1-) Ana-baba bir kız kardeşin, vâris olmasında, şu beş hâl tasav­vur edilebilir.

a-) Birinci hâi: Nısıf:

Bir ölünün yalnız bir ana-baba bir kız kardeşi olur ve onunla bir­likte —mîrascı olarak evlâdı, babası ve cedd-i sahihi bulunmazsa, bu durumda ana-baba bir kız kardeş (= uht lehüma = uht iiebe-veyn) terikenin nısfım (= yarısını) alır.

Misâl:
1 nısıf

uht lehümâ (= ana-baba bir kız kardeş)

baki
eşele: 2 am lehüma (= ana-baba bir amca;)
tiitâbü'l-Ieraiz                                                                                   45t

1	2	1
rubu'	nısıf	baki
M                 -------		eşele:   4

zevce                         uht lehüma                         ibni am

( = karı)           (= ana-baba bir kız kardeş)       (- amca oğlu)

b> İkinci hâl: Sülüsan:

Ölen şahsın en az ana-baba bir, iki kız kardeşi bulunur ve miras­çı olarak, bunlarla birlikte, ölenin evlâdı, babası ve cedd-i sahihi bu­lunmazsa, bu kız kardeşler mirasın sülüsânmı (üçte ikisini) alırlar.

Misaller:
2                                                    1

?ülüsân                                              baki
M____________I____________________'._______________ eşele:  6

Uhteyn lehümâ                                  am lehümâ

(= iki ana-baba bir kız kardeş)             (= ana-baba bir amca)
•         2                                                    1

sülüsân                                             baki
M________________________________________ eşele: (3 x 3 = ) 9

Uht lehümâ    uht lehümâ   uht lehümâ   ibni am lieb
(= ana-baba         2                   2            (- baba bir

bir kız kardeş)                                          amcanın oğlu)
2                                                                  3

c-) Üçüncü hâl: Usûbet-i müştereke:

Bu, ölünün bir veya birden çok ana-baba bir kız kardeşinin, ana-baba bir erkek kardeşiyle beraber bulunup, evladı, babası ve cedd-i sahihinin bulunmaması hâlidir. Bu durumda, bu kardeşler, baki te-rikeye ikili birli müstahik olurlar.

Misâller:

mislü hazzi'l-ünseyeyn

sakıt

ah lehüm uht Iehümâ       am lehümâ

(= ana-baba        (= ana-baba bir        (= ana-baba m erkek kardeş)       kız kardeş)                bir amca)
eşele:   3 rubu1
zevce 5
3 baki

ahlehümâ
ah lehümâ 6
eşele: (4  x . 5  =) 20
uht lehûma 3

î

nısıf

M___

zevç (= koca)
1 baki

ah lehümâ

(= ana-baba

bir erkek

kardeş) 2

uht Iehüma

(= ana-baba

bir kız

kardeş) 1
eşele: (2x4 =) 8

uht Iehüma

d-) Dördüncü hâl: Usûbef-İ mahza.

Bu hâl, ölünün, bir veya birden çok ana-baba bir kız kardeşi­nin, bu ölünün bir veya birden çok kızı ile veya oğlunun kızı ile ya­hut -ilâ nihâye-oğlunun oğlunun kızı ile bulunması hâlidir.

Bu durumda uht Iehüma (= ana-baba bir kız kardeş), asabe ola­rak, terikenin bakisine müstahîk olur.

Misaller:
12                          1

rubu'                    nısıf                    baki
M_____:------------------:______:________________________ eşele:  4

.   zevç                     bint                uht lehümâ

(- koca)              (= kız)   (= ana-baba bir kız kardeş)
3                 8                 1

rubu'         sülüsân          baki
M___________________:___________________ eşele: (12 x 2 = ) 24

zevç          binteyn      uht lehümâ     uht lehümâ
(- koca)    (= iki kız) (— ana baba 6          (8 + 8 =) bir kız kardeş)
16                   İ                      1
'      14                         3

sümün                   nısıf                     baki
M                    __________________:______.______:_____. eşele:   8
zevce               bintü'1-ibn          uht lehümâ

(= karı)       (= oğulun kızı)   (= ana-baba bir kız kardeş)

e-) Beşinci hâl: Sukut:

Ölünün, bir veya birden çok, ana-baba bir kız kardeşi, bu ölü­nün oğlu veya oğlunun -ilâ nihâye- oğlu yahut babası veya babası­nın -ilâ nihâye- babası ile beraber bulunursa, bu durumda, bu kız kardeşlerin mîras hakkı sakıt olur.

Bu mes'ele Imâm-ı A'zam (R.A.)'a göre böyledir.

Müftâbih olan da budur.

(İmâmeyn ve diğer imamlara göre ise, ana-baba bir kız kardeş, cedd-i sahih ile sakıt olmaz.)

Misaller:

M.
1 sümün

zevce (= karı)
7 baki

ibn

sakıt
eşele:   8

uht lehümâ

(= oğul) (= ana-baba bir kız kardeş)

M.
1 rubu'
3 baki

sakıt
zevç                ibnü'1-ibn            uht lehümâ

(= koca)      (= oğlun oğlu)      (= ana-baba bir

kız kardeş)
eşele:  4
Malın hepsi bunun (bi'1-ittifak)

sakıt

M.

eşele:

eb           uht lehümâ

(= baba)    (= ana-baba bir kız kardeş)

Malın hepsi bunun (İmânvı A'zam'a göre)

uht lehümâ

sakıt   '

M.

eşele:

Ebü'l-eb           uht lehümâ                uht lehümâ
(= babanın babası)    (= ana-baba bir kız kardeş) [26]