7- MÜZÂRAADA İHTİLAF

Bir adam, diğerine, oraya buğday ekmek Üzere bir yer verdiğin­de, o adam oraya, ondan başka birşey ekemez.

Bu yer buğday ekmekten daha çok başka şey ekimine elverişli olsa bile, yine de ekemez.

Keza: "Şu yeri al; buraya buğday ek."veya "Burayı buğday ek­mek için al." yahut"Oraya buğday ek." der ve bunu lâ harfiyle söyler­se; bunların tamamı şarttır. Ve âmil, bu durumlarda, buğdaydan başka bir şey ekerse; şarta muhalefet etmiş olur. Hıriaetâ-İ Mafün'de de böyledir.

Vav harfiyle, "oraya buğday ek" derse, bu bir şart mı olur? Ve­ya meşveret ( = danışma) mı olur? Bu mes'ele müzaraa kitabında zikre­dilmemiş müdârahe babında zikredilmiştir.

Bir adam, diğerine bin dirhem müdârabe malı verip ona: "Bu malı, müdârabe olarak al; ve kârı yarı yarıya olmak üzere, onunla Kû-fe'de çalış." derse; bu bir meşveret olur.

Hatta, o şahıs, Kûfe'den başka bir yerde çalışsa; muhalefet etmiş olmaz.

Bazı alimlerimizin kavillerine göre bu, müzâraada da böyledir.

Şcyıı'l İnta Ebû Bekir Muıtned Vm Fadl şöyle buyurmuştur.

Müzâraada bu şarta riâyet edilir. Çünkü şarta itibar edilince, to­humun nev'i meydana çıkar. O takdirde, müzâraa kıyâsen ve istihsâ-nen caiz olur.

Şayet, onu meşveret kılarsak, tohumun nev'i meydana çakmaz ve bu durumda bu müzâraa, müdârabenin hilafına, caiz olmaz, Mahıyt'te de böyledir.

Bir seneliğine ekilen bir ziraatın çoğunu çekirgeler yer de, azı kalır ve zirâatci onu başka bir yere ekmek ister; bunu da yer sahibi men eder­se; âlimier şöyle demişlerdir.

"Duruma bakılır: Eğer ikisinin ortak bulunduğu belirli bir yere ekilecekse, onu ekmekten men etmez.

Şayet müzâraa umûmî ise, dilediği yere eker. Müzâraa mutlak ise yine istediği yere, istediği vakit eker.

Bana göre, eğer müzâraa aralarında bir nev'i ise uygun olan; onu önceden olduğu gibi oraya veya o yerin başka bir tarafına ekmektir. Fe-tâviyı Kadihln'da da böyledir.
En doğrusunu bilen AUahu Teâlâ'dır. [22]

Eser: Fetvayı Hindiye

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Fetvayı Hindiye

 

Son eklenen ruyalar

Sitemizde yer alan soruların cevapları özenle islami eserlerden seçilerek yazılmaktadır.
..