IX. Şart
114. Mesele Zeyd "eğer zevcim Hinde simden geru cima' edersem, benden üç talâk boş olsun" dedikten sonra cima' etmeden bâin talâk boşayıp ba'd-el-iddet nikâhlansa sahih olur mu?
Elcevap: Hâdır buna çare yoktur. [130]
115. Mesele Zeydin kızı Hindi Amr nikahlandıktan sonra, mezbur Amr "eğer Hind-i mezbûreyi kabul edersem benim anam ve hemşirem olsun" dese şer'an mabeynlerinde tefrik lâzım olur mu?
Elcevap: Bu sözden hergiz niyet eylemediyse nesne lâzım olmaz, eğer talâk niyet ettiyse zihâr olur, ya bir esir azad eyleye, kadir değil ise altmış gün mütetâbvan oruç tuta, kadir değil ise altmış miskin doyura [131]
116. Mesele Zeyd, kızı Hindi Amra namzed ettikten sonra, "al" dediği mukabelede "bu günden sonra Hindi alırsam, anam kızım kardeşim olsun" dese Hindin yine Amra nikâhı sahih olur mu?
Elcevap: İhtiyaten iki defa nikâh olmak gerektir, meclis-i vâhidde olur ise caizdir. [132]
117. Mesele Zeyd "Anın dört çeyrek edip kati etmez isem, avretim üç talâk boş olsun" dese, Amrı kati etmeğe kadir olmadığı takdirce şer'an avreti boş olur mu?
Elcevap: Âdeti bu ise, Zeydin ya Amn ya Hindin her hangisi evvel fevt olursa, âhir nefeste boş olur. [133]
118. Mesele Anasına ve babasına muvacehelerinde "eğer ikinizi de kati eylemezsem avretim üt talâk boş olsun" deyip Zeyd kati etmeyicek, talâk ne vakit vâki' olur?
Elcevap: Ya kendinin ya avretinin ya babasının ya anasının âhir nefeslerinde vâki' olur. [134]
Bu Surette: Avretin âhir nefesinde vukû'-i talâkın vechi nedir?
Elcevap: Mezkûrların katline zaman ta'yin etmeyicek, tâ katillerinden ye's vâki' olmayınca talâk vâki' olmaz. Niteki mel'ûnun yâ ehad-i ebeveyninin âhir-i ömründe, katilden ye's muhakkak olup hür' muhal ve hins mukarrer ve talâk vâki' olur. Avretin âhir-i hayatında dahi ye's mukarrer olup, hür' muhal ve hins mukarrer ve talâk vâki' olup, mel'un avretine vâris olmaz. [135]
119. Mesele Zeyd "Amra kızım verirsem, avretim üç talâk boş olsun" dese, hâlen vermek isteyicek, avreti boş olmadan vermeğe tarîk-i şer'i var mıdır?
Elcevap: Kendi mehmâ emken men' edip, kızı şâir akrabası vericek nesne olmaz. Avretin hâin talâk boşayıp, ba'd-el-idde kendi verse dahi nesne olmaz. [136]
120. Mesele Zeyd-i mücerred "eğer ben Hindi bizzat ve bi-l-vasıta nikâhlanıcak olursam, her aldıkça benden üç talâk boş olsun" dedikten sonra fuzûlî nikâh edip verseler, şer'an tefrik lâzım olur mu?
Elcevap: Olmaz, nikahlanmak bizzat yâhud vekil ile olan akde ıtlak olunur. [137]
121. Mesele Zeyd-i serhoş iki yakasın yırttıkta, zevci Hind "niçin böyle edersin" deyicek, Zeyd "bir daha senin gömleğin giyersem üç talâk boş ol" dese, ba'dehu keten satın alıp, Hind eğirip. Zeyd dokutma akçasın verip, Hind biçip dikip, ol gömleği Zeyd giyse, talâk-ı selâse vâki' olur mu?
Elcevap: Yakasın yırttığı gömlek bu makûle idi ise olur, izafet ednâ mülâbese için olur. "Senin mübaşeretinle hâsıl olan gömleği giyersem" demiş olur. [138]
122. Mesele Zeyd "eğer filân nesneyi edersem, her aldığım avret boş olsun ve fuzûlî dahi edersem boş olsun" dese Zeyd nikâhla avret almak caiz olur mu?
Elcevap: İki baştan fuzûlî nikâh olunup avret kabul etmeden Zeyd kabul edip avret sonra kabul edicek nesne olmaz. [139]
123. Mesele İki avreti olan Zeyd "eğer filân firli işlersem avretim üç talâk boş olsun" dese, ba'dehu ol fi'li işlese, iki avreti üç; talâk boş olur mu?
Elcevap: Biri olur, ta'yinde muhayyerdir. [140]
124. Mesele Zeyd Amra "bir dahi bu san'ati senin ile işlersem, avretim Hind üç talâk boş olsun" dedikten sonra, Hind talâk-i bâin verip, ba'dehu yine Amr ile işlese, geri Hindi tezevvüc eylese, sonra Amr ile işlediği takdirce talâk vaki' olur mu?
Elcevap: Ba'd-et-talâk Amr ile işlediği iddet içinde ise üç talâk boştur, hullesiz nikâh mümkün değildir. Eğer iddet tamamından sonra işledi ise andan sonra nikâh sahihtir, andan sonra işlemekle talâk vâki' olmaz. [141]
125. Mesele Zeyd tecridi hâlinde "eğer filân fi'li işlersem, alıp alacağım üç talâk boş olsun" deyip, ba'dehu ol fi'li işleyip, ba'de zamanin Zeydin haberi yok iken, Amr Hindi tezvîc edip Zeyde i'lâm ettikte, Zeyd sükût edip, amma Hinde bir mikdar meta' gönderse, akid sahih olup Hindi tasarruf kadir olur mu?
Elcevap: Olur, mehrin gönderdi ise. [142]
126. Mesele Zeyd zevci Hinde "eğer seninle bir döşeğe girip yatarsam üç talâk benden boş ol" dediğinden sonra. Zeyd Hindi bir döşeğe girmeden halı üzerinde yahud minder üzerinde etmekle, Hind Zeydden üç talâk boş olur mu?
Elcevap: Olmaz, ebedî döşeğe girmemek gerektir. [143]
127. Mesele Hind "zevcim Zeyd ile bir döşeğe yatarsam, babam Amr ile zina etmiş olayım" dese ba'dehu geldikte Hind ne eylesin?
Elcevap: İstiğfâr-ı kesîr eylesin. [144]
Konular
- A. Metne Esas Alınan Nüshalar:
- (A) Nüshası:
- (B) Nüshası:
- B. İstanbul Kütüphanelerinde Bulunan Ve Ebussu'ûd Efeudi'ye Ait Fetvaları İhtiva Eden Mecmualardan
- V- METNİN TERTİBİ
- VI- METNİN TESBİTÎ VE NEŞRİ HAKKINDA NOTLAR
- 1- AİLE
- I. Çocuk Ve Neseb
- II. Ağırlık Ve Ergenlik
- III. Nikâh
- IV. Şartlı Nikâh
- V. Mehir
- VI. Talâk
- VII. Hal'
- VIII. Îddet
- IX. Şart
- X. Hülle
- XI. Aile Hayatı
- 2- İBÂDETLER
- I. Namaz
- II. Oruç
- III. Zekât
- IV. Hac
- V. Kurban
- VI. Nezir
- 3- DİNÎ VAZİFELİLER
- I. İmam Hatîb Ve Nâib
- II. Müezzin
- 4- DİNÎ MÜESSESELER
- I. Cami', Mescid Ve Musalla