Karnına Vurulup Çocuğunu Düşüren Hür Kadin Hakkında Bir Fasıl
Bir kimse, hür bir kadının karnına vurup, o kadın bîr ölü erkek çocuk düşürse, gurre vâcib olur. Gurre, erkeğin diyetinin yirmide biridir, ve beşyüz dirhem eder. [19] «Hür kadın» kaydı, cariyeden sakınmadır. Yakında cariyenin hükmü açıklanacaktır.
Eğer düşen çocuk kız ise, kadının diyetinin ondabiridir. Erkek çocuğun diyeti gibi bu da, beşyüz dirhemdir. Çünkü Resûlüllah (S.A.V.) :
«Cenîn hakkında gurre, abd (köle) olsun, cariye olsun, O'nun kıymeti beşyüz dirhemdir.» buyurmuştur.
.«veya-Jjeşyüzdür» diye de rivayet edilmiştir. Bu durumda gurre, diyetin yirmide biri olur.
(Hadîs-i şeıifde) kölenin «gurre» diye adlandırılmasının sebebi:
Çünkü köle. mâlik olunan şeyin gurresi, yâni hayırlısı ve eMaiidir. Gurre ki yüz demektir bütün bedene ıtlak olunmuştur. Nitekim bütün bedene rakabe (boyun) denildiği gibi. «El-Fâik» adlı kitabda da böyle zikredilmiştir.
Gurre, bir senede Ödenir. Çünkü, Muhammed b. Hasan' (Rh.A.) dan rivayet edildiğine göre, kendisi: «Resûlüllah* (S.A.V.) m gurrcyi âkile üzerine bir senede vâcib kıldığı, bize ulaştı.» demiştir.
Gurre [20], vârisleri arasında taksim edilir. Eğer vuran kimse vâris ise, O'na verilmez. Nitekim, kaatiün vâris olamıyacağı daha önce geçti. İmâm Mâlik (Rh.A.), hemen (fi'l-hâl) ve İmânı Şâi'ii (Rh.A.) üç senede Ödenmesi gerekir, demiştir.
Bizim delilimize göre, Resûlüllah (S.A.V.), âkılenin gurreyi bir senede Ödemesi gerektiğine hükmetti.
Vuran kimseye keflaret lâzım gelmez. Çünkü keffârette, ceza ma'-nâsı vardır. Sen, bunun mutlak nefislerde olduğunu öğrenmiştin! Binâenaleyh nefislerden Öteye geçmez.
Eğen cenin [21] diri doğup, ondan sonra öldü ise, bir diyet vardır. Çünkü vuran kimse, sabık vuruş ile bir diriyi Öldürmüştür. Eğer vurulan iki cenin olup; düştükden sonra ölmüşler ise, iki diyet vâcib olur.
Çünkü suç; müteâddid olunca ceza da müteâddîd olur.
Eğer cenin ölü olarak düşüp; anası ölmüş iste, bir gurre île bir diyet gerekir. Gurre, cenin; diyet, anası için gerekir.
Şayet ana Öldükden sonra ölü bir yavru (cenin) düşürdü ise, yalnız anama diyeti vâcib olur^ Çünkü O'nun ölmesi, ceninin Ölmesi için zahiren sebebdir. Zira ceninin hayâtı, ananın hayâlı iledir. Soluk alması da, ananın soluk alması ile olur.
Eğer ana Öldükden sonra diri olarak çocuk düşürüp, çocuk da öldü ise; iki diyet gerekir. Diyetin biri ana, biri de çocuk içindir. Çünkü ikisini de öldürmüştür. Bu takdirde, çocuk hemen diri olarak düşüp, ondan sonra ikisi de ölmüş gibi olmuştur.
Cariyenin çocuğunu düşürmeUde, erkek ise; cariyenin kıymetinin yirmide biri; kız ise, kıymetinin onda biri vâcib olur. Çünkü cariyede kıymet, hürde diyet gibidir. Cariyenin kıymeti, oğlanın (gulâmın) [22] kıymetinden daha çok olduğu zaman,, bundan kızda vâcib olan diyetin, erkekde vâcib olandan daha çok olması gerekmez. Çünkü cariyenin kıymetinin, köle olan oğlandan (gulâmdan) daha çok olması nâdirdir. Çoğu zaman erkek kölenin kıymeti, cariyenin kıymetinden çok fazla olur. Hattâ cariyeye bin dirhem kıymet biçilse, istenen niteliklerde o cariyenin benzeri olan erkek köleye iki bin dirhem kıymet biçilir. Şu hâlde, fazlalık olması gerekmez. Bu söz, cariyenin dölü (cenini) efendisinden başkasından ve mağrurdan başkasından olduğu vakittedir. Cenin, cariyenin efendisinden veya mağrurdan olduğu hâlde ise; cenin erkek olsun, kız olsun, hür kadında, cenininde zikredilen gurre vâcib olur. Çünkü cenîn hürdür. Bunu, Zeylaî (Rh.A.) zikretmiştir.
Cariyenin karnına, mâlikinden başkası vurdukda, vurmanın ardından cariyenin efendisi dölünü âzâd etse, sonra câriye dölü diri olarak düşürüp; ondan sonra döl ölse, Vuran kimseye, düşen dölün diri olarak kıymeti vâcib olur, diyeti vâcib olmaz. Çünkü O'nun öldürülmesi, evvelki vuruşladır. Halbuki vurma, dölün köleliği hâlinde idi. 'Daha önce geçti ki, i'tibâr atma1 hâlinedir, ulaşmaya değildir. Bu esâsdan dolayı, kıymetin efendiye âid olması gerekir. Yoksa vereseye âid olması gerekmez.
Yaradılışının (hilkatinin) ba'zi uzuvları belli olan cenin, zikredilen hükümlerde, bizim rivayet ettiğimiz şey mutlak olduğu için tam oenin hükmündedir.
Bir kadın ilâç ile [23] veya kendi karnına vurmak gibi bir fiille ölü bir çocuk düşünse, o ölü çocuk sebebiyle âkılesi üzerine bir senede ödenmesi gereken gurre vâcib olur. Ancak, eğer kocasının izni ile düşürdü ise, bu takdirde bir şey gerekmez. Eğer gebe kadın bir başka kadına düşürtmesi için emredip, emreden kadın onu düşürürse, emredilen kadının bir şey Ödemesi gerekmez. Hulâsa'da böylece zikredilmiştir. [24]
Konular
- Kazfin Cezası Babı
- Ta'zîr Faslı
- Hırsızlık Bölümü
- Hırsızın Sağ Elinin Kesileceğine Dâir Bir Fasıl
- Yol Kesme Babı
- İçkiler Bölümü (Eşrîbe)
- Haram Olan İçkiler :
- Helâl Olan İçecekler :
- Suçlar Bölümü (Cinayetler)
- Kısas Gerektiren Ve Gerektirmeyen Şeyler Babı
- İnsan Öldürmekten Daha Aşağı Şeylerde Kısas Bâbı
- Öldürmede Şahadet Ve Öldürme Hâline İ'tibâr Babı
- Diyetler Bölümü
- Bir Fasıl Baş Yarıklarında Kisas Yoktur. Ancak Kasden Yapılıp, Kemiğe Varan Yarıklarda Kısas Vardır
- Karnına Vurulup Çocuğunu Düşüren Hür Kadin Hakkında Bir Fasıl
- Yolda Ve Başka Yerde Meydana Getirilen Şeyler Babı
- Hayvanın Suç İşlemesi Ve Hayvan Üzerinde Suç İşlemek Babı
- Kölenin Suç İşlemesi Ve Köleye Karşi Suç İşlemek Babı
- Öldürülen Veya Sakatlanan Köle Hakkında Bir Fasıl
- Kölenin Öldürmesi Veya Öldürülmesi Hakkında Bir Fasıl
- Kasame Babı (Kaatîlî Bilinmeyen Maktul Sebebiyle Yemin Ettirmek)
- Meâkıl Bölümü (Diyetlerin Ödenmesi)
- Kaçak Köle (Âbık) Bölümü
- Kayıp (Mefkûd) Bölümü
- Terk Edilmiş Çocuk (Lakît) Babı
- Kayıp Mal (Lükata) Bölümü
- Vakıf Bölümü
- Vakfın Kiraya Verilmesinde Vâkıfın Şartına Uyulacağına Dâir Bir Fasıl
- Evlâda Vakf İle İlgili Şeylere Dâir Bir Fasıl