16- INNET (= CİNSÎ İKTİDARSIZLIK, GÜÇSÜZLÜK) SEBEBİYLE AYRILMA DA'VÂSININ İSBATINDA KAYDA GEÇİRİLMES
Bir kadın, kocasını hâkim huzurunda da'va eder ve: "Bana vâsıl olamıyor." der; kocası da ona vâsıl olduğunu iddia ederse; eğer kadın, bakire ise, nikahda vuku bulmuşsa; o takdirde hâkim, ihtiyaten iki adet güvenilir (= âdile) kadın vazifelendirir.
Şayet, onlar: "Kadın bakiredir." derlerse; hâkim, da'vâyı bir sene tehir eder
Eğer, bu kadınlar: "Kadın bakire değildir." derlerse; hâkim kocasına "ona, vasıl olup olmadığına dâir yemin verir.
Bu, istihsânen böyledir.
Kıyâsda ise, kadının yeminli olarak söylediği söz geçerlidir.
Sonra, koca, karısına vâsıl olduğuna dair yemin ederse; istihsânen, da'vâ te'cil edilmez. Eğer yemin edemez ise, da'vâ bir sene ertelenir.
Hâkim, bu da'vânm ertelendiğini yazdırmak isterse; bunu şöyle yazdırır:
Buhara ve çevresinin halkı arasında, hükmü, tasdiki ve da'vâyı faslı geçerli olan filan oğlu filan hâkim; filan ile filaneye bir sene mühlet verdi. Bu durumda taraflar bir sene beklerler.
Bu müddet sonunda kadın, kocasını çımadan âciz bulur ve bu da hâkim tarafından tesbit edilirse; hakim, o erkeğe bir yıl mühlet verir. . Âlimlerin ekserisinin görüşü budur.
Bu mühlet, da'vâ tarihinden itibaren başlar. Hüccet olsun diye, bu da "şu senenin, şu ayının, şu günü" diye yazılır.
O müddet tamam olduğu zaman, eğer kocası, "bu müddet içinde, karısına vüsûl ettiğini" iddia eder; kadın da onu inkar ederse ve bu kadın bakire çıkarsa; yine nikâh geçerlidir. Daha önce.de söylendiği gibi, hâkim onu muayene ettirir.
Eğer, muayene edenler: "Bakiredir." derlerse; bu durumda, kocasının, ona vâsıl olamadığı sabit olur. Ve hâkim, bu kadını, orda kalmakla, ayrılmak arasında muhayyer bırakır.
Eğer bu kadını muayene eden kadınlar: "duldu." derlerse; bu durumda, kocanın yeminle söylediği söz geçerli olur.
Koca, ona vâsıl olduğuna yemin ederse, muhayyerlik yoktur.
Şayet, koca yemin edemez ise, kadın muhayyer bırakılır; isterse orda durur; isterse ayrılır. [33]
Şayet, onlar: "Kadın bakiredir." derlerse; hâkim, da'vâyı bir sene tehir eder
Eğer, bu kadınlar: "Kadın bakire değildir." derlerse; hâkim kocasına "ona, vasıl olup olmadığına dâir yemin verir.
Bu, istihsânen böyledir.
Kıyâsda ise, kadının yeminli olarak söylediği söz geçerlidir.
Sonra, koca, karısına vâsıl olduğuna dair yemin ederse; istihsânen, da'vâ te'cil edilmez. Eğer yemin edemez ise, da'vâ bir sene ertelenir.
Hâkim, bu da'vânm ertelendiğini yazdırmak isterse; bunu şöyle yazdırır:
Buhara ve çevresinin halkı arasında, hükmü, tasdiki ve da'vâyı faslı geçerli olan filan oğlu filan hâkim; filan ile filaneye bir sene mühlet verdi. Bu durumda taraflar bir sene beklerler.
Bu müddet sonunda kadın, kocasını çımadan âciz bulur ve bu da hâkim tarafından tesbit edilirse; hakim, o erkeğe bir yıl mühlet verir. . Âlimlerin ekserisinin görüşü budur.
Bu mühlet, da'vâ tarihinden itibaren başlar. Hüccet olsun diye, bu da "şu senenin, şu ayının, şu günü" diye yazılır.
O müddet tamam olduğu zaman, eğer kocası, "bu müddet içinde, karısına vüsûl ettiğini" iddia eder; kadın da onu inkar ederse ve bu kadın bakire çıkarsa; yine nikâh geçerlidir. Daha önce.de söylendiği gibi, hâkim onu muayene ettirir.
Eğer, muayene edenler: "Bakiredir." derlerse; bu durumda, kocasının, ona vâsıl olamadığı sabit olur. Ve hâkim, bu kadını, orda kalmakla, ayrılmak arasında muhayyer bırakır.
Eğer bu kadını muayene eden kadınlar: "duldu." derlerse; bu durumda, kocanın yeminle söylediği söz geçerli olur.
Koca, ona vâsıl olduğuna yemin ederse, muhayyerlik yoktur.
Şayet, koca yemin edemez ise, kadın muhayyer bırakılır; isterse orda durur; isterse ayrılır. [33]
Konular
- 7- BABASINI VEKİL KILARAK NİKAHLANAN BİR KADININ MEHR-İ MİSLİNİ İSBAT DA'VÂSINDA KAYDA GEÇİRİLMESİ G
- 8- BABASINI VEKİL KILMADAN NİKAHLANAN BİR KADININ MEHR-İ MİSLİNİ İSBÂT DA'VÂSINDA KAYDA GEÇİRİLMESİ
- 9- MUTANIN İSBAÎL HUSUSUNDAKİ DA'VÂDA MAHKEME DEFTERİNE YAZILMASI GEREKEN ŞEYLER
- 10- HALVEÎ HÂLİNİ İSBAT DA'VÂSININ KAYDI
- 11- HÜRMET-İ GALÎZA'NIN İSBATI DA'VASINDA KAYDA GEÇİRİLMESİ GEREKEN ŞEYLER
- Hürmet-i Galîza'nın Teşbih Da'vasının Tescili
- Hürmet-i Galîza Da'vâsı İçin Başka Bir Tescil Örneği
- 12- KADIN DA'VÂ ETMEDİĞİ HÂLDE, ŞÂHÎDLERİN, ÜÇ TALÂKA ŞEHÂDET ETMELERİ SEBEBİYLE, HÜRMET-İ GALÎZA ME
- Şâhidlerin Şehâdeti İle Meydana Gelen Hürmet-i Galîza Da'vâsının Tescili
- 13- GÂİB KOCA ÜZERİNE, HÜRMET-İ GALÎZANIN TEŞBİH HUSUSUNDAKİ DA'VÂNIN KAYDI
- Gâib Koca Üzerine, Hürmet-i Galîza'nın Tesbiti Da'vâsının Tescili
- Gaip Koca Üzerine, Hürmet-i Galîza'nın Tesbiti Da'vâsının Tesciline Başka Bir Örnek
- 14- NAFAKADAN ACZ SEBEBİYLE, KARI-KOCANIN ARASININ AYRILMASI DA'VÂSININ KAYDI
- 15- NİKAHLAYACAĞI HER KADINI BOŞAMAYA YEMİN EDEN BİR ŞAHSIN, BU YEMİNİNİ BOZMASI İLE İLGİLİ DA'VÂNIN
- Yemin-i Müdâfe'nin Bozulması Da'vâsının Tescili
- 16- INNET (= CİNSÎ İKTİDARSIZLIK, GÜÇSÜZLÜK) SEBEBİYLE AYRILMA DA'VÂSININ İSBATINDA KAYDA GEÇİRİLMES
- İnnet Da'vâsının Def'i İle İlgili Da'vâda Kayd
- 17- NESEBİN TESBİTÎ İLE İLGİLİ DA'VÂDA KAYDA GEÇİRİLMESİ GEREKEN ŞEYLER
- Bir Kadının, "Yanındaki Çocuğun, Kocasından Olduğu" Hususundaki Da'vâsının, Nasıl Kaydedil
- Yanında Küçük Bir Çocuk Bulunan Bir Erkeğin, Bir Kadına Karşı: "Bu Çocuk, Bu Kadındandır."
- Buluğa Ermiş Bir Şahsın, "Diğer Bir Kimsenin Kendi Oğlu Olduğu" Hakkındaki Da'vâsında Kayd
- 18- AZÂD EDİLEN BÎR KÖLENİN VELÂSI DA'VÂSINDA KAYDEDİLMESİ GEREKEN ŞEYLER
- Azâd Edilen Kölenin Velâsı Da'vâsının Definde Kayda Geçirilmesi Gereken Şeyler
- 19- USÛBETİN (= BABA TARAFINDAN AKRABALIĞIN) ÎSBATI DA'VÂSINDA KAYDA GEÇİRİLMESİ GEREKEN ŞEVLER
- Usübet'in İsbatı Da'vâsının Tescili
- 20- BİR KİMSENİN, ASLEN HÜR OLDUĞU HAKKINDAKİ DA'VÂDA TUTULMASI GEREKEN KAYIT
- Bîr Kimsenin Aslen Hür Olduğu Davasının Tescili
- 21- ELİNDE KÖLE BULUNAN ŞAHSIN, ONU AZÂDETTİĞİ HUSUSUNDAKİ DA'VÂDA KAYIT
- Elinde Köle Bulunan Şahsın, Onu Azâd Ettiği Hususundaki Da'vânın Tescili
- 22- KÖLESİ YANINDA BULUNAN BİR KİMSENİN BU KÖLESİNİN, BAŞKASI TARAFINDAN AZÂD EDİLMESİ DA'VÂSININ KA