Ziraat Ortaklığının Tevsiki İle İlgili Başka Bir Örnek
Bir adama, arazi sahibi tarafından zirâat arazisi ve tohumu aynen verilse, bu, şöyle yazılır: Filan şahıs, filan ziraatçıya, müzârara yoluyla, arazisinin tamamım verdi. Bu arazi zirâata elverişlidir. Ve bu yer, verenin mülküdür. Haklan onundur ve onun elindedir. Yeri filan köydedir. Hududu şu şudur. Bütün haklan onundur. Tohumunu da bizatihi arazi sahibi, şu Kadar kür temizlenmiş, beyaz, yeni sulu yer buğdayı ve şu kadar ölçek olarak vermiştir. Bunları, üç sene, birbiri ardınca, şu ayın şu gününden, şu ayın şu gününe kadar, sahih müzâraa olarak verdi. Onda fesad yoktur. Muhayyerlik de yoktur. Müvâada'da yoktur. Ziraatçı, zikredilen tohumu, zikredilen araziye ekecektir. Bizzat kendisi ve ücretlileri, avenesi, öküzleri, âlet ve edevatı ile isteği şekilde çalışacak, Allah'ın çıkaracağı şeyin tamamından, buğdayından, samanından veren ile alan arasında yarı yarıya veya üçte birli, (ittifaklarına göre) taksim edilecektir. Her iki taraf da, bunu sahih bir kabul ile kabul eylemişlerdir.*
Ziraatçı, söylenen yerleri ve tohumu, tamamen teslim almıştır ve alışı, sahih bir alıştır. Veren de sahih bir verişle teslim eylemiştir. Ve müzâraa meclisinden, her şey tamamlandıkdan sonra kalkıp ayrılmışlardır.
Tazminatı gerektiren bir hal otursa, veren, alana ödetecektir.
Daha sağlam olmasını isterlerse; hâkime müracaat ederek, bunu hükme bağlatırlar. Müslüman bir hakim, bu ortaklığın sıhhatına hükmeder.
Her ikisi de nefislerine karşı şahit edinirler ve yazı tamamlanır.
Durumun, vesikada açıklanmasını söyledik; çünkü, eğer onlar susarlarsa, tohum sahibi belli olmaz.
Şayet tohumun ikisinin arasından olmasını şart koşarlarsa, şartları gibi olur,
Zahirü'r-rivâye'de böyledir.
Bundan dolayı şayet bir kimse, arazisini, ona, şu kadar sene ağaç dikmek üzere, başka birine verir ve ağaçlara ve çıkacak olan diğer şeylere yarı yarıya ortak olurlarsa, işte bu caizdir. Bu durumda dikilen ağaçiar, dikenindir; meyvelerine ortaktırlar. Bu işe bir vakit tayini gerekir ve o vakit, tamam olunca; o ağaçların sökülmesi söylenir.
Şayet tohum ayn değil ise, onu verenin reyi geçerlidir, O takdirde, "tohumla beraber..." diye yazılmaz. "Ziraat için, araziyi ziraatçıya verdi." diye yazılır.
"O yeri, ziraatçı teslim aldı." diye yazılırken "tohumu da beraber aldı." diye yazılmaz.
Eğer tohum, aynın "gayrisi ise, bu durumda rey ziraatçıya aittir. Ve bu durumda, tazminat ikisine râcidir.
Şayet arazide ziraat olgunlaşmadan, ona bir hak sahibi çıkarsa; müzâri,{ ziraatci) muhayyerdir: Dilerse onu söker ve yeri verenle aralarında taksim ederler; dilerse, hissesini o yeri verene tazmin ettirir ve ziraatın tamamı, verenin olur.
Şayet hak ziraatın dışında oiursa; "araziyi veren şahıs, ziraatçıya ecr-i misil öder ve tazminat ikisine birden râci olur. Tazminat zamanı da, her ikisi beraber tazmin ederler.'' diye yazılır. Ve yazı böylece tamamlanır. Muhıyl'te de böyledir.
Eğer arazi iki kişinin ortak olduğu bir arazi olur ve bu ortaklardan birisi, Hissesini zirâat ortaklığına vermek isterse; vekisa şöyle yazılır:
Filan şahıs, boş olan şu yerdeki hissesinin tamamını (ki hissesi, o yerin yansıdır; taksim edilmemişdir. (= muşadır...), iki senimden birisidir. Hudutları, haklan kendisine aittir.) Sahih bir müzâraa ile, üç sene arka arkaya, şu ayın başından itibaren, tohumuyla birlikte nafakası O masrafları), ücretlileri, avanesi ziraatçıya ait olmak üzere, Allah'ın çıkaracağına üçte birli (üçte biri arazi sahibine, üçte ikisi de ziraatçıya) olmak şartıyla verdi.
Ve yazı, beyan eylediğimiz gibi nihayet bulur.
Eğer, tohum ziraatci tarafından ekilmişse, ona ortak olurlar; yâni tohum ikisinin arasından olur. Tohum arazi sahibinden ise, o zaman, müzâraa fâsiddir. Çıkan mahsul tohum sahibinin olur. Âmile (- çalışana) ecr-i misil vardır.
Bir kimse, bir yerini, bir seneliğine, belirli bir ücretle icara verir; sonra da o yeri, o şahsa zirâat için verir ve tohumu icara veren tarafından olursa; bu caiz olmaz. Şayet tohum müste'cir tarafından olursa, caiz olur. [132]
Ziraatçı, söylenen yerleri ve tohumu, tamamen teslim almıştır ve alışı, sahih bir alıştır. Veren de sahih bir verişle teslim eylemiştir. Ve müzâraa meclisinden, her şey tamamlandıkdan sonra kalkıp ayrılmışlardır.
Tazminatı gerektiren bir hal otursa, veren, alana ödetecektir.
Daha sağlam olmasını isterlerse; hâkime müracaat ederek, bunu hükme bağlatırlar. Müslüman bir hakim, bu ortaklığın sıhhatına hükmeder.
Her ikisi de nefislerine karşı şahit edinirler ve yazı tamamlanır.
Durumun, vesikada açıklanmasını söyledik; çünkü, eğer onlar susarlarsa, tohum sahibi belli olmaz.
Şayet tohumun ikisinin arasından olmasını şart koşarlarsa, şartları gibi olur,
Zahirü'r-rivâye'de böyledir.
Bundan dolayı şayet bir kimse, arazisini, ona, şu kadar sene ağaç dikmek üzere, başka birine verir ve ağaçlara ve çıkacak olan diğer şeylere yarı yarıya ortak olurlarsa, işte bu caizdir. Bu durumda dikilen ağaçiar, dikenindir; meyvelerine ortaktırlar. Bu işe bir vakit tayini gerekir ve o vakit, tamam olunca; o ağaçların sökülmesi söylenir.
Şayet tohum ayn değil ise, onu verenin reyi geçerlidir, O takdirde, "tohumla beraber..." diye yazılmaz. "Ziraat için, araziyi ziraatçıya verdi." diye yazılır.
"O yeri, ziraatçı teslim aldı." diye yazılırken "tohumu da beraber aldı." diye yazılmaz.
Eğer tohum, aynın "gayrisi ise, bu durumda rey ziraatçıya aittir. Ve bu durumda, tazminat ikisine râcidir.
Şayet arazide ziraat olgunlaşmadan, ona bir hak sahibi çıkarsa; müzâri,{ ziraatci) muhayyerdir: Dilerse onu söker ve yeri verenle aralarında taksim ederler; dilerse, hissesini o yeri verene tazmin ettirir ve ziraatın tamamı, verenin olur.
Şayet hak ziraatın dışında oiursa; "araziyi veren şahıs, ziraatçıya ecr-i misil öder ve tazminat ikisine birden râci olur. Tazminat zamanı da, her ikisi beraber tazmin ederler.'' diye yazılır. Ve yazı böylece tamamlanır. Muhıyl'te de böyledir.
Eğer arazi iki kişinin ortak olduğu bir arazi olur ve bu ortaklardan birisi, Hissesini zirâat ortaklığına vermek isterse; vekisa şöyle yazılır:
Filan şahıs, boş olan şu yerdeki hissesinin tamamını (ki hissesi, o yerin yansıdır; taksim edilmemişdir. (= muşadır...), iki senimden birisidir. Hudutları, haklan kendisine aittir.) Sahih bir müzâraa ile, üç sene arka arkaya, şu ayın başından itibaren, tohumuyla birlikte nafakası O masrafları), ücretlileri, avanesi ziraatçıya ait olmak üzere, Allah'ın çıkaracağına üçte birli (üçte biri arazi sahibine, üçte ikisi de ziraatçıya) olmak şartıyla verdi.
Ve yazı, beyan eylediğimiz gibi nihayet bulur.
Eğer, tohum ziraatci tarafından ekilmişse, ona ortak olurlar; yâni tohum ikisinin arasından olur. Tohum arazi sahibinden ise, o zaman, müzâraa fâsiddir. Çıkan mahsul tohum sahibinin olur. Âmile (- çalışana) ecr-i misil vardır.
Bir kimse, bir yerini, bir seneliğine, belirli bir ücretle icara verir; sonra da o yeri, o şahsa zirâat için verir ve tohumu icara veren tarafından olursa; bu caiz olmaz. Şayet tohum müste'cir tarafından olursa, caiz olur. [132]
Konular
- Yiyecek Ve Giyecek Karşiliğinda Hür Bir Şahsi İcarlama İşlemince Yapılacak Senet
- Süt Anne İcarlama Akdinde Yazılacak Şeyler
- Bir Küçüğe San'at Öğretmesi İçin Bir Öğretici Karlama Akdi Senedinin Yapılması
- Süt Anne Ve Öğretmen İcarlama Akdi
- Yük Taşımak İçin Eşek Kiralama İşleminde Kaydedilecek Hususlar
- Yük Taşıtmak İçin Belirli Develerin İcarlanması İşleminin Kaydedilmesi
- Yük Taşımak İçin Gemi İcarlamak Ve Gemide Yük Kabul Etmek İşleminin Kaydedilmesi
- Taraflardan Birinin, İcâre Vesikası Yazılmasını İstemesi
- Bir Vakfın Mütevellisinden Yer İcarlama İle İlgili Yazışma
- Husûsî Bir Kanal Üzerinde Bulunan Bir Değirmenin İcarlamasında Akdin Yazılma Şekli
- Buzluk İcarlama Akdinde Yazılacak Hususlar
- Aslı Vakfolunmuş Bulunan Bir Yerin İcâre Akdinin Yazılmasında Dikkat Edilecek Hususlar
- İcare Akdinin Feshedilmesi Nasıl Kaydedilir
- Terzilik Gibi San'at Ve İşlerde Usta İcarlama Akdinin Yazılması
- Mukataanın, Müste'cirin Yeri İçin Olması
- Ziraat Ortaklığının Tevsiki İle İlgili Başka Bir Örnek
- Muamele İşleminin Tevsiki
- Muamele İşleminin Kayda Geçirilmesi
- 13- ŞİRKETLERLE İLGİLİ YAZİLARDA BULUNMASİ ŞART OLAN HUSUSLAR
- Vücûd Şirketinin Tevsik Edilmesi
- Tekabül Şirketinin Tevsik Edilmesi
- Ortaklığın Feshedilmesinin Tevsiki
- 14- VEKÂLETLERLE İLGİLİ YAZILARDA BULUNMASI ŞART OLAN HUSUSLAR SATIŞ İÇİN UMÛMÎ VEKÂLET:
- Alış - Veriş İçin Umumî Vekâlet
- Umumî Vekâletname İçin Başka Bir Örnek
- Nikâh Vekâleti İle İlgili Bir Örnek
- Diğer Şahısları Da Da'vâ Etmek Hususunda Vekâlet-Nâme Örneği
- Davaya Vekâlet Hakkında Başka Bir Önrek
- Bir Verin Satışı Hususundaki Vekâletin Tevsiki
- Emlâki Koruma Hususunda Vekalet