I. Çocuk Ve Neseb


1. Mes’ele Zeydin bulûğuna kaç yaşında olmakla hükm olunur?

Elcevap: İkrâr ederse on ikisin tamam edicek olunur, eylemezse on sekizin tamam edicek değin olunmaz. [8]
2. Mes’ele Nisada ibtidâ-i hadd-i bulûğ nerdendir?

Elcevap: İkrar edicek, on ikisin tamam ettikte bâligadır. [9]
3. Mes’ele İnâsdan olanların bulûğuna kaç yaşın tamam etmek­le hükm olunur?

Elcevap: On yedi yaşın tamam etmekle olunur. [10]
4. Mes’ele Zeydin mutallâkası Hind, Zeydden olan veled-i sagîrini kâdîye varıp nafaka takdir ettirse Zeyd kabul etmeyip veledi Hindden hizâneden müstağni değil iken almağa kadir olur mu?

Elcevap: Olmaz. [11]
5. Mes’ele Hind takdir ettirdiği akçayı ba'de zamanin taleb ettikte Zeyd te'allül edip vermeyicek, Zeydi habs ettirmeye şer'an kadire olur mu?

Elcevap: Olur, sagîrin helakine müeddîdir veled-i kebîr gibi değildir. [12]
6. Mes’ele Müddet-i hizâne kız çocuklarda şer'an ne zamana de­ğindir beyan buyurular?

Elcevap: Hizâneden müstağniye olucak dahi âdet-i nisayı ta'um için bir miktar almamak evlâdır, meğer müştemit ola. [13]
7. Mes’ele Zeyd-i ma'sûmun müte'ehhil olan kardeşi Amr ile ammi olan Bekr olsa, şer'an hakk-i hizâne kangısınındır?

Elcevap: Erin Mzânesi olmaz hakk-i terbiyet kardeşinindir. [14]
8. Mes’ele Hind-i sagirenin hakk-i hizânesi ebesi Zeynebin olup, Hind on yaşma girdikte babası Zeyd, Hindi Zeynebin elinden al­mağa şer'an kadir olur mu?

Elcevap: Müştehat olup Zeyneb zabtına kadir ölmayıcak olur. [15]
9. Mes’ele Zeyd-i müteveffanın zevci Hind, ecnebiden Amra nikâhla vardıkta, Zeydin sagir oğlu Bekri Zeydin anası mı alır yoksa Hindin anası mı alır?

Elcevap: Hindin anası alır. [16]
10. Mes’ele Zeyd-i müteveffanın oğlu Amr-i sagirin hakk-i hizânesi Hindin olup beslerken, Bekr-i ecnebiye vardıkta, hakk-i hizâne Hindin anası Zeynebin olup Amra takdir olunan nafakayı alıp, geri Hinde verip, Hind "aldım" dedikte verese kabul etme­yip, Zeynebe "Hinde verdiğini isbat eyle" deyu "yemin eyle" de­meğe kadir olur mu?

Elcevap: Hakk-i hizâne Hindin olmayıcak, Artırın nafakası­nı Hind almak meşru' değildir. [17]
11. Mes’ele Hind fevt oldukta, üç yaşında oğlu Zeyd ve dokuz yaşında kızı Zeynebi, mezkurların babaları Amrdan, Hindin ana­sı Hatice alıp nafaka takdir ettirip nafaka-i mezbûre ile besle­meğe kadir olur mu?

Elcevap: Olur, müştehat ise Zeynebi alamaz. [18]
12. Mes’ele Zeydin zevcesi Hind-i mutallaka, Zeyd-i mezburdan yedi yaşında kızı Zeynebe yevmî ikişer akça takdir ettirip, Zeyd' kadir olmayıcak, anası Hatice nafakasız beslerim der iken al­mağa kadire olur mu?

Elcevap: Müştehat ise Zeyd alır. [19]
13. Mes’ele Zeyd zevci Hinde talâk verip, ahar vilâyette sâkin-olup, Hindden olan oğlu Amr-i sagîr dokuz yaşına girip hakk-i hizâne sakıt oldukta, Zeydin marifeti yok iken kardeşi Bekr "kar­deşim oğludur" deyu Amrı Hindden almağa kadir olur mu?

Elcevap: Olmaz. [20]
14. Mes’ele Zeyd-i müteveffanın, zevci Hindden bir yaşındaki oğlu Amr ile üç yaşındaki oğlu Bekri, Hind ile Hindin anası Haticenin elinden cebren, Zeydin babası ve kardeşleri alıp evlerine ilettiklerinde, Bekr ocağa düşüp yanıp fevt olup, Amr dahi inek sütü ile beslendiği ecilden fevt olup ölse, şer'an Zeydin babası ile kardeşlerine ne lâzım olur?

Elcevap: Ta'zîr-i şedîd lâzımdır. [21]
15. Mes’ele Zeyd memlûkesi Hind-i sagîre, Zeydin zevcesi Zey­nebi emse, Zeyd Hindi tasarruf helâl olur mu?

Elcevap: İki buçuk yaşın içinde ise olmaz. [22]
16. Mes’ele Hind, kulu Zeydi müddet-i rezâ'da emzirse, ba'dehu bey'a kadire olur mu?

Elcevap: Olur, amma lâyık değil. [23]
17. Mes’ele Zeyd Hindi tezevvüc etmek diledikte, mahallesi ahâ­lisinden ba'zı "onu zevcin Zeyneb müddet-i rezâ'da emzirdi idi, alma" deyip, Zeyd dahi "kızım ise dahi alırım" deyip alsa ne lâzım olur?

Elcevap: Emzirdiği sabit olur ise tefrik ve ta'zir-i şedîd lâ­zımdır. "Kızım ise dahi alırım" dediği hükm-i şer'i redden sâdır oldu ise kâfir olur, katli helâl olur. [24]
18. Mes’ele Zeydin zevcesi Hind, anası Zeynebin sagîr oğlu Anın emzirse, nikâha zarar var mıdır?

Elcevap: Yoktur aksi dahi caizdir. [25]
19. Mes’ele Sünnet olduğu zamanda mu'tâddan eksik kesilmiş olan Zeyd, tekrar sünnet olmak şer'an caiz olur mu?

Elcevap: Olmaz. [26]
20. Mes’ele Diyâr-ı Arabda avretleri sünnet ederler bu fi'l sün­net midir?

Elcevap: Müstehabdır. [27]
21. Mesele: Hind, kızı Zeyneb-i sagîreyi Haticeye iyalliğe verip, Hatice Zeynebi besledikten sonra, Hind Zeynebi cebr ile Haticeden almağa kadire olur mu?

Elcevap: Olur, amma Haticenin hatırın ri'âyet etmek ge­rektir. [28]
22. Mes’ele Zeyd, oğlu Amr-i sagîri fakır olduğu ecilden iyal­liğe verip "her ne harcedersen ba'de zamanin ben vereyim" de­yip, Bekr Amrı altı yıl besledikten sonra, Zeyd Amrı almak is­tedikten, Bekr dahi harcım Zeydden ger'an almağa kadir olur mu?

Elcevap: Miktarını isbât edicek alır. [29]
23. Mes’ele Zeyd sagîre kızı Hinde, cihaz deyu ba'zı nesne ediverip, hibe ve teslim etmeden Zeyd-i mezbur fevt olsa, verese-i Zeyd zikr olunan cihazı taksime kadir olurlar mı?

Elcevap: Olmazlar, sagîre olucak teslim lâzım değildir. He­men ana edivermek kifayet eder, onuncun kendi kabz etmiş olur. [30]
24. Mes’ele Zeyd yabanda bulduğu oğlana infak etmeyip kâdîye vermek istedikte, kâdî "yabanda bulduğuna beyyine ikâmet eyle" deyip Zeyd dahi eylese, kâdî oğlanı ibkâ etmeğe şer'an ka­dir olur mu?

Elcevap: Yabanda buldukta almakla hıfzını iltizam etmiş­tir, kâdî muhayyerdir, amma evlâ budur ki, aczi ma'lûm olucak alıp âhara vere, sonra geri talep eder, kezâlik dilerse alır Zeyde verir dilerse sonrakide ibkâ eder. [31]
25. Mes’ele Zeyd sıhhatinde mevlidinden mechûl-ün-neseb olan kulu Amra "oğlumdur" deyip bu ikrar üzerine fevt olsa, Zeydin Amr misilli oğlu olmak kabil olmakla, Zeydin oğlu Bekr var iken, Amr dahi Zeyde vâris olur mu?

Elcevap: Amrın mevlidinde mechül-ün-neseb idüğü beyyine ile sabit olursa olur, ve illâ olmaz. [32]
26. Mes’ele Dâr-ı harbde esîr olan Zeyd halâs olup dâr-ı İslâma geldikte, Amra "babamsın" deyicek, Amr da Zeyde "oğlumsun". Bu vech üzerine birkaç yıl geçtikten sonra Zeyd kavlinden rücû' edip Amra "babam değilsin" deyicek, Amr "oğlum değil­sin" deyip, kavilleri sicil olunduktan sonra fevt olucak, oğulları ile Zeyd dahi vâris olur mu?

Elcevap: Ahar kimsenin oğlu olup Amrın değil idüğü ta­mam zahir olmağın kavillerinden rücû' etmiş değil ise olur. [33]
27. Mes’ele Zeyd Amra tezevvüç ettiği cariyesi Hindden olan Bekr, Zeyd-i mezbur fevt oldukta, "ben Zeydin sulbü oğluyum" deyu da'va edip, beyyine ikâmet eylese, müteveffâ-i mezbûrun vâ­risleri dahi "raezbûr Amra tezviç olunduktan sonra olup, Amrın oğlu idüğüne" beyyine ikamet eyleseler, Zeyd-i mezbur hâl-i sıh­hatinde meclis-i hâkimde "Bekr benden değildir" deyu selb-i neseb dahi etmiş olsa kangısı evlâdır?

Elcevap: Verese beyyinesi evlâdır. Zeyd, Bekr Amrın oğlu idüğüne bir defa ikrar etti ise sonra "bendendir" deyu ikrar ve da'vet ettiğine beyyine-i âdile bulunsa dahi asla istimâ' olunmaz. [34]

Cevâbülâhar: Hind Amrın nikâhında iken doğduğun, yahud Zeydin "veled-i mezbur Amrdandır" dediğin isbat edicek, Zeyd sonradan (veled-i mezbur bendendir" dediğine asla i'tibar olun­maz. Veled-i mezbur Zeydin andan sonra "bendendir" dediğin is­bat ederse dahi lağvdır. [35]
28. Mes’ele Zeyd zevcesi Hindle, nikâhlanmazdan evvel olan ettikleri zinadan hâsıl olan veled, Zeydle Hinde vâris olur mu?

Elcevap: Hinde vâris olur Zeyde olmaz. [36]
29. Mes’ele Zeyd zevci Hindin, ahar ile zinadan veledi olsa, mezkûr veled ahardan idüğü mukarrer iken Zeyd fevt olucak Zeyde vâris olur mu?

Elcevap: Li'ân edişip veled anasına ilhak olunmayıcak mu­karrer olmaz, öyle oldu ise vâris olamaz. [37]


Eser: Ebu Suud Fetvaları

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Ebu Suud Fetvaları

 

Son eklenen ruyalar

Sitemizde yer alan soruların cevapları özenle islami eserlerden seçilerek yazılmaktadır.
..