Şurût ehli, kitabet işleminin, Önceleri nasıl yapılmakta olduğu hususunda ihtilaf ettiler.

İmâm Ebû Hanife (R.A) ve onun ashabı, bunu şöyle yazıyorlardı: Bu yazı, filanın memlûkesi filana karşı yazılmıştır. Tahâvi, Hassâf ve bir çok âlimlerimiz de şöyle yazıyorlardı. Bu yazı, filan oğlu filan tarafından, kölesi filan için yazılmıştır.

Ebü Yezîd eş-Şürûti ise: "Şahitler şehâdet ederler ki: "Gerçekden filan oğlu filan, onların huzurunda kasden, isteyerek, ismi künyesi, nesebi belirli filan kölesini aklı, bedeni sahih, ikrarı caiz olduğu hâl­de..." diye sonuna kadar yazardı. Bu konudaki yazıda ihtilaf etti­ler; fakat, alım-satım yazısında ittifak ettiler.

İmam Ebû Hanîfe (R.A.) ve ashabı şöyle buyurdular:

Alış-verişte yazı; küçük hakkında, baba veya vasî tarafın sahih olur, ahm-satımlan sahih olduğu gibi... Bunların fesihleride alım-satımda sahih olduğu gibi sahih olur.

Yûsuf bin Halid'de böyle söylerdi.

Tahâvî ve Hassâf ise, şöyle derlerdi :

Sözleşme yazılarında, önceki habere ihtiyaç vardır. Kâtip şöyle yazar: (Bu yazı) filanın memlükesî filan hakkındadır. Bu yazı, mü-hâlaa yazısı gibidir. Mühâlaada da, önce yapılan işten haber verme­ye "filan karısını hal eyledi" diye yazılması için ihtiyaç vardır. Son­ra mühâlaada "Bu yazı, filan tarafındandır" diye yazılır.

Aüm-Satım yazısı, bunun hilaf madır. Zira, orda önceki işi ha­ber vermeye ihtiyaç yoktur. Çünkü, o yazıda, satıcının mülkü, satı­şın sıhhati yazılmaz.

Ebû Yezîd eş-Şürûtî şöyle derdi:
Yazmak, her vecihte satış manasında değildir. Çünkü, ahm-satım bir mal mübâdelesidir; malı, malla değişmektir. Yazı ise, mal değil­dir. Hayvan borç, alacak yazışma sebebiyle tesbit edilir. Bu, —bir yönden— mühâlaa gibi de değildir. Zira, o vâki olduktan sonra, fesh ihtimali yoktur. Kitabette ise, —vukuundan sonra bile— fesh ihti­mali vardır. Böylece kitabeti, mühâlaa ve şıraya katmak, özür oldu. Biz, onu, ikrarlara ilhak ederiz. İkrarlarda, şahitlerin şehâd eti erinin varlığında hilaf yoktur. Kitabet de böyledir. [44]