7- MÜZÂRAADA İHTİLAF
Bir adam, diğerine, oraya buğday ekmek Üzere bir yer verdiğinde, o adam oraya, ondan başka birşey ekemez.
Bu yer buğday ekmekten daha çok başka şey ekimine elverişli olsa bile, yine de ekemez.
Keza: "Şu yeri al; buraya buğday ek."veya "Burayı buğday ekmek için al." yahut"Oraya buğday ek." der ve bunu lâ harfiyle söylerse; bunların tamamı şarttır. Ve âmil, bu durumlarda, buğdaydan başka bir şey ekerse; şarta muhalefet etmiş olur. Hıriaetâ-İ Mafün'de de böyledir.
Vav harfiyle, "oraya buğday ek" derse, bu bir şart mı olur? Veya meşveret ( = danışma) mı olur? Bu mes'ele müzaraa kitabında zikredilmemiş müdârahe babında zikredilmiştir.
Bir adam, diğerine bin dirhem müdârabe malı verip ona: "Bu malı, müdârabe olarak al; ve kârı yarı yarıya olmak üzere, onunla Kû-fe'de çalış." derse; bu bir meşveret olur.
Hatta, o şahıs, Kûfe'den başka bir yerde çalışsa; muhalefet etmiş olmaz.
Bazı alimlerimizin kavillerine göre bu, müzâraada da böyledir.
Şcyıı'l İnta Ebû Bekir Muıtned Vm Fadl şöyle buyurmuştur.
Müzâraada bu şarta riâyet edilir. Çünkü şarta itibar edilince, tohumun nev'i meydana çıkar. O takdirde, müzâraa kıyâsen ve istihsâ-nen caiz olur.
Şayet, onu meşveret kılarsak, tohumun nev'i meydana çakmaz ve bu durumda bu müzâraa, müdârabenin hilafına, caiz olmaz, Mahıyt'te de böyledir.
Bir seneliğine ekilen bir ziraatın çoğunu çekirgeler yer de, azı kalır ve zirâatci onu başka bir yere ekmek ister; bunu da yer sahibi men ederse; âlimier şöyle demişlerdir.
"Duruma bakılır: Eğer ikisinin ortak bulunduğu belirli bir yere ekilecekse, onu ekmekten men etmez.
Şayet müzâraa umûmî ise, dilediği yere eker. Müzâraa mutlak ise yine istediği yere, istediği vakit eker.
Bana göre, eğer müzâraa aralarında bir nev'i ise uygun olan; onu önceden olduğu gibi oraya veya o yerin başka bir tarafına ekmektir. Fe-tâviyı Kadihln'da da böyledir.
En doğrusunu bilen AUahu Teâlâ'dır. [22]
Bu yer buğday ekmekten daha çok başka şey ekimine elverişli olsa bile, yine de ekemez.
Keza: "Şu yeri al; buraya buğday ek."veya "Burayı buğday ekmek için al." yahut"Oraya buğday ek." der ve bunu lâ harfiyle söylerse; bunların tamamı şarttır. Ve âmil, bu durumlarda, buğdaydan başka bir şey ekerse; şarta muhalefet etmiş olur. Hıriaetâ-İ Mafün'de de böyledir.
Vav harfiyle, "oraya buğday ek" derse, bu bir şart mı olur? Veya meşveret ( = danışma) mı olur? Bu mes'ele müzaraa kitabında zikredilmemiş müdârahe babında zikredilmiştir.
Bir adam, diğerine bin dirhem müdârabe malı verip ona: "Bu malı, müdârabe olarak al; ve kârı yarı yarıya olmak üzere, onunla Kû-fe'de çalış." derse; bu bir meşveret olur.
Hatta, o şahıs, Kûfe'den başka bir yerde çalışsa; muhalefet etmiş olmaz.
Bazı alimlerimizin kavillerine göre bu, müzâraada da böyledir.
Şcyıı'l İnta Ebû Bekir Muıtned Vm Fadl şöyle buyurmuştur.
Müzâraada bu şarta riâyet edilir. Çünkü şarta itibar edilince, tohumun nev'i meydana çıkar. O takdirde, müzâraa kıyâsen ve istihsâ-nen caiz olur.
Şayet, onu meşveret kılarsak, tohumun nev'i meydana çakmaz ve bu durumda bu müzâraa, müdârabenin hilafına, caiz olmaz, Mahıyt'te de böyledir.
Bir seneliğine ekilen bir ziraatın çoğunu çekirgeler yer de, azı kalır ve zirâatci onu başka bir yere ekmek ister; bunu da yer sahibi men ederse; âlimier şöyle demişlerdir.
"Duruma bakılır: Eğer ikisinin ortak bulunduğu belirli bir yere ekilecekse, onu ekmekten men etmez.
Şayet müzâraa umûmî ise, dilediği yere eker. Müzâraa mutlak ise yine istediği yere, istediği vakit eker.
Bana göre, eğer müzâraa aralarında bir nev'i ise uygun olan; onu önceden olduğu gibi oraya veya o yerin başka bir tarafına ekmektir. Fe-tâviyı Kadihln'da da böyledir.
En doğrusunu bilen AUahu Teâlâ'dır. [22]
Konular
- Müzâraanın Sıhhatinin Diğer Şartları:
- Arazi İle İlgili Şartlar:
- Zirâat Vasıtaları İle İlgili Şartlar:
- Müzâraa'nın Müddeti:
- Müzâraada Hisselerin Belirtilmesi:
- Müzaraa Akdini İfsâd Eden Şartlar:
- Müzâraatın Hükümleri:
- 2- MÜZÂRAA'NIN ÇEŞİTLERİ
- Caîz Olan Ve Caiz Olmayan Müzâraa Şekillerî
- Caîz Olan Müzâraalar:
- Fâsîd Müzâraalar
- 3- MÜZÂRAADARİ ŞARTLAR
- 4- TARLA VEYA HURMALIK SAHİBİNİN, KENDİSİNİN ÇALIŞMAYA BAŞLAMASI
- 5- BİR YERİ, ZÎRAAÎCİNİN, BİR BAŞKASINA MÜZÂRAATEN VERMESİ
- 6- MÛZÂRAADA, MUAMELENİN ŞART KOŞULMASI
- 7- MÜZÂRAADA İHTİLAF
- 8- ZİRÂİ ORTAKLIKTA, TARLA VEYA HURMALIK SAHİBİ İLE ÇİFTÇİ VE ÂMİLİN HİSSELERİNİN FAZLALAŞTIRILMASI
- 9- ARAZİ SAHİBİNİN ÖLMESİ VEYA ZİRAAT VAKTİNİN GEÇMESİ HÂLİNDE, EKİLİ ŞEY BAKLİYAT VEYA HURMA OLURSA
- 10- BİR ARAZİYİ, ORTAKLARDAN BİRİNİN VEYA BİR GASIBIN EKMESİ
- 11- EKMESİ İÇİN, BİR ORTAĞA VERİLMİŞ BULUNAN BİR YERİN SATILMASI
- 12- MUAMELE VE MUZÂRAA'NIN FESHİNDE ÖZÜR
- 13- ÇİFTÇİ VEYA İŞÇİNİN ÖLÜMÜ HÂLİNDE, YAPTIĞI ZİRÂİ İŞLER BİLİNMİYORSA DURUM NE OLUR?
- 14- HASTANIN, MÜZÂRAA VE MUAMELESİ
- Hastanın, Müzâraa Ve Muâmeıe Hakkındaki İkrarı
- 15- MÜZARAA VE MUAMELEDE REHİN
- 16- MÜZÂRAA VE MUAMELE İLE BİRLİKTE, BİR KÖLEYİ AZÂD ETMEK VEYA MÜKATEP KILMAK
- 17- MÜZARAA VE MUAMELE KARŞIĞINDA TEZEVVÜC, HULÛ' VE KASDEN ADAM ÖLDÜRMEKTEN DOLAYI SULH YAPMAK
- 18- MÜZÂRAA VE MUAMELEDE VEKÂLET
- 19- ÇİFTÇİYE TAZMİN ETTİRİLECEK ŞEYLER
- 20- MÜZARAA VE MUÂMELE'DE KEFALET