3- Hatâen Katl:
Hatâen kati iki nevidir:
1-) Kasıdda Hatâ:
Av zannı ile, bîr insana, onun insan olduğunu bilmeden kurşun sıkmak veya, düşman (= harbi) sanarak bir müslümana ateş etmek gibi..
2-) Fiilde Hata:
Bir kimsenin, başka bir maksatla attığı bir şeyin, bir insana isabet etmesi gibi.. Hidâye'de de böyledir.
Hatâen katl'de katile keffaret gerekir. Ayrıca, maktulün âkilesine diyet ödemesi de gerekir.
Hatâen katl'de de, katil, maktulün vârisi olursa; mirastan mahrum edilir.
Ölen ister müslüman olsun, ister zimmi olsun, diyetin lüzumunda, bunlar müsavidirler.
Bu durumlarda, yani hatâ, ister kasıdda, ister fiilde olsun, katil günahkâr olmaz. Cevheretü'n-Neyyire'de de böyledir.
Müntekâ'da, İmâm Muhammed (R.A.)'in şöyle buyurduğu nakledilmiştir:
Bir kimse, başka bir şahsın, bir yerine vurmayı kasdeylediği hâlde, o şey, o şahsın başka bir yerine isabet ederse; onu kasdetmese bile bu fiilî kasd olur.
Ancak, attığı şey, başka bir şahsa isabet ederse; bu, hatâ olur.
H i sânı, bunu açıklama makamında, şöyle buyurmuştur.
Bir adam, bir başkasının eline vurmayı kasdettiği hâlde, vuracağı şey, hatâ ile, o adamın boynuna isabet eder ve o adam ölürse; işte bu hâl kasıddır ve bunda kısas vardır.
Şayet, bir adamın eline vurmayıistedi de, o şey, bir başkasının boynuna isabet etti ise, işte bu hatâdır. Zehıyre'de de böyledir.
Bakkâü'de şöyle zikredilmiştir:
Bir adam, diğerinin başına sopasıyla vurmayı kasdettiğinde; sopa, onun gözüne isabet eylese; vurmayı kasdeylediğinden dolayı, ona diyet lâzım gelir.
Bir adam, kısas olarak, diğerinin elini kesmek istediği zaman, kı-lıncını eline vuracağı hâlde, o, onun omuzuna isabet etse; amdi mahd olduğundan, malından tazminat gerekir; onun için kısas yapılmaz. Çünkü onun, el kesme hakkı vardı.
Bir adam, baş giygisini, birinin başına attığın da, o, başka birinin başının üzerine düşerse; işte bu bir hatâdır.
Hişâm, İmâm Muhammed (R.A.)'den sormuş:
Bir' adam, okunu birisine attı; ok, hatâen bir duvara isabet etti; sonra da tekrar dönüp aynı insana değdi ve öldürdü; durum ne olur? İmâm şöyle buyurmuş: Bu bir hatâdır.
Bir adam, bir elbiseyi iyice bükerek, bir adamın başına vursa ve onun başı, kemiği görülecek şekilde yarılsa; işte bu bir kasid olur.
Fakat, bu adam, o yüzden ölürse; bu, bir hatâ olur.
Bu, Uynn'da da böylece zikredilmiştir. Muhıyt'te de böyledir. [6]
Eser: Fetvayı Hindiye
Fetvayı Hindiye
- KİTÂBÜ'L-CİNÂYÂT
- (CİNAYETLER VE SUÇLAR)
- 1- CİNAYETİN TA'RİFİ, ÇEŞİTLERİ ?VE HÜKÜMLERİ
- Cinayet Ne Demektir?
- Haksız Yere Adam Öldürmenin (= Katlin) Nevileri:
- 1-) Amden Katl
- Âlât-ı Câriha:
- 2-) Şibh-i Amd:
- 3- Hatâen Katl:
- 4-) Hatâ Mecrasına Câri Kati:
- 5-) Tesebbüben Katl (= Ölüme Sebep Olmak)
- 2- KİSÂSEN ÖLDÜRÜLECEK VE ÖLDÜRMEYECEK OLAN KİMSELER
- 3- KISAS HAKKI KİME AİTTİR?
- 4- KISAS FÎ'L-ETRÂF (= NEFSİN HARİCİNDE, UZUVLARDA KISAS)
- El Kesmek
- Deri Vekil
- Tokat Vurmak
- Gözde Kısas
- Kulak Kesmek
- Burun Kesmek
- Dudak Kesmek
- Dil Kesmek
- Dişte Kısas
- Elde Kısas
- Parmaklarda Kısas
- Ayaklarda Kısas
- 5- KATL HAKKINDA ŞEHÂDET VE İKRAR; KATİLİN DAVACI VEYA CİNAYET SAHİBİNİ TASDİKİ YAHUT TEKZİBİ
- 6- KATİLDEN DOLAYI SULH VE AF VE BU HUSUSLARDA ŞEHÂDET
- 7- ÖLÜM HÂLİNDE NEYE İTİBAR EDİLECEĞİ
- 8- DİYETLER
- Dilin Diyeti
- Elin Diyeti
- Baş Yarma
- 9- CİNAYETİ EMRETMEK VE SABİLERLE İLGİLİ MES'ELELER
- 10- CENÎN (= ANA KARNINDAKİ BEBEK)
- 11- YOL ÜZERİNE DUVAR, HELA VE BENZERİ ŞEYLER YAPILMASINDAN DOLAYI MEYDANA GELEN CİNAYETLER
- 12- HAYVANLARIN İŞLEDİĞİ VEYA HAYVANLARA KARŞI İŞLENEN CİNAYETLER
- 13- KÖLELERİN CİNAYETLERİ
- 1- Kölenin Cinayeti Ve Efendisinin Onun Fidyesini Verip Vermemekte Muhayyer Olması
- 14- KÖLELERE KARŞI İŞLENEN CİNAYETLER
- 15- KASÂME (= YEMİNLEŞME)
- 16- ÂKILELER
- 17- CİNAYETLER HUSUSUNDA ÇEŞİTLİ MES'ELELER
Son eklenen ruyalar
- rüya tabiri
- Rüyada beyaz kıyafetli olarak hz. Ali'yi görmek
- Dağdan inerken kurbağadan korkup bağırdım
- Altın yüzük, kar, ölü hayvanlar ve bal ikram ettim
- Rüyamda bulaşık makinası almam ne demek
- devamlı dişlerim elime dökülüyor agrısız
- rüyam da başka kimse nı namaz kıldı nı gormek
- rüyada kar görmek
- rüyamda sigara paketini eşime verdim
- ruyamda sag elımın sarktıgını gordum