"Şu Köleyi Satin Alırsam, O Hürdür" Diye Yemin Eden Şahıs İçin Çâreler:
l-) Bir kimse: "Eğer şu köleyi satın alırsam, işte o hürdür." der ve o köleyi de satın almak isterse, buna çâre: Bu kimse, o köleyi satıcı muhayyer olmak üzere satın alırsa, yemininde hânis olmaz.
2-) Başka bir çâre: İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göre, bu müşteri, muhayyer olmak üzere satın alır. Zira müşteri muhayyer olunca, bu hâl, o şeyin müşterinin mülküne dâhil olmasına mâni olur; müşteri onu azad edemez ve bu durumda yemin de çözülmüş olur ve ceza terettüp etmez.
Bu çâreyi Hassâf zikreylemiştir. Hassâf in zikreylediği bu çare, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'nin zikreylediği çarenin benzeridir.
İmâm Muhammed (R.A.), Câmiü'sSağîr'de şöyle buyurmuştur.
Bir kimse yemin ederek: "Eğer şu köleyi satın alırsam, işte o hürdür." der ve o köleyi de muhayyer olarak satın alıp, azad eder ve bir şey de söylemezse; Âlimler, bu meseleyi bütün imamlarımızın kavillerine göre şöyle açıkladılar: İmâmeyn'in kavline göre, bu açıktır. Çünkü onlara göre müşterinin muhayyerliği, bu kölenin, müşterinin mülküne girmesine mâni değildir. Ve azad etmenin şartı da vardır; köle, onun mülkündedir.
Fakat İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ve göre, müşterinin muhayyerliği; müşterinin milkine girmesine mânidir. Ancak, azad etmek, satın almaya taalluk ediyor; Mülke taalluk etmiyor. Bu durumda köle hürdür.
3-) Başka bir çâre: O köleyle beraber başka bir köle daha satın almak da, yeminden hânis olmamak için başka bir çâredir.
4-) Başka bir çare: Nefsi için o kölenin yüzde doksan dokuz hissesini satın almak; sonra da yüzde bir sehmini, küçük oğlu için veya karısı için satın almakdır.
Veya nefsi için doksan dokuz hissesini satın alıp; sonra da satıcının kalan bir sehmi ikrar etmesidir.
Buna göre: Bir adam: "Ben, şu evi, şuna satın aldım." deyip; oranın yüzde doksan hissesini satın alır; bir hissesini de oğlu veya karısı için satın alır ve şayet, kalan bir hisse bağışlanırsa; eğer taksim ihtimali varsa, bu hibe sahih olur. Taksim ihtimali yoksa, Hîbe sahih olmaz. Ve her iki durumda da, bu müşteri yemininde hânis olmaz. [20]
2-) Başka bir çâre: İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ye göre, bu müşteri, muhayyer olmak üzere satın alır. Zira müşteri muhayyer olunca, bu hâl, o şeyin müşterinin mülküne dâhil olmasına mâni olur; müşteri onu azad edemez ve bu durumda yemin de çözülmüş olur ve ceza terettüp etmez.
Bu çâreyi Hassâf zikreylemiştir. Hassâf in zikreylediği bu çare, İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'nin zikreylediği çarenin benzeridir.
İmâm Muhammed (R.A.), Câmiü'sSağîr'de şöyle buyurmuştur.
Bir kimse yemin ederek: "Eğer şu köleyi satın alırsam, işte o hürdür." der ve o köleyi de muhayyer olarak satın alıp, azad eder ve bir şey de söylemezse; Âlimler, bu meseleyi bütün imamlarımızın kavillerine göre şöyle açıkladılar: İmâmeyn'in kavline göre, bu açıktır. Çünkü onlara göre müşterinin muhayyerliği, bu kölenin, müşterinin mülküne girmesine mâni değildir. Ve azad etmenin şartı da vardır; köle, onun mülkündedir.
Fakat İmâm Ebû Hanîfe (R.A.)'ve göre, müşterinin muhayyerliği; müşterinin milkine girmesine mânidir. Ancak, azad etmek, satın almaya taalluk ediyor; Mülke taalluk etmiyor. Bu durumda köle hürdür.
3-) Başka bir çâre: O köleyle beraber başka bir köle daha satın almak da, yeminden hânis olmamak için başka bir çâredir.
4-) Başka bir çare: Nefsi için o kölenin yüzde doksan dokuz hissesini satın almak; sonra da yüzde bir sehmini, küçük oğlu için veya karısı için satın almakdır.
Veya nefsi için doksan dokuz hissesini satın alıp; sonra da satıcının kalan bir sehmi ikrar etmesidir.
Buna göre: Bir adam: "Ben, şu evi, şuna satın aldım." deyip; oranın yüzde doksan hissesini satın alır; bir hissesini de oğlu veya karısı için satın alır ve şayet, kalan bir hisse bağışlanırsa; eğer taksim ihtimali varsa, bu hibe sahih olur. Taksim ihtimali yoksa, Hîbe sahih olmaz. Ve her iki durumda da, bu müşteri yemininde hânis olmaz. [20]
Konular
- Zekatla İlgili Seri Çareye Diğer Bir Örnek
- Zekat Miktarınca Tasaddukta Bulunmak İçin Çare
- 4- ORUÇLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'İ ÇARELER
- 5- HACLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- 6- NİKÂHLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'i ÇARELER
- 7- TALÂKLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- Üç Talâk'la Boşanan Bir Kadının, "Kendisini İkinci Kocanın Boşamıyacağından Korkması" Hâli
- Üç Talâkla Boşanan Kadının İkinci Kocası İle İlgili Başka Bir Çare
- Üç Talakla Boşanan Kadınla İlgili Başka Bir Çare
- 8- MUHÂLLÂA İLE İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'l ÇARELER
- Mühâlaa İle İlgili Başka Bir Çare
- 9- YEMİNLERLE İLGİLİ MESELELER HAKKINDA ŞER'İÇARELER
- Yeminle İlgili Diğer Bir Çare
- Alacağı Alma Hakkında Bir Çare
- "Bu Elbiseyi, Filan Adama Satmıyacağım." Diye Edilen Yemine Çareler:
- "Şu Köleyi Satin Alırsam, O Hürdür" Diye Yemin Eden Şahıs İçin Çâreler:
- Yemekle İlgili Yemin Hakkında Bir Çare
- Nafaka İle İlgili Yemine Çare
- Yine Nafaka İle İlgili Yemin Hakkında Çareler
- 10- BİR KÖLEYİ AZÂD ETME, MÜDEBBER VE MÜKATEP KILMA
- 11- VAKIFLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- 12- ORTAKLIKLA İLGİLİ MESELELER HAKKINDA SERİ ÇARELER
- 13- ALIM VE SATIM İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ ÇARELER
- İstibra Meselesi İle İlgili Şer'i Çareler
- 14- HİBE İLE İLGİLİ ŞERİ ÇARELER
- 15- BAZI MUAMELELERLE İLGİLİ SERİ ÇARELER
- 16- KARŞILIKLI BORÇ ALIŞVERİŞİ HAKKINDAKİ ŞERİ ÇARELER
- 17- İCÂRE İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ ŞERİ ÇÂRELER
- 18- DÂVADAN MEN İŞLEMİ İLE İLGİLİ SERİ ÇARELER