İktidâyı Meneden Durumlar :
Bir mescidin mahfeli [151] üzerinde namaz kılan nıusallînin, eğer o mescidin sahnmda (orta boşluğunda) boş yer bulunursa, namazı mekruh olur. Eğer sahnmda boş yer bulunmazsa mekruh olmaz.
İmâm ile ona uyan kimse arasında olan geniş yol, imâma uymayı meneder. Geniş yol, içinden araba ve yüklerle dolu kafile geçen yoldur.
Yol ile büyük nehirden her biri, mescidde bulunduklarında iktidâyı menetmez. Büyük nehir, içinde küçük gemi yüzen nehirdir. Mescidde olan geniş boşluk da iktidâyı menetmez. Hâniye'de böyle zikredilmiştir. Bir kavle göre; «Geniş yol ve büyük nehir gibi geniş boşluk da meneder.»
Yine sahrada İmâm ile Muktedî arasında tek saffa sığmak mümkün olacak kadar bir aralık iktidâyı menetmez. Sahrada üç zira' miktarı aralık olması iktidâyı meneâer, diyen de vardır. Sahralarda musalla (cebbâne) [152] Bayram Namazında mescid gibidir.
Kâdîhân (Rh.A.) : Eğer imâm, insanlar ile beraber Bayram Namazını musallada kılsa, her ne kadar safların arasında açık yer veya genişçe yer olsa da, hepsinin namazları caiz olur, demiştir. Çünkü cebbâ-ne yâni musalla insanlar için, namazın edası hakkında mescid hükmündedir.
İmâm ile muktedî arasında hâil olur ve o hâil sebebiyle imâmın durumu bir bakıma şüpheli olursa, o hâil iktidâyı meneder. Eğer o hâil sebebiyle imâmın durumu şüpheli olmazsa, iktidâyı menetmez. Ancak yer, ayrı ayrı olursa (yâni saflar bitişik olmazsa), iktidâyı meneder.
Kâdîhân (Rh.A.) demiştir ki : Eğer muktedî kendi evi Üe mescid arasında olan duvar üzerinde olsa, muktedîye İmâmın hali şüpheli olmazsa, iktidâ sahih olur. Eğer muktedî, evinin damı üzerinde dursa ve muktedînin evi de o mescide bitişik olsa, her ne kadar imâmın durumu o muktedîye şüpheli olmasa da, o muktedînin mescidde olan imâma uyması sahîh değildir. Çünkü rnescid ile muktedînin evinin damı arasında çok aralık vardır. Şu halde mekân ayrı ayrı olmuştur. Fakat mescid ile beraber olan evde ancak duvar araya girmiştir. Halbuki burada yer ayrı değildir. Yer birleşmiş olduğu vakitte iktidâ şahindir. Ancak eğer imâmın durumu, o muktedîye şüpheli olursa, iktidâ sahîh değildir.
Yine Kâdîhan (Rh.A.) demiştir ki: İmâm namazı bitirdiği zaman, Kıblenin sağ tarafına dönmesi müstehabdır. Kıblenin sağı, Kıbleye yönelenin solunun hizasında olan taraftır. Kıblenin solu, Kıbleye yönelenin sağının hizasında olan tarafdır. [153]
Konular
- Ka'de Ve Teşehhüd :
- Ka'de-İ Ahire:
- Namazda Tertib :
- Namazdan Kendi Sunu (Fiili) İle Çıkmak :
- Namazın Diğer Vâcibleri :
- Namazın Edebleri :
- İmamet Hakkında Bir Fasıl [95]
- Namazda Gizli Veya Açıkdan Okumak :
- Namazlarda Kıraatin Miktarı
- İmâma Uyan Kimsenin Kıraati :
- Cemaat :
- İmamet:
- Kadınların Îmâmeti Ve Cemâati :
- İktidâ Meselesi :
- Namazda Kadınların Erkekler İle Bir Hizada Bulunması :
- İktidâyı Meneden Durumlar :
- İktidâ Konuları İçin Ek
- Namazda Hades Babı
- Namazı Bozan Ve Namazda Mekruh Olan Şeyler Babı
- Namazı Bozan Şeyler :
- Namazda Mekruh Olan Şeyler :
- Vitr Ve Nafileler Babı
- Nafile Namazlar :
- Teravih Namazı
- Farz Namaza Yetişme (İdrâk) Babı
- Vakti Gecen Namazların Kazası Babı
- Hastanın Namazı Babı
- Hayvan Üzerinde Namaz Babı
- Gemide Namaz Babı
- Müsâfirin Namazı Babı