Satılan bir köle ise, onun cinsi ve ismi ve kimliği —söylediğimiz gibi— açıklanır.

Şayet, köle bulûğa ermiş ise, onun gailesiz, ibâdetlerini edâ ey­lediği söylenir.

Şayet "aybı yoktur." derse daha umûmi ve ihtiyatlı olur.

Dâ, ğâile ve habese'nin mânâları şöyledir:

Da': Dert, hastalık demektir. Bu, köle için bir kusurdur. (= ayıp­tır.) Bu derdin dışarıda bir alâmeti olsun veya olmasın, farketmez. Böbrek ağrısı, ciğer ağrısı, yürek ağrısı gibi... Öksürük, baras has­talığı, cüzzam hastalığı, mide bozulması, safra, karın ağrısı, fıtık, bağırsak yellenmesi... hulâsa bütün hastalıklar da böyledir.

Fakat delilik, vesvesecilik, yatağa akıtmak, gözdeki bozartı, fazla parmak, sağırlık, şaşılık, çolaklık, topallık, yara, pelteklik, koku al­mamak, bunların tamamı kusurdur; fakat dert değildir.

Ğâile: Kölenin kaçması, hırsızlık yapması veya cariyenin zâniye kölenin kefen soyucu veya yol kesici olması gibi şeylerin tamamı gailedir. Bunlar ancak kölede olur.
Habese: Bu da zina ve benzeri şeylerle elbisede bulunan sökük-yırtık demektir. [101]