V- METNİN TERTİBİ
Metnin tertibinde, fetâvâ mecmuaları nın klâsik tertip tarzı dikkate alınmamıştır. Bu mecmualar, kâdîlere birer müracaat kitabı olarak tertip olunduklarından içlerindeki fetvalar dinî ve hukukî bir sıraya göre toplanmışlardır. Meselâ namaza (kitab-üs salât), nikâha (kitab-ün nikâh), hırsızlığa (kitab-üs sirka) dair fetvalar ayrı fasıllarda (kitaplar) bulunmaktadırlar.[6]
Bizim maksadımız ise, dînî veya hukukî bir Mesele sorulurken, fetvada beliren içtimaî bir özelliği yakalamak ve bunlardan faydalanarak, o devrin hususiyetlerini tesbite çalışmaktır.
Bu sebeple fetva kitaplarının klâsik tertibi burada tamamen bozulmuştur. Kitabımızın tasnifinde sadece, fetvaların temas ettikleri içtimâi özellikler dikkate alınmıştır.
Çalışma sırasında, önce fetvalar okunup aradığımız özelliği belirtenler fişlenmiş, sonra da ayni özelliğe dair olanlar bir araya getirilmiştir.
Fetvalarda, cemiyetimizin hangi meselelerine dair özellikler bulduğumuz, kitabın İçindekiler ve İndeks kısımlarında görülmektedir.
Bambaşka bir kasıtla verilen ve toplanan fetvaların her biri ekseriya birkaç içtimaî hususiyete de ışık tutmakla beraber, bu temas çok defa pek hafif olmaktadır. Öyle ki bazan, bir hususun iyice tesbit olunabilmesi için, bilgimizi azar azar tamamlayan belki yüz kadar fetvayı derlemek îcab edecektir.
Bu sebeble iyi bir netice alabilmek, hayat Meselelerine temas eden onbinlerce fetvanın seçilip işlenmesini gerektiriyor. Ayrıca, etraflı bir fıkıh, tarih ve halkiyat bilgisine de ihtiyaç vardır. Ancak bu halde bile, devrin, tarihleri, kâdî sicilleri ve diğer kayıtları ile birlikte mütâla'a olunmadığı takdirde bu gibi tetkiklerin eksik kalacağından şüphe yoktur.
Konular
- A. Fetva ve Müfti:
- B. Fetvanın Ehemmiyeti:
- C. Fetvanın şekli:
- D. Fetvanın Devrin İçtimaî Özelliklerini Göstermesi Bakımından, Değeri:
- II- ŞEYHÜLİSIAMLIK MÜESSESESİ
- III EBÜSSUÜD EFENDİ
- A. Ebussu'ûd Efendi Devrine Kadarki Osmanlı Pâdişâhları:
- B. Ebussu'ûd Efendi'ye Kadarki Şeyhülislâmlar:
- C. Ebussu'ûd Efendinin Hayatı:
- D. Şahsiyeti:
- IV- MECMU'A-Î FETAVÂ NÜSHALARI
- A. Metne Esas Alınan Nüshalar:
- (A) Nüshası:
- (B) Nüshası:
- B. İstanbul Kütüphanelerinde Bulunan Ve Ebussu'ûd Efeudi'ye Ait Fetvaları İhtiva Eden Mecmualardan
- V- METNİN TERTİBİ
- VI- METNİN TESBİTÎ VE NEŞRİ HAKKINDA NOTLAR
- 1- AİLE
- I. Çocuk Ve Neseb
- II. Ağırlık Ve Ergenlik
- III. Nikâh
- IV. Şartlı Nikâh
- V. Mehir
- VI. Talâk
- VII. Hal'
- VIII. Îddet
- IX. Şart
- X. Hülle
- XI. Aile Hayatı
- 2- İBÂDETLER