101- BEDEL DA'VÂSININ KAYDI
Bir adam, başkasına karşı iddiada bulunarak ' (ona, üç arşm Aden" atlası sattığını; enini ve boyunu açıkladığını; bedenin belirli olduğunu ve ondan açıladığı atlas bedeü aynı akid meclisinde, atlasdan bir parça satın aldığını ve onun bedelini beyan ettiğini; Irakî diye ma'ruf, iki baş örtüsü, bir izar, bir de şu kadar bedele teslim eylediğini; ondan ise bedelini teslim almadığını; mezkur bedelin verilmesinin vacip olduğunu; alım satım şartlarının tamam, bulûğ ve âkil olduğunu; bedelini ondan isteyince, onun inkâr eylediğini ve üzerinde bedelin olduğunu da inkâr eylediğini" söyler ve bu iddiacı, da'vâsinin doğruluğunu isbat eder; böylece yazılarak fetvası istenirse; ba'zı müftîler, "bu da'vâda arıza olduğunu; "satılan malın satana âit olduğunun" söylenmediğini, kendisinin mi, yoksa başkasının mı olduğunun açıklanmadığını; başkasının malının da onun emri olmadan satılmasının caiz olduğunu; bu cihetten bedel istemesinin vacip olmayacağını" söylemişlerdir. Çünkü, da'vâlmın Buhârâ'h mı veya Horasanlı mı olduğu da söylenmemiş ve satılan şey belirsiz kalmıştır.
Ancak, bazıları "halel olmadığını" söylemişlerdir. Çünkü, o da'vâsında, "ona, teslim eylediğini" söyledi'. Bu, ona sahib olduğuna delildir.
2) Da'vâcı, da'vâsmda, "ona teslim eylediğini, iddia edilenin hakikat olduğunu; yapılan sözleşme sebebiyle, onun satın alan şahısta borç olduğunu; parasında bir cehalet olmadığını" isbat eylemiştir.
Bu da'vâda başka bir arıza daha vardır: Bir kıt'a atlas satmıştır. Onun sıfatı, iki baş Örtüşüdür. Ondan satın almıştır. Satan şahıs da, müşteriye teslim etmiştir; fakat, onları "sattı, satın aldı ve teslim eyledi." dememiştir. Veya cümleten satın almış; sonra ona, cümleten satmış ve ona tamamen teslim eylemiştir. Bu tamamını teslim almaktır. Umulur ki, o atlastan, iki baş örtüsü satmış; o iki baş Örtüsünün haricinde kalanı satın almış veya onun dışında kalanı teslim eylemiş olabilir. Bu ihtimaller olmaz, değildir. Elbette bir şeyi söylemek ihtimali izâle eder; o da hünne veya cümle kelimeleridir. Bunun haricindeki sözler ihtimali izâle etmezler. İhtimal kalkmayınca da, satılan ve teslim alınan meçhul kalır. Da'vâ da doğru olmaz. Zira teslim bilinmeyince, da'vânın parasının miktarı da doğru bilinmez. [172]
Ancak, bazıları "halel olmadığını" söylemişlerdir. Çünkü, o da'vâsında, "ona, teslim eylediğini" söyledi'. Bu, ona sahib olduğuna delildir.
2) Da'vâcı, da'vâsmda, "ona teslim eylediğini, iddia edilenin hakikat olduğunu; yapılan sözleşme sebebiyle, onun satın alan şahısta borç olduğunu; parasında bir cehalet olmadığını" isbat eylemiştir.
Bu da'vâda başka bir arıza daha vardır: Bir kıt'a atlas satmıştır. Onun sıfatı, iki baş Örtüşüdür. Ondan satın almıştır. Satan şahıs da, müşteriye teslim etmiştir; fakat, onları "sattı, satın aldı ve teslim eyledi." dememiştir. Veya cümleten satın almış; sonra ona, cümleten satmış ve ona tamamen teslim eylemiştir. Bu tamamını teslim almaktır. Umulur ki, o atlastan, iki baş örtüsü satmış; o iki baş Örtüsünün haricinde kalanı satın almış veya onun dışında kalanı teslim eylemiş olabilir. Bu ihtimaller olmaz, değildir. Elbette bir şeyi söylemek ihtimali izâle eder; o da hünne veya cümle kelimeleridir. Bunun haricindeki sözler ihtimali izâle etmezler. İhtimal kalkmayınca da, satılan ve teslim alınan meçhul kalır. Da'vâ da doğru olmaz. Zira teslim bilinmeyince, da'vânın parasının miktarı da doğru bilinmez. [172]
Konular
- Komşulardan Birinin, Hissesini Satması Hususunda Necmeddin Nesefî'ye Arzedilen Mes'ele
- 88- UZUN SÜRELİ İCÂRE DA'VÂSININ KAYDI
- 89- FESHEDİLMİŞ İCÂRE BEDELİ DA'VÂSININ KAYDI
- 90- İCÂRE DA'VÂSININ VE İCARA VERENİN, MÜSTE'CİRİ DA'VÂ ETMESİNİN KAYDI
- 91- FESHEDİLMİŞ İCÂRE BEDELİNDEN KALAN KISMIN DA'VÂ EDİLMESİ
- 92- İCARA VERENİN ÖLÜMÜ SEBEBİYLE FESHOLAN İCÂRE BEDELİ DA'VÂSININ MÜSTE'CİRİN VÂRİSLERİ TARAFINDAN
- İcarede Senet Arzetmek
- 93- KÖLEYİ TA'RİF DA'VÂSININ KAYDI
- 94- SEMERKANT HÂKİMİNİN NAİBİNİN HÜKMÜ TESCİL VE REDDETMESİNİN ŞEKİLLERİ
- 95- KÖL'E İCARLAMA DA'VÂSININ KAYDI
- 96- SULH VE İBRA YAZISI
- 97- VÂRİSLERDEN MÜDÂREBE MALI İSTEME DA'VÂSININ KAYDI
- 98- TÜKETİLMİŞ BELİRLİ BİR MALIN KIYMETİNİ DA'VÂ ETMENİN KAYDI
- 99- BUĞDAY DA'VÂSININ KAYDI
- 100- HAKSIZLIKLA ALINAN VE TÜKETİLEN DİRHEMLER DA'VÂSININ KAYDI
- 101- BEDEL DA'VÂSININ KAYDI
- 102- VEKİLİN, EMÂNETİ MÜVEKKİLİNE VERMİŞ OLMASI DA'VÂSININ KAYDI
- 103- BÎR KİMSENİN ELİNDE BULUNAN BİR YERİ "BABASINDAN SATIN ALDIĞINI* İDDİA EDEN KADININ DA'VÂS
- 104- NEBATÎ YAĞ BEDELİ DA'VÂSININ KAYDI
- 105- MALIN ÜÇTE BİRİNİ VASÎYET ETME
- 106- BİR KADINA KARŞI NİKÂH DAVÂSİNİN KAYDI
- 107- BİR DEVENİN SAHİBİNİ TESBİT DA'VÂSININ MERV ŞEHRİNDE YAPILAN TESCİLİNİ REDD .
- 108- MALIN ÜÇTE BİRİNE VASl OLMA DURUMUNU İSBAT DA'VÂSININ TESCİLİ
- 109- VAKFİYEYİ İSBAT DA'VÂSININ TESCİLİ
- 110- DA'VÂCININ, -SATMASI İÇÎN- DA'VÂLIYA GÖNDERDİĞİ BİR ŞEYİN BEDELİ DA'VÂSİNİN KAYDI
- 111- EŞEĞİN MÜLKİYET DA'VÂSININ KAYDI
- 112- KOCASI TARAFINDAN YEMİNLE BOŞANAN BİR KADININ, MEHRİNDEN KALAN ALACAĞINI, BABASININ TALEP ETMES
- 113- DEĞİRMEN İCARLAMA DA'VÂSININ KAYDI
- 114- ÜCRETİ BELİRLİ İCÂRE DA'VÂSININ KAYDI
- İcâreyi Belirli Bir Zamana İzafe Etmek