Üçüncü sınıf, üç nevidir.

Birincisi: Kardeşlerin kızları ve bacıların evlâdıdır. İkincisi: BaDa bir kız kardeşlerin kızları ve onların evlâdıdır.

Üçüncüsü: Ana bir kardeş ve kız kardeşlerin evlâdıdır.

Şayet birinci veya ikinci neviden olurlarsa; ve yakınlıkta dere­cede müsavi iseler birinci sımf gibidir. Eğer bu hususta ihtilaf eder­lerse müsavi olmazlarsa İmâm Ebû Yûsuf (R. A.)'e göre bedenlerine itibar olunun İmâra Moh&mmed (R.A.)'e göre ise, bedenlerine ve asılların va­sıflarına itibar edilir. el-İhtiylr Şerhu'I-Muhtâr'da da böyledir.

Bunun misâli: Kız kardeşin kızı, kız kardeşin kızının kızın­dan daha evlâdır. (= müreccehtir). Çünkü o, ölene daha yakındır.

Kardeşin oğlunun kızı, kardeşin kızının kızından daha evlâdır. Çünkü o, varisin çocuğudur.

Kız kardeşin kızı ile, kız kardeşin oğlu ikili birli vâris olurlar. Yâni terike, aralarında, lizzekeri mislü hazzıl ünseyeyn taksim ediiir.

Kardeşin oğlunun kızı ve kardeşin kızının oğlu ve kizkarde-şin kızının kızı, İmâm Ebft Yûsuf (R.A.)'a göre bedenlerine göre itiba­ra alınırlar. Yâni adedi rüuslanna (sayılarına) göre taksim yapılır. İmâm Muhsmmed (R.A.)'e göre malın beşte birisi kız kardeşin kızının kızma verilir; beşte dördün üçte ikisi, kız kardeşin kızının oğluna ve­rilir; beşte dördün üçte biri de, kızkardeşin oğlunun kızına verilir.

Bu durumun şeması:

kardeşi

® Ali öldü

Bacısı

oğlu

®

kızı

kızı

kızı

oğlu
İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)'a göre:         1            2               1
İmâm Muhammed (R.A.)'a göre    20/60      40/60    1/5 = 15/75

Baba ana bir kız kardeşin oğlu ve baba ana bir kardeşin kızı kalsa, işte burda İmâm Ebu Yûsuf (R.A.) aded-i rüûsüne (sayılarına) itibar eder; usûle itibar etmez. İmâm Muhammed (R.A.)'e göre ise, malın üçte biri ana-baba bir kardeşinin klanındır; üçte ikisi ise, ana-baba bir kız kardeşinin oğlunundur.

Baba bir kız kardeşler ve erkek kardeşlerin eviâdı hakkındaki söz, —birinci fırka bulunmadığı zaman— aynen onlar hakkındaki söz gibidir. Hızânetü'l-Müflîn'de de böyledir.

Üçüncü neviden olurlarsa, artık mal, asılları itibâriylede er­kekleri kadınları arasında müsavidir. Bunda hilaf yoktur. İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)'tan gelen Şaz bir rivayette "o da lizzekeri mislü hazzil ünseyeyndir." denilmiştir..

Bu nevilerden dereceleri müsavi vârisler bulunursa; ölene ya­kın olan tercih edilir.

İmâm Ebû Yûsuf (R.A.), şöyle buyurmuştur: Onlardan baba ana bir olan evlâdır; sonra da baba bir olanı evlâdır; sonra da ana bir olanı evlâdır.

İmâm Muhammed (R.A.)'e göre, mal, onlara usûllerine göre tak­sim olunur. Her aslın nasibi fer'ine intikal eder. Misâli: Üç tane kız kardeş kızları, müteferrik olsalar; yâni biri ana-baba bir kız karde­şin kızı, biri Baba bir kız kardeşin kızı, biri de ana bir kız kardeşin kızı olsalar, İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)'a göre, malın tamamı baba-ana bir olan kız kardeşin kızına verilir.

İmâm Muhammed (R.A.)'e göre, ana-baba hu kız kardeşin kızına beş­te üç, baba bir kız kardeşin kızına beşte bir, ana bir kız kardeşin kı­zına da beşte bir —usûl itibariyle farz ve red olarak— verilir.

Üç adet, müteferrik kardeşlerin kızları bulunursa; İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)a göre, malın tamamı, ana-baba bir kardeşin kızının olur.

İmâm Muhammed (R.A.)'e göre, ana bir kız kardeşin kızına altı­da biri verilir; kalanı da, ana-baba bir olan öz kardeşinin kızma verilir.

Baba bir kız kardeşin kızı ile ana bir kız kardeşin kızı mîrascı olarak bulunduklarında, İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)'a göre, malın tama­mı öncekinin olur. Çünkü, o daha kavidir.İmâm Muhammed (R.A.)'e göre önceki için dörtte üç hisse vardır; diğeri de dörtte biri usûl se­bebiyle —farz ve red itibariyle— alır.

Ana-baba bir kız kardeşin iki oğiu; ana bir kızkardeşin de bir kızı olsa; İmâm Ebû Yûsuf (R.A.)'e göre, kız kardeşin oğullan, iki kız gibidirler ve mal, aralarında beşde birli taksim edilir.
Bunların evlâdı da asılları gibidir. Derecede müsavi olsalar bile, ölene yakın oJan daha evlâdır. Meselâ: Ana bir kardeşin oğlu­nun oğlu ve ana-baba bir kardeşin kızının Oğlu ve baba bir kardeşin oğlunun kızı mîrascı olarak bulunursa, malın tamamı vâris oima yö­nünden ölene yakın olduğu için kızın olur. el-İhtiyâr Şerhu'l-Muhtâr'da da böyledir. [78]