Rükû' :
Namazın farzlarından biri de, rükû'dur. Musallî başım eğerken, rüku' için tekbir alır. Çünkü Resûlüllah (S.A.V.), başını eğerken ve kaldırırken tekbir ahrdı.
Namaz kılan kimse rükû'da, iki elleri ile iki dizleri üzerine dayanıp parmaklarını açar. Parmaklarını açmak, ancak bu halde mendûb-dur.
Musallî, sırtını düz tutarak rükû' eder. Hattâ rükû'da sırtına su dökülse, su sırtında durmalıdır. Musallî başını yukarı kaldırmayarak
ve aşağı eğmeyerek rükû' eder. Rükû'da durur ve üç kere (Sübhâne Rabbiyel Azîm) (Pek büyük olan Rabbimi her türlü noksanlardan tenzih ederim.) diyerek teşbih eder. Üç kere teşbih, en aşağı-sıdır. Çünkü Resûlüllah (S.A.V.) :" «Her kim rükûsunda üç kere : «Sübhâne Rabbiye'1-Azîm», derse, rükûsu tamam olmuştur. Bu onun en azıdır. Her kim de, sücûdunda üç kere : «Sübhâne Rabbiye'1-A'lâ», derse secdesi tamam olmuştur. Bu da onun en azıdır.» [63] buyurmuştur.
Musallî teşbihleri üçden eksik yapsa, mekruh olur. Eğer imâma uyan, teşbihi üç kere tamam etmeden imâm başını kaldırsa, bir rivayette, muktedî üç tekbiri tamam eder. Sahîh olan kavle göre, muktedî imâma tâbi olur. Her ne kadar teşbih ziyâde de olsa, tek başına kılan için teşbihi tek olan sayıda bitirmek efdaldir. İmâm ise, cemaati usandıracak şekilde teşbihi arttırcnaz.
Sonra, namaz kılan kimse, başım rükûdan kaldırırken :
(Semiallâhu limen hamideh) (Allah kendisine hamdedenin ham-dini kabul buyurur.) der. İmâm olan bununla yetinir. [64] İmâma uyan İse, (Rabbena leke'1-hamd) (Ey Rabbimiz hamd de sana mahsustur.) sözü ile iktifa eder. [65] Çünkü ResûlüHah (S.A.V.) :
«İmâm: «Semi Allâhu limen hamideh» dediği zaman, siz; «Rabbe-nâ leke'1-hamd» deyiniz.» buyurmuştur!
Bu hadîsi şerîü Buharı ve Müslim rivayet etmişlerdir. ResûlüHah (S.A.V.); bu sözü imâm ile muktedî arasında taksim etmiştir. Taksim ise ortaklığa aykırıdır.
Muhît'de denilmiştir ki: Senanın çok olması için, imâma uyanın,
(Allâhümme Rabbena ve leke'I-hamd) (Ey Rabbimiz olan Allahu Azimüşşan, hamd sana mahsustur.) demesi efdaldir.
Denilmiştir ki: Tek başına namaz kılan kimse, imâma uyan gibidir.
Yâni (Rabbena leke'I hamd) ile yetinir. Zeylaî (Rh.A.); Ulemânın çoğu bunu kabul etmişlerdir, demiştir. Mebsût'da esah olan budur, denmiştir. Çünkü (tesmî') kendisi ile beraber olan kimseyi tahmîde teşvik etmektir. Tek başına kılanın ise, kendinden başkasını tahmîde yâni, (Rabbena leke'l hamd) demeye teşvik edecek kimse yoktur. .
Bir kavle göre; «Tek başına namaz kılan kimse tesmî' ve tahmîdin ikisini de Bir arada yapar» Bu, İmâm Hasan' (Rh.A.) m İmâm A'zam Ebû Hanîfe' (Rh.A.) den rivayetidir. Hidâye sahibi, esah kavi budur, demiştir.
Musallî, başım rükû'dan kaldırdıkdan sonra düz olarak ayakda durur. İtmi'nândan başkası sünnettir.'
İtminan : Mafsalları yerine oturuncaya kadar a'zanm sükûnet bulmasıdır. Bundan başka olan rükû tekbiri, parmakların açılması, teşbih, tahmîd, tesmî ve düz olarak ayakda durmak, Sünnetlerdir.
Ta'dîli erkândan olan rükûdaki durma «Itmi'nân» vâcîbdir. Çünkü,
o maksûd rüknün tamamlanması için meşru kılınmıştır. Rükûdan başını kaldırdıkdan sonra olan doğrulma ve iki secde arasında olan doğrulma bunun aksinedir. Bunlarda olan durma «itmi'nân» Sünnettir. Çünkü iki rek'atın arasım ayırmak için meşru olmuştur. Sözün kısası, farzı tamamlıyan Vâcibdir ve vacibi tamamlayan da Sünnettir. [66]
Namaz kılan kimse rükû'da, iki elleri ile iki dizleri üzerine dayanıp parmaklarını açar. Parmaklarını açmak, ancak bu halde mendûb-dur.
Musallî, sırtını düz tutarak rükû' eder. Hattâ rükû'da sırtına su dökülse, su sırtında durmalıdır. Musallî başını yukarı kaldırmayarak
ve aşağı eğmeyerek rükû' eder. Rükû'da durur ve üç kere (Sübhâne Rabbiyel Azîm) (Pek büyük olan Rabbimi her türlü noksanlardan tenzih ederim.) diyerek teşbih eder. Üç kere teşbih, en aşağı-sıdır. Çünkü Resûlüllah (S.A.V.) :" «Her kim rükûsunda üç kere : «Sübhâne Rabbiye'1-Azîm», derse, rükûsu tamam olmuştur. Bu onun en azıdır. Her kim de, sücûdunda üç kere : «Sübhâne Rabbiye'1-A'lâ», derse secdesi tamam olmuştur. Bu da onun en azıdır.» [63] buyurmuştur.
Musallî teşbihleri üçden eksik yapsa, mekruh olur. Eğer imâma uyan, teşbihi üç kere tamam etmeden imâm başını kaldırsa, bir rivayette, muktedî üç tekbiri tamam eder. Sahîh olan kavle göre, muktedî imâma tâbi olur. Her ne kadar teşbih ziyâde de olsa, tek başına kılan için teşbihi tek olan sayıda bitirmek efdaldir. İmâm ise, cemaati usandıracak şekilde teşbihi arttırcnaz.
Sonra, namaz kılan kimse, başım rükûdan kaldırırken :
(Semiallâhu limen hamideh) (Allah kendisine hamdedenin ham-dini kabul buyurur.) der. İmâm olan bununla yetinir. [64] İmâma uyan İse, (Rabbena leke'1-hamd) (Ey Rabbimiz hamd de sana mahsustur.) sözü ile iktifa eder. [65] Çünkü ResûlüHah (S.A.V.) :
«İmâm: «Semi Allâhu limen hamideh» dediği zaman, siz; «Rabbe-nâ leke'1-hamd» deyiniz.» buyurmuştur!
Bu hadîsi şerîü Buharı ve Müslim rivayet etmişlerdir. ResûlüHah (S.A.V.); bu sözü imâm ile muktedî arasında taksim etmiştir. Taksim ise ortaklığa aykırıdır.
Muhît'de denilmiştir ki: Senanın çok olması için, imâma uyanın,
(Allâhümme Rabbena ve leke'I-hamd) (Ey Rabbimiz olan Allahu Azimüşşan, hamd sana mahsustur.) demesi efdaldir.
Denilmiştir ki: Tek başına namaz kılan kimse, imâma uyan gibidir.
Yâni (Rabbena leke'I hamd) ile yetinir. Zeylaî (Rh.A.); Ulemânın çoğu bunu kabul etmişlerdir, demiştir. Mebsût'da esah olan budur, denmiştir. Çünkü (tesmî') kendisi ile beraber olan kimseyi tahmîde teşvik etmektir. Tek başına kılanın ise, kendinden başkasını tahmîde yâni, (Rabbena leke'l hamd) demeye teşvik edecek kimse yoktur. .
Bir kavle göre; «Tek başına namaz kılan kimse tesmî' ve tahmîdin ikisini de Bir arada yapar» Bu, İmâm Hasan' (Rh.A.) m İmâm A'zam Ebû Hanîfe' (Rh.A.) den rivayetidir. Hidâye sahibi, esah kavi budur, demiştir.
Musallî, başım rükû'dan kaldırdıkdan sonra düz olarak ayakda durur. İtmi'nândan başkası sünnettir.'
İtminan : Mafsalları yerine oturuncaya kadar a'zanm sükûnet bulmasıdır. Bundan başka olan rükû tekbiri, parmakların açılması, teşbih, tahmîd, tesmî ve düz olarak ayakda durmak, Sünnetlerdir.
Ta'dîli erkândan olan rükûdaki durma «Itmi'nân» vâcîbdir. Çünkü,
o maksûd rüknün tamamlanması için meşru kılınmıştır. Rükûdan başını kaldırdıkdan sonra olan doğrulma ve iki secde arasında olan doğrulma bunun aksinedir. Bunlarda olan durma «itmi'nân» Sünnettir. Çünkü iki rek'atın arasım ayırmak için meşru olmuştur. Sözün kısası, farzı tamamlıyan Vâcibdir ve vacibi tamamlayan da Sünnettir. [66]
Konular
- Namazın Farzıyyeti Ve Hukmu :
- Namaz Vakitleri:
- Müstehab Vakitler :
- Mekruh Vakitler :
- Ezan Babı
- Namazın Şartları Babı
- Necasetten Temizlenmek :
- Avreti Örtmek :
- Kıbleye Yönelmek :
- Niyet Etmek:
- Namazın Sıfatı Babı
- İlk Tekbir (Tahrîme) ;
- Kıyam :
- Kıraat :
- Rükû' :
- Secde :
- Ka'de Ve Teşehhüd :
- Ka'de-İ Ahire:
- Namazda Tertib :
- Namazdan Kendi Sunu (Fiili) İle Çıkmak :
- Namazın Diğer Vâcibleri :
- Namazın Edebleri :
- İmamet Hakkında Bir Fasıl [95]
- Namazda Gizli Veya Açıkdan Okumak :
- Namazlarda Kıraatin Miktarı
- İmâma Uyan Kimsenin Kıraati :
- Cemaat :
- İmamet:
- Kadınların Îmâmeti Ve Cemâati :