1- Nikâhta Vekâlet
Bir kimsenin karısı, başka bir şahsa: "Ben, nefsimi, mal karşılığında ihtila' etmek (= boşamak, ayırmak) istiyorum." der ve öyle de yapar; iddeti bittikten sonra da, o şahsa: "Beni, filanla nikâhla" derse; bu sahih olur. Hulâsa'da da böyledir.
Evlendirmeye vekil olan bir kimse, başkasını, bu iş için vekil yapamaz.
Ancak, bu vekil, başka birini vekil yapar ve bir ikinci vekil, ilk vekilin huzurunda, vekâlet vereni öldürürse, Bu caiz olur.
Bir kimse, diğerinin bir sözleşme ile, "iki kadın nikah eylemeye" vekil eder; bu vekil de, sözleşme ile, üç kadın nikahlarsa; bazı rivayetlerde, "bunun caiz olduğu" hususunda tevakkuf edilip, bir şey söylenmedi.
Keza, bir kadın nikahlamaya vekil edilen kimse, iki kadın nikah ederse, bu da yukardaki gibidir.
Keza, amir üç kadın nikahlamayı emrettiği halde, vekil de dört kadın nikah eylese; bu da yukarıdakilerin aynısıdır. Bazı rivayetlerde ise: ' 'Bu, caiz değildir." denilmiştir. Zahir olan da budur.
Bir kimse, diğer birini, bir kadın nikahlamaya vekil eder; o da, onun dediği gibi, bir kadın nikahlarsa; bu nikah caiz olur.
Bir kadın, kendisini nikahlamak üzre, bir erkeği vekil yapsa; ve yapacağı bütün işe yetki verse; o adam da, başka bir adamı, onu nikahlama hususunda vasi tayin etse ve sonra da "asıİ vekil" ölse; vasi, bu kadını evlendirebilir.
Diğer vekaletler de böyledir.
Bir kimse, "filan yerli bir kadını nikahlamak üzere" veya "filan kabileden bir kadım nikahlamak"^ üzere bir şahsı vekil tayin eder; vekil de o beldenin veya o kabilenin haricinde bir yerden, bir kadın nikahlarsa; işte bu caiz olmaz. Fetâvâyi Kâdîhân'da da böyledir.
Ticaretten men edilmiş bir köle, bir adamı vekil ederek, kendisine bir kadın nikahlamasını istese; sonra da onun evlenmesine, efendisi izin verse veya bu köleyi azad,eylese; vekilin vekaleti caiz olur. Eğer bir kadın, o köleye nikahlarsa, o da caiz olur. Zehıyre'de de böyledir.
Bir kimse, "belirli bir kadıın nikahlamak üzere", birisini vekil tayin ettikten sonra, bu amir irtidat eder (= dinden çıkar) ve dar-i harbe iltihak eder; vekil de: "Ben, o müslüman iken nikahladım." dediği halde, varisleri onu yalanlarlar; sonra da müvekkil müslüman olarak gelirse; vekilin de, kadınında sözlerini kabul etmeyebilir. Çünkü, vekil amirin irtidadından sonra, vekaletten azledilmiş olduğunu haber vermesi gerekti.
Şayet beyyine getirirlerse, kadının beyyinesi kabul edilir.
Eğer beyyinesi yoksa, varisler onun yemin etmesini ister.
Eğer, varisler, o kadının iddiasını ikrar ederlerse ilzam olunurlar. Hakim, yemin etmelerini müteakip mirasla hükmettikten sonra, amir müslüman olarak geri gelirse; kadının isterse ona, yemin vermek hakkı vardır. Çünkü, mehrini alacak olarak talep edebilir. Mebsût'ta da böyledir. [23]
Evlendirmeye vekil olan bir kimse, başkasını, bu iş için vekil yapamaz.
Ancak, bu vekil, başka birini vekil yapar ve bir ikinci vekil, ilk vekilin huzurunda, vekâlet vereni öldürürse, Bu caiz olur.
Bir kimse, diğerinin bir sözleşme ile, "iki kadın nikah eylemeye" vekil eder; bu vekil de, sözleşme ile, üç kadın nikahlarsa; bazı rivayetlerde, "bunun caiz olduğu" hususunda tevakkuf edilip, bir şey söylenmedi.
Keza, bir kadın nikahlamaya vekil edilen kimse, iki kadın nikah ederse, bu da yukardaki gibidir.
Keza, amir üç kadın nikahlamayı emrettiği halde, vekil de dört kadın nikah eylese; bu da yukarıdakilerin aynısıdır. Bazı rivayetlerde ise: ' 'Bu, caiz değildir." denilmiştir. Zahir olan da budur.
Bir kimse, diğer birini, bir kadın nikahlamaya vekil eder; o da, onun dediği gibi, bir kadın nikahlarsa; bu nikah caiz olur.
Bir kadın, kendisini nikahlamak üzre, bir erkeği vekil yapsa; ve yapacağı bütün işe yetki verse; o adam da, başka bir adamı, onu nikahlama hususunda vasi tayin etse ve sonra da "asıİ vekil" ölse; vasi, bu kadını evlendirebilir.
Diğer vekaletler de böyledir.
Bir kimse, "filan yerli bir kadını nikahlamak üzere" veya "filan kabileden bir kadım nikahlamak"^ üzere bir şahsı vekil tayin eder; vekil de o beldenin veya o kabilenin haricinde bir yerden, bir kadın nikahlarsa; işte bu caiz olmaz. Fetâvâyi Kâdîhân'da da böyledir.
Ticaretten men edilmiş bir köle, bir adamı vekil ederek, kendisine bir kadın nikahlamasını istese; sonra da onun evlenmesine, efendisi izin verse veya bu köleyi azad,eylese; vekilin vekaleti caiz olur. Eğer bir kadın, o köleye nikahlarsa, o da caiz olur. Zehıyre'de de böyledir.
Bir kimse, "belirli bir kadıın nikahlamak üzere", birisini vekil tayin ettikten sonra, bu amir irtidat eder (= dinden çıkar) ve dar-i harbe iltihak eder; vekil de: "Ben, o müslüman iken nikahladım." dediği halde, varisleri onu yalanlarlar; sonra da müvekkil müslüman olarak gelirse; vekilin de, kadınında sözlerini kabul etmeyebilir. Çünkü, vekil amirin irtidadından sonra, vekaletten azledilmiş olduğunu haber vermesi gerekti.
Şayet beyyine getirirlerse, kadının beyyinesi kabul edilir.
Eğer beyyinesi yoksa, varisler onun yemin etmesini ister.
Eğer, varisler, o kadının iddiasını ikrar ederlerse ilzam olunurlar. Hakim, yemin etmelerini müteakip mirasla hükmettikten sonra, amir müslüman olarak geri gelirse; kadının isterse ona, yemin vermek hakkı vardır. Çünkü, mehrini alacak olarak talep edebilir. Mebsût'ta da böyledir. [23]
Konular
- Vekâlet İfâde Eden Lafızlar
- Vekâletin Hükmü
- Vekâletin Sıfatı
- Bununla İlgili Bazı Mes'eleler
- Vekâlet İsbat, Ona Şahit Gösterme Ve Bununla İlgîli Mes'eleler
- 2- SATIN ALMA HUSUSUNDA TEVKİL
- Muayyen Olmayan Bir Şeyi Satın Alma Hususunda Tevkil Ve Vekille Müvekkil Arasındaki İhtilaf
- 3- BEY'A (= SATIŞA) VEKÂLET
- Hîbe Hususunda Vekil Tayini
- 4- İCÂRE VE DİĞERLERİ HAKKINDA VEKÂLET
- 1- İcar, İsti'car, Ziraat Ve Ziraî Muameleler Hakkındaki Vekâlet
- 2- Müdâribin Ve Ortağın Vekil Tayin Edilmesi
- 3- Sermâye
- 5- REHİN HAKKINDA VEKALET
- 6- NİKÂH, TALÂK VE HULÛ' GİBİ MES'ELELERDE VEKÂLET
- 1- Nikâhta Vekâlet
- 2- Talâk Ve Hulû'da Vekâlet
- 7- DÂVA, SULH VE BENZERİ MES'ELELERDE VEKÂLET
- Dâva Vekilinin Hükümleri
- Borç Alıp-Vermede Vekil Tayin Etmenin Hükümleri
- Alacağın Elçi Île Tahsil Edilmesi
- Borç Ödemeye Vekâlet
- Muayyen Bir Şeyi Almaya Tevkil
- Sulha Vekâlet
- 8- İKİ KİŞİYİ VEKİL TAYİN ETMEK
- 9- VEKİLİ, VEKÂLETTEN ÇIKARMAK
- Vekâletten Azil Ve Diğer Hususlar Hakkında Değişik Mes'eleler
- 10- VEKÂLETLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ MES'ELELER
- KİTÂBÜ'L-VELA