Fesih Mes'eleleri
Feshetme yetkisi bakımından, nikâh akdeden kimseler dört kısma ayrılırlar:
1- Fiili ve sözü İle, fesfh hakkına sahip olmayan fuzûlî kimseler:
Fuzûlî 'bir şahıs, bir adama, izni olmadan, bir kadının nikâhlasa; sonra da : «Ben bu akdi feshettim,» dese; bu nikâh 'bozulmuş olmaz.
Keza, bu fuzûlî şahıs, bir adama, o adamın 'karısının kız kardeşini, nikahlamış olsa; bu ikinci nikâh, mevkuf olur; önceki, kız kardeşin nikâhından dolayı münfesih oimaz.
2- Yaptığı akîd, sözü ile fesli olduğu halde, fiili ile fesh olmayan kimse, yani, vekil :
Bir kimse, kendisini belli bir kadınla nikahlamak üzere, bir şahsı vekil tayin etse; vekil de, kadın adına fuzûlî bir rıza gösterip, bu kadını müvekkiline nikâhlasa; işte bu vekil, sözü ile akdini 'bozabilir.
Şayet, bu vekil, müvekkiline, müvekkilinin karısının kız kardeşini, nikahlamış olsa; bu a<kid sebebi ile, önceki kardeşin nikâh akdi, bozulmuş olmaz. Fetâvâyi Kâdîhân'da da-böyledir.
Ancak, bu v&kil, müvekkilinin mevcud karısını, başka bîr nikâhla, tekrar müvekkiline nikahlarsa; bu ikinci nikâhdan dolayı, ön-çeki nikâh geçersiz olur. Serahsî'nin Muhıyt'inde de böyledir.
3- Sözü ile. değ i i de, fiili ile akdi fesh edebilen kimse:
Bir kimse, başka bir kimseyi, o kimsenin haberi olmadan, bîr bir kadınla nikâhlar; sonra da, o adam, bu şahsı, belli bir kadından başkası İle nikâ'hlamaya vekil tayin eder; bu vekil de bu defa, müvekkiline, önceki kadının kız kardeşini nikahlarsa, birinci nikâh, feshedilmiş olur. Bu, 'birinci nikâtun, böyle hır fiille değil de sözle feshedilmesi, sahih olmaz.
4- Sözü iie de, fiili ile de, her hal-ü kârda akdini, fethetmesi mümkün olan kimse :
Bir kimse, diğer bir kimseyi, kendisini, beili bir kadının dışında, başka bir kadınfa nikahlamak için vekil tayin etse; vekilde, müvekkiline bir kadın n-ikâhlasa; ancak, kadın adına yetkisi olmayan (fuzûlî) bir kimse, rıza göstermiş olsa; üu durumda ve'kil, bu akdi bozarsa, feshi cahih olur. Bu kadının kız kardeşini müvekkiline nikahlarsa, bu durumda da, öncek nikâh feshedilmiş olur. Fetâvâyî Kâdîhân'da da böyledir.
Fuzûlî kimse, n-ikâ'h konusunda, İcazetten [= izinden) önce, geri dönme ha'kkına sahip değildir.
Vekil ise, nikâh konusunda, sözle de, fiille de, geri dönme hakkına sahiptir. Zahîriyye'de de 'böyledir.
Fuzûlî bir kişi, bir adamla 'bir kadını nikâhlasa; sonra, o nikahlanan şahıs, bir vekil tayin edip, kendisini nikahlamasını istese; müvekkil, vekilinin nikahladığı kadına razı olsa da sonra, bu akdi fes-hetse; bu fesih, sahih olmaz. Câroi'in rivayeti bunun üzerinedir.
Müvekkilinin emri ile, vekil, nikahladığı kadının kız kardeşini müvekkiline nikâhlasa, birinci a'kit geçersiz olur.
Bîr müvekkilin, iki vekilinden birisi, mutlak nikâhla, vekil tayin edilmiş olsa; hu vekilin yaptığı akdi, diğer vekil 'bozamaz, ftâbîyye1-de de 'böyledir.
Bir adsm izni olmadan bir kadını kendisine nikahladıktan son^j; kendisini? bir kadın daha nikâhlsmsk üzere, bir vekil tayin etse de bu vekil, müvekkilinin yaptığını, lisanı ile bozsa; bu bozma sahih olmaz.
Bu vekil, şayet, o kadının kız kardeşini müvekkiline nikahlarsa; birinci nikâh geçersiz olur.
Eğer, bu vekii müvekkiline, bir akid İle iki kadın nFkâ'hlar, 'bu kadınlar da kız kardeş olurlar veya bu vekil, müvekkiline dört kadın nikahlarsa; bu durumlarda öncekinin nikâhı bozulmuş olmaz. Serah-sl in Muhiyt'inde de böyledir. [45]
1- Fiili ve sözü İle, fesfh hakkına sahip olmayan fuzûlî kimseler:
Fuzûlî 'bir şahıs, bir adama, izni olmadan, bir kadının nikâhlasa; sonra da : «Ben bu akdi feshettim,» dese; bu nikâh 'bozulmuş olmaz.
Keza, bu fuzûlî şahıs, bir adama, o adamın 'karısının kız kardeşini, nikahlamış olsa; bu ikinci nikâh, mevkuf olur; önceki, kız kardeşin nikâhından dolayı münfesih oimaz.
2- Yaptığı akîd, sözü ile fesli olduğu halde, fiili ile fesh olmayan kimse, yani, vekil :
Bir kimse, kendisini belli bir kadınla nikahlamak üzere, bir şahsı vekil tayin etse; vekil de, kadın adına fuzûlî bir rıza gösterip, bu kadını müvekkiline nikâhlasa; işte bu vekil, sözü ile akdini 'bozabilir.
Şayet, bu vekil, müvekkiline, müvekkilinin karısının kız kardeşini, nikahlamış olsa; bu a<kid sebebi ile, önceki kardeşin nikâh akdi, bozulmuş olmaz. Fetâvâyi Kâdîhân'da da-böyledir.
Ancak, bu v&kil, müvekkilinin mevcud karısını, başka bîr nikâhla, tekrar müvekkiline nikahlarsa; bu ikinci nikâhdan dolayı, ön-çeki nikâh geçersiz olur. Serahsî'nin Muhıyt'inde de böyledir.
3- Sözü ile. değ i i de, fiili ile akdi fesh edebilen kimse:
Bir kimse, başka bir kimseyi, o kimsenin haberi olmadan, bîr bir kadınla nikâhlar; sonra da, o adam, bu şahsı, belli bir kadından başkası İle nikâ'hlamaya vekil tayin eder; bu vekil de bu defa, müvekkiline, önceki kadının kız kardeşini nikahlarsa, birinci nikâh, feshedilmiş olur. Bu, 'birinci nikâtun, böyle hır fiille değil de sözle feshedilmesi, sahih olmaz.
4- Sözü iie de, fiili ile de, her hal-ü kârda akdini, fethetmesi mümkün olan kimse :
Bir kimse, diğer bir kimseyi, kendisini, beili bir kadının dışında, başka bir kadınfa nikahlamak için vekil tayin etse; vekilde, müvekkiline bir kadın n-ikâhlasa; ancak, kadın adına yetkisi olmayan (fuzûlî) bir kimse, rıza göstermiş olsa; üu durumda ve'kil, bu akdi bozarsa, feshi cahih olur. Bu kadının kız kardeşini müvekkiline nikahlarsa, bu durumda da, öncek nikâh feshedilmiş olur. Fetâvâyî Kâdîhân'da da böyledir.
Fuzûlî kimse, n-ikâ'h konusunda, İcazetten [= izinden) önce, geri dönme ha'kkına sahip değildir.
Vekil ise, nikâh konusunda, sözle de, fiille de, geri dönme hakkına sahiptir. Zahîriyye'de de 'böyledir.
Fuzûlî bir kişi, bir adamla 'bir kadını nikâhlasa; sonra, o nikahlanan şahıs, bir vekil tayin edip, kendisini nikahlamasını istese; müvekkil, vekilinin nikahladığı kadına razı olsa da sonra, bu akdi fes-hetse; bu fesih, sahih olmaz. Câroi'in rivayeti bunun üzerinedir.
Müvekkilinin emri ile, vekil, nikahladığı kadının kız kardeşini müvekkiline nikâhlasa, birinci a'kit geçersiz olur.
Bîr müvekkilin, iki vekilinden birisi, mutlak nikâhla, vekil tayin edilmiş olsa; hu vekilin yaptığı akdi, diğer vekil 'bozamaz, ftâbîyye1-de de 'böyledir.
Bir adsm izni olmadan bir kadını kendisine nikahladıktan son^j; kendisini? bir kadın daha nikâhlsmsk üzere, bir vekil tayin etse de bu vekil, müvekkilinin yaptığını, lisanı ile bozsa; bu bozma sahih olmaz.
Bu vekil, şayet, o kadının kız kardeşini müvekkiline nikahlarsa; birinci nikâh geçersiz olur.
Eğer, bu vekii müvekkiline, bir akid İle iki kadın nFkâ'hlar, 'bu kadınlar da kız kardeş olurlar veya bu vekil, müvekkiline dört kadın nikahlarsa; bu durumlarda öncekinin nikâhı bozulmuş olmaz. Serah-sl in Muhiyt'inde de böyledir. [45]
Konular
- 4- NİKÂHTA VELAYET
- Akrabalık:
- Efendilik:
- İmamet :
- Bu Konu İle İlgili Diğer Bazı Mes'eleler
- 5- NİKÂHDA KEFÂET (= DENK OLMA) [32]
- Kefâet (= Denklik) Esasen Şu Altı Yerde Aranır
- 1- Nesebte Denklik [34] :
- 2- İslâmiyet'te Denklik :
- 3- Hürriyette Denklik :
- 4- Malda Denklik :
- 5- Diyette Denklik :
- 6- Hırfette (= San'at, Ticâret, Ziraat Gibi Geçim Vâsıtalarında) Denklik :
- Nikâhta Denk Olma İle İlgili Diğer Bazı Meseleler
- 6- NİKÂH VE DİĞER HUSUSLARDA VEKÂLET
- Fesih Mes'eleleri
- 7- MEHİR
- 1- Mehrin En Az Haddi İle Mehir Olmaya Elverişli Olan Ve Olmayan Şeyler
- 2- Mehrin Teekküdü Ve Kat'iyyet Kesbetmesi
- Bize Göre, Üç Çeşit Müt'a Vardır :
- 3- Mal Olan Mehre, Mal Olmayan Bir Şey Eklemek
- 4- Mehirde Koşulan Şartlar
- 5- Mehirdeki Cehalet
- Cinsi De, Vasfı Da Bilinmeyen Mehir :
- Cinsi Bilinen Fakat Mehri Bilinmeyen Mehir:
- Cinsi De, Vasfı Da Bilinen Mehir :
- 6- Müsemmâda İhtilâf Bulunan Mehir
- 7- Mehrin Fazlalaştırılması Veya Noksanlaşt1rılması
- 8- Mehrin Duyurulması
- 9- Mehrin Helak Olmasi