Rehin Hakkında, Adalete Elverişli Olan Ve Olmayan Kimseler
Bir efendinin, izinli kölesinin rehnine yed-i adi olması sahih olmaz. Hatta, izinli köle, efendisinin yanına bir şeyi rehin bırakırsa; bu rehin caiz olmaz. Bu durumda, o kölenin üzerinde, borç bulunup bulunmaması da müsavidir.
Bir köleye, efendisi rehin verebilir.
Hatta, efendisi, bir adamın, izinli kölesinin yanma rehin koymasını istese; bu köle elverişli olur.
Bir mükâtebin rehni hakkkinda, efendisi adle elverişlidir. Mükâteb de efendisinin rehni hakkında, adle elverişlidir. Kefil olunan şahıs, kefilinin rehnine elverişli değildir.
Keza, kefil de, kefili olduğu şahsın rehni hakkında, adle elverişli değildir.
Müfâvade ortalarından birisi, diğerinin rehni hakkında adle elverişli değiidir.
Keza, inan ortaklarından birisi de, ticâret borcu için rehin bırakmaya elverişli değildir.
Eğer ticaret malının haricinde olan borç için rehin bırakırsa» o zaman caizdir. Çünkü bu hususta, birbirine yabancı gibidirler. Birinin elinde olan diğerinin elinde imiş gibi olmaz.
Mal sahibi, müdârip hakkında adle elverişli değildir.
Müdârip de mal sahibi hakkında yed-i adi olmaya elverişli değildir.
Baba, küçük çocuğu için satın aldığı şeyin karşılığı için, rehin vermeye elverişli değildir.
Şayet çocuk için bir şey satın alır ve satın aldığına bedel, kendi nef-sî malından rehin verirse; işte bu satın alış caiz olur; rehin ise bâtıldır.
Rehin veren, rehin hakkında elverişli olur mu?
Şayet rehin alan, ondan rehni teslim almaz ise, rehne elverişli olmaz. Eğer akid zamanı şart koşarsa, caiz olur. Eğer rehin alan, rehni teslim aldıktan sonra onu, rehin verenin yanına koyarsa; onun satışı caiz olur. Bedü'de de böyledir.
Eğer adi sahibi, aklı yetmeyen bir çocuk olur; rehin de onun yanına konulursa; bu caiz olmaz. Ve o, rehin olmaz.
Şayet, bu çocuk büyüyüp, akıllı olur ve rehni satarsa; satışı caiz olur. Eğer rehin bırakan, onu satışa yetkili kıldı ise satışı caiz olur. Hassaf, "bunun, İmimeyn'in kavli olduğunu*' söylemiştir. İmâm Ebû Hanîfe (R.A.) ise:"Büluğa eriştikten sonra da, onun satışı caiz olmaz.*' buyurmuştur.
Eğer sâhibü'1-adl, zimmî veya harbi yahut müste'men olur; rehin veren ve alan da müslüman veya zımmî olurlarsa; işte bu caizdir. Çünkü müste'men zımmî ve müslim yerindedir. O da şer'an muteber el sahibidir. Satışa izin verilince satışı geçerlidir. Şayet harbî dirhemlere kavuşursa; onu satabilir. Eğer dâr-ı harbe dönerse, satışa vekâleti üzerinde kalır.
Eğer harbî, dâr-i harbe gider ve rehin veren ve alan ve adi sahibi, zimmî veya güvenceli harbî olur, dâr-i İslâm'da da ikâmet ederse; onun rehini satma hakkı vardır. Mebsût'ta da böyledir.
En doğrusunu bilen Allahu Teâlâ'dır. [12]
Bir köleye, efendisi rehin verebilir.
Hatta, efendisi, bir adamın, izinli kölesinin yanma rehin koymasını istese; bu köle elverişli olur.
Bir mükâtebin rehni hakkkinda, efendisi adle elverişlidir. Mükâteb de efendisinin rehni hakkında, adle elverişlidir. Kefil olunan şahıs, kefilinin rehnine elverişli değildir.
Keza, kefil de, kefili olduğu şahsın rehni hakkında, adle elverişli değildir.
Müfâvade ortalarından birisi, diğerinin rehni hakkında adle elverişli değiidir.
Keza, inan ortaklarından birisi de, ticâret borcu için rehin bırakmaya elverişli değildir.
Eğer ticaret malının haricinde olan borç için rehin bırakırsa» o zaman caizdir. Çünkü bu hususta, birbirine yabancı gibidirler. Birinin elinde olan diğerinin elinde imiş gibi olmaz.
Mal sahibi, müdârip hakkında adle elverişli değildir.
Müdârip de mal sahibi hakkında yed-i adi olmaya elverişli değildir.
Baba, küçük çocuğu için satın aldığı şeyin karşılığı için, rehin vermeye elverişli değildir.
Şayet çocuk için bir şey satın alır ve satın aldığına bedel, kendi nef-sî malından rehin verirse; işte bu satın alış caiz olur; rehin ise bâtıldır.
Rehin veren, rehin hakkında elverişli olur mu?
Şayet rehin alan, ondan rehni teslim almaz ise, rehne elverişli olmaz. Eğer akid zamanı şart koşarsa, caiz olur. Eğer rehin alan, rehni teslim aldıktan sonra onu, rehin verenin yanına koyarsa; onun satışı caiz olur. Bedü'de de böyledir.
Eğer adi sahibi, aklı yetmeyen bir çocuk olur; rehin de onun yanına konulursa; bu caiz olmaz. Ve o, rehin olmaz.
Şayet, bu çocuk büyüyüp, akıllı olur ve rehni satarsa; satışı caiz olur. Eğer rehin bırakan, onu satışa yetkili kıldı ise satışı caiz olur. Hassaf, "bunun, İmimeyn'in kavli olduğunu*' söylemiştir. İmâm Ebû Hanîfe (R.A.) ise:"Büluğa eriştikten sonra da, onun satışı caiz olmaz.*' buyurmuştur.
Eğer sâhibü'1-adl, zimmî veya harbi yahut müste'men olur; rehin veren ve alan da müslüman veya zımmî olurlarsa; işte bu caizdir. Çünkü müste'men zımmî ve müslim yerindedir. O da şer'an muteber el sahibidir. Satışa izin verilince satışı geçerlidir. Şayet harbî dirhemlere kavuşursa; onu satabilir. Eğer dâr-ı harbe dönerse, satışa vekâleti üzerinde kalır.
Eğer harbî, dâr-i harbe gider ve rehin veren ve alan ve adi sahibi, zimmî veya güvenceli harbî olur, dâr-i İslâm'da da ikâmet ederse; onun rehini satma hakkı vardır. Mebsût'ta da böyledir.
En doğrusunu bilen Allahu Teâlâ'dır. [12]
Konular
- KITABU'R-REHN
- (REHİNLER)
- 1- RKHİN NE DEMEKTİR? RKHNİN RÜKNÜ, ŞARTLARI VE HÜKMÜ NEDİR? RK1IİN BİRAKİLMASİ CAİZ OLAN VEYA CAİZ
- 1- Rehinin Manası, Rüknü. Şartlari Ve Hükmü
- Rehin Ne Demektir:
- Rehnin Rüknü:
- Rehnin Caiz Olmasının Şartları
- Teslim Almanın Sıhhatinin Şartı
- Teslim Almanın Nevileri
- Rehnin Hükmü:
- 2- Rehin Olan Veya Rehin Olmayan Şeyler
- 3- Hangi Hallerde Rehin Bırakılır? Hangi Hallerde Rehin Bırakılmaz?
- 4- Rehin Bırakılması Caiz Olan Ve Caiz Olmayan Şeyler
- 5- Babanın Ve Vasinin Rehin Bırakması
- 2- BÎR ŞEYİ ÂDİL BİR KİMSENİN YANINA REHİN BIRAKMAK
- Rehin Hakkında, Adalete Elverişli Olan Ve Olmayan Kimseler
- 3- REHİN BIRAKILAN ŞEYİN ZAYİ OLMASI HÂLİNDE, TAZMİN EDİLİP EDİLMEYECEĞİ
- 4- REHİN BIRAKILAN ŞEYE YAPILAN MASRAFLAR
- 5- REHİN ALAN KİMSE İLE REHİN ARASINDAKİ MÜNASEBET
- 6- REHİN VEREN ŞAHSIN, VERDİĞİ REHNİ ARTIRMASI
- Rehnin Artırılmasının Çeşitleri
- 7- BORÇ ÖDENİNCE, REHNİN TESÜM EDİLMESİ
- 8- RÂHİN VEYA MÜRTEHİNİN, REHİN BIRAKILAN ŞEYDE TASARRUFU
- 9- REHİN HAKKINDA İHTİLAF VE BU HUSUSTAKİ ŞEHADET
- 10- ALTINI, ALTIN VEYA GÜMÜŞÜ, GÜMÜŞ KARŞILIĞINDA REHİN BIRAKMAK
- 11- REHİNLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ MESELELER
- Kâhinden Başka Birinin, Rehne Karşı Cinayet O Suç İşlemesi
- Kâhinin Değil Merhûnun (= Rehin Edilen Şeyin) Cinayet İşlemesi
- Bir Rehnin, Diğer Bir Rehne Karşı Cinayeti:
- 12- REHİNLE İLGİLİ DA'VALAR VE HUSÛMETLER