını almayı ertelerse, borcun, ödünç vermek olmaması halinde bu caiz olur. Mııhıyt'te de böyledir.
Bir kimse, bir mükâtebde alacağının olduğunu iddia «der; mükâteb de bunu inkâr ettikten sonra, bir kısmını vermek, bir kısmını düşürmek üzere anlaşma yaparlarsa bu da caiz olur.
Mükâtebin oğlu da babası gibidir.
Bir mükâtep, iddia ettiği emanet hakkında, anlaşma yaparsa, bu hür kimsenin anlaşması gibidir. Mebsût'ta da böyledir.
Bir köle kaçtıktan sonra anlaşma yapsalar, eğer kölenin kazancından yanında bir şey yoksa; efendisi hakkında yapılan anlaşma sahih olmaz. Bu anlaşma, azad edildikten sonra, borcunun ödemek üzere, köle ile yapılır köle aciz olmadan önce, beyyinesi olursa sahih olur. Şayet kölenin elinde kazancından bir şey varsa, anlaşma caiz olur.
Bu, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göre böyledir.
tmâmeyn, buna muhaliftir. Serahsî'nin Muhıytı'nde de böyledir.
Bir mükâtebin efendisi, o mükâtebde alacağının olduğunu iddia eder; mükâteb de bir kısmını düşürmek, bir kısmını ödemek üzere, anlaşma yapar ve şayet mükâtep, efendisinde alacağı olduğunu iddia eder, efendisi de bunu inkar eder ve aralarında bir kısmını almak, bir kısmını da düşürmek üzere, anlaşma yaparlarsa; beyyinesinin bulunması halinde bu anlaşma caiz olmaz. Şayet beyyinesi yoksa, bu anlaşma her durumda caiz olur. Muhıyi'te de böyledir. [24]
Konular
- Nafakadan Sulh
- 4- EMÂNET, HÎBE, İCÂRE, MÜDÂREBE VE REHİN HUSUSLARINDA SULH
- 5- GASB, SİRKAT, İKRAH VE TEHDİD GİBİ DURUMLARDA YAPILAN SULH
- 6- ÇALIŞANLARIN YAPTIĞI SULH
- 7- BEY' ( = ALIŞ - VERİŞ) VE SELEM HAKKINDA SULH
- Selemde Sulh
- 8- SULHDA MUHAYYERLİK VE MALIN KUSURU DOLAYISİYLE YAPILAN SULH
- 9- KÖLELİK VE HÜRRİYET DAVALARINDA YAPILAN SULH
- 10- AKAR KONUSUNDA YAPILAN SULH VE BUNUNLA İLGİLİ MES'ELELER
- 11- YEMİNLE İLGİLİ OLARAK YAPILAN SULH
- 12- KAN DÖKME VE YARALAMA HUSUSLARINDA YAPILAN SULH
- Kasden Öldürmede Sulh
- 13- ATIYYE HUSUSUNDA YAPILAN SULH
- 14- BAŞKA BİR ŞAHIS ADINA YAPILAN SULH
- 15- MİRAS VE VASİYYET HAKKINDA, VÂRİS VE VASİNİN YAPTIĞI SULH
- 16- MÜKÂTEP VE TİCÂRET YAPMASINA İZİN VERİLMİŞ OLAN KÖLENİN YAPTIĞI SULH MÜKÂTEBİN YAPTIĞI SULH
- Ticaret Yapmasına İzin Verilen Kölenin Yaptığı Sulh
- 17- ZÎMMÎ VE HARBÎ'NİN YAPTIĞI SULH ZİMMÎLERTN YAPTIĞI SULH
- Harbîlerin Yaptığı Sulh
- 18- DA'VACI VEYA DA'VALI ŞAHISLA SULH YAPIP SONRA DA ONUN İBTÂLİNT İSTEYEN KİMSELERİN İKÂME ETTİKLER
- 19- İKRARA TEALLUK EDEN SULH MES'ELELERİ
- 20- SULH BEDELİNİN NASIL TASARRUF EDİLECEĞİ HUSUSUNDA ANLAŞMADAN SONRA ORTAYA ÇIKAN MES'ELELER
- 21- SULH KONUSU İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ MES'ELELER
- KİTÂBÜR-REDÂ
- ( Süt Emme Kitabı)
- Redâ [1] Süt Emme
- Redâ'ın Sübûtu :
- FETEVAY-İ HİNDİYYE
- (Fetâvâyi Alemgiriyye)
- Sunar...