93- KÖLEYİ TA'RİF DA'VÂSININ KAYDI
Şeyhu'i-lslâm Aliyü's-Şağdî (R.Â.)'dan soruldu: Bir kimse Rıızbe bin Abdullah el-Hindî adlı köleyi, filana karşr da'vâ etti. O da: "Bu daVâ doğru değildir. Çünkü bu nisbet ve bu nesep buna vakî olmuyor." diye cevap verdi. Vacip olan, onu "filanın kölesi veya filanın efendisi" diya yazmaktı. "Filana borçludur ve onu da, isteyerek ikrar eyledi." diya yazılmış; elbette kölenin hür olduğu ve efendisinin onu azâd eylemiş olduğu da yazılı olmalıydı. O zaman, onun ikrarı, malın ona ait olduğunu ikrar olurdu. "Kölenin ticaretten men edilmiş olduğunun" efendisi tarafından ikrar edilmesi, o malın efendiye âit olduğunu ikrar olurdu. Veya, "Kölenin izinli ve borçlu olduğunu, ve onun da efendisine âit olduğunu" ikrar gerekirdi, İkrarın hükmü, ihtilafı hâle sebep oldu. Elbette onu söylemek gerekir. Bu mes'ele nasıl kaydedilecek?
İmâm şöyle buyurdu: Azâd olan zat efendisini tanır. Eğer efendisi onu azâd etmişse elbette azad edilmiştir. Şöyle denilmesi gerekir: Gerçekten o filanın kölesidir. Eğer üçüncü efendisi*, onu azad eder ve: "Filan azadhdır." der ve onu azâd eden şahıs, üç efendinin üçüncüsü ise, bu köle ona nisbet edilmese bile; "filan üçüncü efendisi" denir. Bunun azâd etmesi hâlinde, o köleyi kendi nefsine nisbet eder. Çünkü, o ced yerine kaim olur. Ve kölesini ona nisbet eder. [164]
İmâm şöyle buyurdu: Azâd olan zat efendisini tanır. Eğer efendisi onu azâd etmişse elbette azad edilmiştir. Şöyle denilmesi gerekir: Gerçekten o filanın kölesidir. Eğer üçüncü efendisi*, onu azad eder ve: "Filan azadhdır." der ve onu azâd eden şahıs, üç efendinin üçüncüsü ise, bu köle ona nisbet edilmese bile; "filan üçüncü efendisi" denir. Bunun azâd etmesi hâlinde, o köleyi kendi nefsine nisbet eder. Çünkü, o ced yerine kaim olur. Ve kölesini ona nisbet eder. [164]
Konular
- 83- MİRAS DA'VÂSINI, DA'VÂLININ REDDİ HAKKINDA KAYIT
- Necmüddin Nesefî'ye Arzedilen Da'vânın Kaydı
- 84- VÂRİS TARAFINDAN, "MÎRAS OLAN YER DA'VÂSINI DEF' DA'VÂSININ KAYDI
- Mîras Yer Hakkındaki Def-i Da'vâya Başka Bir Örnek
- 85- DA'VÂLININ, AZÂD DA'VASI BERABER VERASET DA'VÂSINI REDDİ'NİN KAYDI
- 86- MÎRAS DA'VÂSININ KAYDI
- Da'vâlının, Dedesinin İsmini Söylememesi Hâli
- 87- ŞÜFA DA'VÂSININ İRAYDI
- Komşulardan Birinin, Hissesini Satması Hususunda Necmeddin Nesefî'ye Arzedilen Mes'ele
- 88- UZUN SÜRELİ İCÂRE DA'VÂSININ KAYDI
- 89- FESHEDİLMİŞ İCÂRE BEDELİ DA'VÂSININ KAYDI
- 90- İCÂRE DA'VÂSININ VE İCARA VERENİN, MÜSTE'CİRİ DA'VÂ ETMESİNİN KAYDI
- 91- FESHEDİLMİŞ İCÂRE BEDELİNDEN KALAN KISMIN DA'VÂ EDİLMESİ
- 92- İCARA VERENİN ÖLÜMÜ SEBEBİYLE FESHOLAN İCÂRE BEDELİ DA'VÂSININ MÜSTE'CİRİN VÂRİSLERİ TARAFINDAN
- İcarede Senet Arzetmek
- 93- KÖLEYİ TA'RİF DA'VÂSININ KAYDI
- 94- SEMERKANT HÂKİMİNİN NAİBİNİN HÜKMÜ TESCİL VE REDDETMESİNİN ŞEKİLLERİ
- 95- KÖL'E İCARLAMA DA'VÂSININ KAYDI
- 96- SULH VE İBRA YAZISI
- 97- VÂRİSLERDEN MÜDÂREBE MALI İSTEME DA'VÂSININ KAYDI
- 98- TÜKETİLMİŞ BELİRLİ BİR MALIN KIYMETİNİ DA'VÂ ETMENİN KAYDI
- 99- BUĞDAY DA'VÂSININ KAYDI
- 100- HAKSIZLIKLA ALINAN VE TÜKETİLEN DİRHEMLER DA'VÂSININ KAYDI
- 101- BEDEL DA'VÂSININ KAYDI
- 102- VEKİLİN, EMÂNETİ MÜVEKKİLİNE VERMİŞ OLMASI DA'VÂSININ KAYDI
- 103- BÎR KİMSENİN ELİNDE BULUNAN BİR YERİ "BABASINDAN SATIN ALDIĞINI* İDDİA EDEN KADININ DA'VÂS
- 104- NEBATÎ YAĞ BEDELİ DA'VÂSININ KAYDI
- 105- MALIN ÜÇTE BİRİNİ VASÎYET ETME
- 106- BİR KADINA KARŞI NİKÂH DAVÂSİNİN KAYDI
- 107- BİR DEVENİN SAHİBİNİ TESBİT DA'VÂSININ MERV ŞEHRİNDE YAPILAN TESCİLİNİ REDD .