Şehîd : Harbîler veya bağîîer (= âdil devlet başkanına is­yan edenler) veyahut da yol kesiciler tarafından öldürülen kimse demektir.

Muharebe meydanında yaralı olarak bulunan, gözlerinden veya kulaklarından kan gelen, içinden kan gelen, vücudunda, yanma eseri bulunan, yaya veya binili olduğu halde düşman hayvanları tarafın­dan tepelenen, veya bunlar tarafından ışınlan veyahut da bu hay­vanların ön veya arka ayakları ile tepilen, yani saydığımız bu sebep­lerden dolayı veya hayvanına vurulmasından dolayı onun kaçması sebebi ile veya ona mani olmak isterken düşüp ölen kimselerle, vu­rulup suya veya ateşe atılan, surdan aşağı atılan, üzerine duvar yı­kılarak öldürülen; düşmanlar tarafından, başına ateş atılarak veya odun vurularak öldürülen veya suda boğularak Öldürülen kimseler ,şehid$rler.

Bir müslümanın da suda boğarak veya zulmen öldürdüğü fakat ölümü sebebi ile diyet vacip olmayan kimseler de şehiddirler. Şehi­din şer'î tarifi budur.

Keza, zımnî veya islâm ülkesinde, eman'Ia bulunan bir kim­senin de, —yukardaki gibi— öldürdüğü kimseler de şehirdirler. Ht-dâye Şerlü Aynîde de böyledir.

Sulh ve bir babanın oğlunu öldürmesi sebebi ile, ölen kim­seye diyet vacip olmuş olsa büe; o kimsenin şehidliği düşmez. Çün­kü, kısas vacip olmuş olmasına rağmen, sulh ve şüphe sebebi ile bu kısas düşmüş olmaktadır. Kenz Şerht Aynî'de de böyledir.

Bir kimse, nefsini veya malım kurtarmak veyahut da müs-lümanlan veya zımmîieri müdafaa etmek için savaşırken, —demir, taş veya ağaçtan olan hangi âletle olursa olsun— öldüriilürse, o kim­se şehiddir. Serahsî'nin Muhıyt'inde de böyledir.
Düşman, ateş açarak bir gemide bulunan müslümanlan yak­mış olsa, ve bu ateş başka bir müslüman gemisine sıçrayıp o gemide bulunanları da yaksa, bu gemilerde bulunup, yanarak ölenlerin hepsi de şehiddir. Hulâsa'd a da böyledir. [32]