552. Mes’ele: Pâdişâh-ı âlem-penâh hazretleri, abd-i memlûk olan Zeydi âzâd etmeksizin ulufe ile saraydan taşra çıkardıklarında, Zeyd câriye iştira edip tasarruf etmek caiz olur mu?

Elcevap: Mümkün değildir. [592]
553. Mes’ele: Sultan-ül-müslimîn penc-yek için aldığı kullar, Sultan-ül-müslimîn izinsiz tezevvüç sahîh olur mu?

Elcevap: Olmaz. [593]
554. Mes’ele: Salih ve mütedeyyin olan me'zûna nıevlâsı te'ehhüle izin vermeyip, ve câriye alıp tasarruf etmeğe izin vermeyip, lâ­kin abd nefsi takazasından âciz olsa nice etmek gerek?

Elcevap: Mevlâsı te'ehhüle isim vermezse cebr etmek lâzım­dır, cariyeye izin vermek mümkün değildir. [594]
555. Mes’ele: Hindi azadsız kuluna nikâh caiz olur mu?

Elcevap: Olmaz. [595]
556. Mes’ele: Zeyd, kızı Hindi abd-i memlûküne nikâhlandırnıası şer'an caiz olur mu?
Elcevap: Kul Zeydin olucak olur, amma Zeyd fevt olduğu gi­bi bir miktarı Hinde intikal etmekle Hind boş olur.[596]
557. Mes’ele: Hâlen kul olup, âzâd olmayan Zeyd, hürret-ül-asl Hindi tezevvüce kadir olur mu?

Elcevap: Mevlâsı izniyle olur. [597]
558. Mes’ele: Zeydin iştira ettiği Hind ve Zeyneb cariyeler "kar­deşleriz" dediklerinden sonra, âzâd olduklarında "biz kardeşler değiliz" deyu yemin eyleseler, tasdik olunup zevc-i vâhidde cem' olmaları caiz olur mu beyan buyurula?

Elcevap: Olur, zevç yeminlerine i'tikad edicek. [598]
559. Mes’ele: Kullar mehri rakabesine müteallik olur, fevt olmak ile sakıt olur. [599]
560. Mes’ele: Zeyd, Amrın cariyesi Hindi, Amrın izniyle nikâhlansa, Zeyd fevt olucak Hind vâris olur mu? Elcevap: Olmaz, hemen mehrin alır. [600]
561. Mes’ele: Zeyd, cariyesin Amra nikâhlandırsa, cariyenin Amrdan veledi olsa Zeydin olur mu?

Elcevap: Olur. [601]
562. Mes’ele: Zeyd, Amrın azadsız ümm-i veledi olan Hindi ni­kâhla alıp, Zeydin Hindden veledi olsa, zikr olan veled hür olur mu?

Elcevap: Anası gibi olur, Amr fevt oldukta âzâd olur. [602]
563. Mes’ele: Zeyd, Hindi, kulu Amra nikâhlandırdıkta, mehr-i mu'accel deyu verdiği ariyet esbabı yine alıp, Amr fevt oldukta Hind Zeydden mehr-i mu'accel deyu verip aldığı esbabı talep edip almağa kadire olur mu?

Elcevap: Esbâb Zeydin olup, verdikte ariyet deyu vermeyip, mehr-i mu'accel deyu verirse kadiredir. [603]
564. Mes’ele: Zeydin mu'tekası Hind, Bekrin dâr-ı harbde zevci olduğu ecilden, hâlen Zeyd, Hindi Bekre vermek diledikte tecdîd-i nikâh lâzım olur mu?

Elcevap: Biri birinden müteferrik oldular ise lâzımdır, zevciyet üzere ma'an geldiler ise değildir, [604]
565. Mes’ele: Zeyd cebr ile, kulu Amra cariyesi Hindi nikâh ey­lese, Amr feshe kadir olur mu?

Elcevap: Kadir olmaz.

Elcevap: Mükâteb gibi değildir, mevlâ abdi icbâre kadirdir, amma İmam-ı A'zamdan icbara kadir olmamağa bir kavil vardır. [605]
566. Mes’ele: Zeyd, cariyesi Hindi âzâd edip nikahlandıktan son­ra, oğlu Amr "ben Hindi âzâd olmazdan evvel tasarruf eyledim" dese, Hind inkâr eylese, Ararın Hind ile adâvet-i zahiresi dahi olsa, Hind Zeyde haram olur mu?

Elcevap: Eğer vâkı'a etti ise haramdır, İhtiyat lâzımdır, ada­vete hinden dedi ise haram olmaz. [606]
567. Mes’ele: Bir vakfın kullarından Zeyd, Hind-i hurret-ül-aslı nikanlandıkta, hâkim "nikâhı sahih değildir" deyu Hindi tefrik ettikten sonra, Zeyd Hinde mehr-i mu'accel deyu verdiğini alma­ğa kadir olur mu?

Elcevap: Kadir olur, akça vakfındır. Duhûl etti ise ba'd-el-ıtk andan alır. 'Amelden kalıcak, akça alıp anınla i'tâk meşrû'dur. [607]